«Η Αγγελίνα» της Ξένιας Καλογεροπούλου – Ένα αλλιώτικο παραμύθι και μια ξεχωριστή παράσταση

Μια ιστορία για το «άλλο» αποτελεί το παραμύθι Η Αγγελίνα (εκδ. Μάρτης) που υπογράφει η Ξένια Καλογεροπούλου. Για την ακρίβεια είναι μια ιστορία μυστηρίου, δράσης, αλληγορίας και πάνω από όλα είναι μια ιστορία αγάπης, με πρωταγωνιστές ένα κορίτσι και ένα αγόρι, που γνωρίστηκαν με τρόπο αλλιώτικο, αγαπήθηκαν αλλιώτικα και τελικά μέσα από περιπέτειες και δοκιμασίες βρέθηκαν ξανά μαζί: Αλλιώτικοι, μα τόσο όμοιοι, προορισμένοι ο ένας για τον άλλο.

Η Αγγελίνα είναι ένα παραμύθι της Ξένιας, πολύ δικό της αλλά και πολύ οικουμενικό, με την έννοια του κοινού, συνδετικού σημασιολογικού άξονα που κατοικεί μέσα σε ποικίλες παραμυθιακές εκδοχές που πραγματεύονται τα ζητήματα της αγάπης, των σχέσεων των φύλων, της εξουσίας, της προσπάθειας που χρειάζεται να κάνει ο καθένας και η καθεμιά για να συναντηθεί με τον Άλλο, τον διαφορετικό και τόσο όμοιο συνάμα. Η αγαπημένη συγγραφέας και δραματουργός έχει δηλώσει τη διακειμενική λογική που διατρέχει το παραμύθι, καθώς μέσα του κατοικούν νοηματικοί πυρήνες από τον Σιμιγδαλένιο, από λαϊκές ιστορίες του Ίταλο Καλβίνο, από πολύτροπα ακούσματα που εμπλουτίζουν την αφήγηση και τη συγγραφή και μεταπλάθονται κάθε φορά σε νέες ιστορίες και νέες περιπέτειες.

Με το παραμύθι της Αγγελίνας μπορούν να ταξιδέψουν με τη φαντασία τους οι μικροί αναγνώστες σε μέρη ιδιαίτερα, να απολαύσουν την περιπέτεια, να εμπλουτίσουν την υπόθεση,

Η Αγγελίνα, είναι ένα κορίτσι που μεγαλώνει ανάμεσα στις μυρωδιές του ψωμιού, των τσουρεκιών, της ζάχαρης, του μελιού και της κανέλας, στο φούρνο του πατέρα της. Γίνεται και αυτή φουρνάρισσα μοναδική. Φτιάχνει ψωμάκια, κουλουράκια, τσουρεκάκια, όλα μοναδικά στη γεύση, πολύ αλλιώτικα από όσα δοκίμαζαν οι άνθρωποι στους συνηθισμένους φούρνους. Με την τέχνη της αποφασίζει να φτιάξει και ένα σύντροφο στα μέτρα της, τον Ζυμωτό, έναν νεαρό άνδρα που φτιάχτηκε από μοναδική ζύμη. Ο Ζυμωτός, άνθρωπος αληθινός, είναι το άλλο μισό της Αγγελίνας. Μαζί δουλεύουν, μαζί ζουν, μαζί τραγουδούν τα δικά τους τραγούδια, τα «αλλιώτικα». Μέχρι που μια μέρα έρχεται ένα μεγάλο καράβι στη μικρή παραθαλάσσια πόλη τους. Ένα μεγαλοπρεπές καράβι από το μακρινό Αλχαμερίδο. Όταν ο Ζυμωτός πάει να πουλήσει τα θαυμαστά τους αρτοπαρασκευάσματα, στο πλήρωμα του καραβιού, η καπετάνισσα και αρχόντισσα του μακρινού τόπου, η μαγαλοπρεπής και γοητευτικά «σκοτεινή» Δεβόρα, αποφασίζει να μαγέψει τον Ζυμωτό και να τον πάρει μαζί της, πολύ μακριά. Και η Αγγελίνα; Για εκείνη η περιπέτεια αρχίζει, γιατί όποιος αγαπάει πολύ, θα κάνει τα πάντα για τον σύντροφο της ζωής του. Ακολουθεί διαδρομή δύσκολη, αντιμετωπίζει αναπάντεχες καταστάσεις, μέχρι να ξαναβρεί τον αγαπημένο της και να μπορέσουν ξανά να τραγουδήσουν και να ζήσουν μαζί, τη δική τους, αλλιώτικη ζωή...

Με το παραμύθι της Αγγελίνας μπορούν να ταξιδέψουν με τη φαντασία τους οι μικροί αναγνώστες σε μέρη ιδιαίτερα, να απολαύσουν την περιπέτεια, να εμπλουτίσουν την υπόθεση, καθώς η χαρακτηριστική γραφή της Ξένιας Καλογεροπούλου και η πλούσια, ιδιαίτερη, ονειρική εικονογράφηση του Daniel Egnéus απελευθερώνουν τη φαντασία και ξεκλειδώνουν τις αφηγηματικές ικανότητες μικρών και μεγάλων.

