anatomia swmata synthe

Για τα βιβλία «Ανατομία» της Ελέν Ντριβέρ που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καπόν & «Όλα τα σώματα όμορφα τα βρίσκω» της Τάιλερ Φέντερ που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πουά. 

Γράφει η Ελευθερία Ράπτου

Στον πίνακα του Ρέμπραντ «Μάθημα Ανατομίας του Δρ Τουλπ» (1632) οι φοιτητές παρακολουθούν τον καθηγητή Τουλπ να ανατέμνει το σώμα ενός ενήλικα άνδρα. Το ενδιαφέρον τους, η ένταση στο πρόσωπο και το σώμα, η δίψα για μάθηση, για τη διερεύνηση με γυμνό οφθαλμό των μυστηρίων του ανθρώπινου σώματος, αποτυπώνονται με ενάργεια στο αριστουργηματικό έργο του μεγάλου Φλαμανδού ζωγράφου, το οποίο φιλοτεχνήθηκε σε φυσικό μέγεθος.

Παιδιά και έφηβοι είναι αναγκαίο να μάθουν για το σώμα ως βιολογικό θαύμα, ως ψυχικό, πνευματικό, προσωπικό ολοκλήρωμα.

Το έργο αποτελεί ένα μνημείο για την ανθρώπινη γνώση, ένα ιστορικό στιγμιότυπο της γνωστικής διαδικασίας που έχει ως αντικείμενο το ανθρώπινο σώμα. Είναι εξάλλου και μια ιστορική καταγραφή των μαθημάτων ανατομίας που παραδόθηκαν τον Ιανουάριο του 1632 από τον φημισμένο καθηγητή-ανατόμο. Πολύ πιθανό επίσης θεωρείται ότι ο Ρέμπραντ, προκειμένου να αποδίδει την ένταση των σωματικών κινήσεων, την αρμονία και την τέλεια μηχανική του ανθρώπινου σώματος, την εσωτερική και εξωτερική πολυπλοκότητά του, είχε μελετήσει το έργο του Αντρέα Βεσάλιους, του οποίου γύψινα εκμαγεία χεριών, λέγεται ότι βρέθηκαν στα υπάρχοντα του ζωγράφου μετά το θάνατό του.

Eκδόσεις που αφορούν στο σώμα και στη γνωριμία των παιδιών και των εφήβων με αυτό: Οδηγοί μάθησης που πιάνουν τον παλμό της εποχής

Το ανθρώπινο σώμα ήδη από την αρχαιότητα, στα έργα του Ιπποκράτη και του Γαληνού, αντιπροσωπεύει ένα σύμπαν, μια ολότητα γοητευτική και πολύπλοκη. Μέχρι τις μέρες μας η φύση και οι ιδιότητές του, από την όψη μέχρι την πιο απειροελάχιστη συστατική του μονάδα, το σώμα είναι πεδίο γνώσης και ενσυναίσθησης. Αυτό εξάλλου είναι ένα από τα διαρκή στοιχήματα που αναδεικνύεται ως πολύ σημαντικό στη μαθησιακή διαδικασία. Παιδιά και έφηβοι είναι αναγκαίο να μάθουν για το σώμα ως βιολογικό θαύμα, ως ψυχικό, πνευματικό, προσωπικό ολοκλήρωμα. Η γνωριμία με το σώμα, η διαδικασία εξοικείωσης με αυτό, η ατελώνιστη αίσθηση του εαυτού στην υλική του υπόσταση είναι από τα μείζονα γνωστικά επίδικα.

Έτσι λοιπόν καθόλου παράδοξο ότι εμπλουτίζονται συνεχώς οι εκδόσεις που αφορούν στο σώμα και στη γνωριμία των παιδιών και των εφήβων με αυτό. Δύνανται μάλιστα να αποτελέσουν χρήσιμους οδηγούς μάθησης, ιδίως όταν πρόκειται για βιβλία που πιάνουν τον παλμό της εποχής, συμπορεύονται με τις ανάγκες και δυνατότητες του εν λόγω αναγνωστικού κοινού, χωρίς να απάδουν της επιστημονικής γνώσης.

«Ανατομία» της Ελέν Ντιβέρ

Το βιβλίο Ανατομία: Το ανθρώπινο σώμα όπως δεν το έχεις ξαναδεί της Helene Druvert σε συνεργασία με τον Jean-Claude Druvert, κυκλοφορεί σε μετάφραση της Μαρίζας Ντεκάστρο από τις εκδόσεις Καπόν, και προσφέρει ένα πλήρες, εκπαιδευτικό, επιστημονικό και εικαστικό ταξίδι στο ανθρώπινο σώμα. Η προσεγμένη, πολυτελής έκδοση φιλοξενεί μια σειρά από προσεκτικά φιλοτεχνημένους ανατομικούς άτλαντες, προορισμένους να γοητεύσουν τα παιδιά από τα 9 έτη και πάνω, αλλά και τους έφηβους ανεξαρτήτως ηλικίας. Λειτουργεί δυνάμει και ως ένας πολύ καλός οδηγός για γονείς, αλλά και για όσους δεν είναι γνώστες της ανατομίας και της λειτουργίας του σώματος, από «πρώτο χέρι». Το βιβλίο-χάρτης μας ξεναγεί με ενάργεια, επιστημονική εγκυρότητα και κατανοητή γλώσσα στην αρχιτεκτονική του ανθρώπινου σώματος. Η προσεγμένη μετάφραση της Μαρίζας Ντεκάστρο αποδίδει απλά και κατανοητά το κείμενο από τα γαλλικά στα ελληνικά.