«Η Αγγελίνα» από την Ομάδα Ρετρό της Φράγκου

Η Αγγελίνα, με τη μορφή μιας παράστασης «αλλιώτικης», φέτος την άνοιξη, παρουσιάζεται στην ιστορική σάλα του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά, εκεί που η ομάδα Θέατρο Ρετρό της Αγγελικής Φράγκου παρουσίαζε για αρκετό χρονικό διάστημα και την Μπάμπουσκα (εκδόσεις Μάρτης), πάλι ένα παραμύθι με την υπογραφή της Ξένιας Καλογεροπούλου. Τη διασκευή επιμελείται η Άνδρη Θεοδότου και τη σκηνοθεσία έχει αναλάβει ο Δημήτρης Δεγαΐτης. Τη συμβουλευτική του ρεπερτορίου έχει αναλάβει η Αλεξάνδρα Λιακοπούλου, έμπειρη θεατρολόγος και δραματολόγος.

Στο ρόλο της Αγγελίνας, η Αγγελική Φράγκου επιτελεί με το δικό της χαρακτηριστικό τρόπο, τη συνδυαστική οπτική της δραματοποιημένης αφήγησης παραμυθιού, της καθαρής υποκριτικής και της θεατρικής αγωγής. Με τη ζεστή, βελούδινη φωνή της και την οξύτατη ματιά της, καταφέρνει να αφηγηθεί με ερμηνευτική τόλμη ένα παραμύθι με λίγα σκηνικά μέσα, κάτι πολύ δύσκολο σε μια εποχή που οι μικροί θεατές υφίστανται καταιγισμό εικόνων. Η σκηνική δράση ξεπηδά φυσικά από την αφήγηση και οι θεατές έχουν τη δυνατότητα με τα ερεθίσματα που τους δίνονται να φανταστούν την ιστορία στον ίδιο χρόνο που παρακολουθούν τη δραματοποιημένη αφήγηση. Τα σκηνικά του Νίκου Παπαδόπουλου είναι επί της ουσίας αντικείμενα καθημερινής χρήσης που χρησιμοποιούνται από τους ηθοποιούς ποικιλοτρόπως: λινάτσες γίνονται ρούχα, ψωμάκια, ασκοί κρασιού, αλλά και πανιά πλοίου και σκεπάσματα. Φύλλα πλαστικού, από την οικοδομική τους χρήση στην πραγματικότητα, μετατρέπονται σε θάλασσα, καθρέφτες, ρούχα, ενώ μεγάλα φτυάρια για τους ξυλόφουρνους μεταμορφώνονται σε κατάρτια, πύλες, μαντρότοιχους.

Μαζί με την Αγγελική Φράγκου στο ρόλο της Αγγελίνας, διάφορους ρόλους, βγαλμένους από το παραμύθι, αναλαμβάνουν ο Θωμάς Τσακνάκης και η Γαλάτεια Μαρκαντώνη. Ο Τσακνάκης στο ρόλο του Ζυμωτού εστιάζει με τρυφερότητα στα αλλιώτικα χαρίσματά του, ενώ σε ρόλους ναυτών, ψαράδων, ακόλουθων, βγάζει προς τα έξω μια «λοξή» υποκριτική ματιά που αρέσει στο κοινό των μικρών θεατών και προσεχώς αναμένουμε και νέα δείγματα της υποκριτικής του.

Η Γαλάτεια Μαρκαντώνη προσεγγίζει δωρικά τους ρόλους της Δεβόρας, της Ζβέζας, ενώ επίσης μοιράζεται κομμάτια από το αφηγηματικό σκέλος της παράστασης. Η φωνή της είναι χαρακτηριστική και η εντατική σκηνική αξιοποίηση αυτού του χαρίσματος είναι κάτι που πρέπει να συνεχιστεί.

Η μουσική της Μάρως Θεοδωράκη τονίζει τις κρίσιμες στιγμές για την ροή της ιστορίας και αποδίδει δραματικές κλίμακες στο παραμύθι. Μετά το τέλος της παράστασης ακολουθεί σύνθετο θεατρικό παιχνίδι, το οποίο δίνει την ευκαιρία στα παιδιά να δουλέψουν έχοντας ως πρώτη ύλη το παραστάσιμο γεγονός και να δημιουργήσουν τη δική τους ιστορία μέσα από την ιστορία της Αγγελίνας, ενίοτε ακόμα πιο «αλλιώτικη».

Η παράσταση απευθύνεται σε παιδιά από 4 έως 8 ετών. Μετά το τέλος της προτείνει εργαστήριο παιχνιδιού και εικαστικών διάρκειας 30 λεπτών. 

*Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΡΑΠΤΟΥ είναι θεατρολόγος-εκπαιδευτικός και κριτικός θεάτρου.