Kapon Editions ANATOMIEΟι ιατρικοί όροι δεν βαραίνουν τον ανήλικο αναγνώστη και ίσα ίσα τίθενται με τέτοιο τρόπο στο κείμενο, ώστε να αποτελούν ερέθισμα για πιθανή περαιτέρω διερεύνηση. Η δομή του βιβλίου ενισχύει τη μάθηση σε συνδυασμό με την οπτική και απτική προσέγγιση. Κείμενο και εικόνες ομονοούν στην ανατομική περιπέτεια.

Η Ντριβέρ εικονογραφεί ενδελεχώς τους ανατομικούς άτλαντες, χρησιμοποιώντας ποικίλες τεχνικές. Σε κάθε ενότητα, από τους μύες μέχρι τις πέντε αισθήσεις και τον εγκέφαλο και από το κυκλοφορικό σύστημα, το πεπτικό, το αναπνευστικό, το νευρικό μέχρι και το αναπαραγωγικό, οι χρωματικές γκάμες, οι ανάγλυφες εικόνες, οι χάρτες με επιστρωματώσεις και ειδική χαρτοκοπτική τεχνική, οι εναλλαγές των γραμματοσειρών, καθοδηγούν κλιμακωτά τον αναγνώστη στο ανθρώπινο, ανατομικό σύμπαν. Εικόνες που ανοίγουν και ανακαλύπτει κανείς άλλες εικονογραφήσεις και πληροφορίες (τεχνική pop-up), παράπλευρα κειμενικά-εικονογραφικά σχόλια σαν βιβλιογραφικές παραπομπές αλλά και πληροφορίες «καθημερινής» χρήσης εμπλουτίζουν το αριστοτεχνικά δομημένο βιβλίο. Ακόμα και το συνήθως «ακανθώδες» αναπαραγωγικό σύστημα, παρουσιάζεται χωρίς περιττολογίες, με απλότητα, επιστημονική ουδετερότητα, και λειτουργική εικονογράφηση.

Τα παιδιά και οι έφηβοι θα εντρυφήσουν με την Ανατομία της Druvert, στο θαύμα που είναι το σώμα μας, και είναι σίγουρο ότι θα ανατρέχουν ξανά και ξανά στις γοητευτικές του σελίδες. Με το παρόν εγχείρημα οι εκδόσεις Καπόν δίνουν για ακόμη μια φορά το στίγμα τους σε ό,τι αφορά στην κατηγορία των βιβλίων που αφορούν το νεανικό κοινό και συνδυάζουν τη μάθηση με την ευχαρίστηση.

«Όλα τα σώματα όμορφα τα βρίσκω» της Τάιλερ Φέντερ

Ακολουθώντας άλλη πορεία κυρίως πολιτισμικής, κοινωνιολογικής οπτικής, αλλά με σχετικά εφαπτόμενη λογική το βιβλίο της Τάιλερ Φέντερ, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πουά, σε μετάφραση Φίλιππου Μανδηλαρά, έχει τον τίτλο Όλα τα σώματα όμορφα τα βρίσκω.

Το βιβλίο είναι ιδανικά συμβατό για την πρώτη σχολική ηλικία, χωρίς ωστόσο να αφήνει ασυγκίνητα και μικρότερα ή λίγο μεγαλύτερα παιδιά.

Εδώ η συγγραφέας, με αφετηρία το ανθρώπινο σώμα και τις λειτουργίες του, που είναι κοινές για όλους τους ανθρώπους, εστιάζει στο ζήτημα της αποδοχής της διαφορετικότητας. Το βασικό μήνυμα είναι ότι όλα τα σώματα είναι όμορφα, με διαφορετικό τρόπο το καθένα, κυρίως δε γιατί το σώμα συνδέεται εξαρχής και εξακολουθητικά με το πρόσωπο. Η αποδοχή της διαφορετικότητας στη μορφή σημαίνει και αποδοχή της a priori διαφορετικότητας των ανθρώπων ή και το αντίστροφο για την Φέντερ. Η ανεκτικότητα, η συμπερίληψη, η συντροφικότητα, εν πολλοίς όλα εκείνα τα στοιχεία που λειτουργούν ως συνδετικοί ιστοί σε μια κοινωνία ανθρώπων εκκινούν κατά μια έννοια και από τη σωματικότητα. Το βιβλίο είναι ιδανικά συμβατό για την πρώτη σχολική ηλικία, χωρίς ωστόσο να αφήνει ασυγκίνητα και μικρότερα ή λίγο μεγαλύτερα παιδιά.

POUA SWMATAΗ πλούσια εικονογράφηση που θυμίζει murals, τα εκρηκτικά χρώματα και η καρτουνίστικη λογική περνούν το μήνυμα της αποδοχής και της συνύπαρξης χωρίς κατηγοριοποιήσεις και χαρακτηρισμούς. Η συγγραφέας προσπαθεί, και εν πολλοίς το καταφέρνει, να περάσει το μήνυμα ότι οι ποικίλοι χαρακτηρισμοί που τείνουμε να αποδίδουμε στους ανθρώπους βάσει της σωματικής τους διάπλασης ή διαφοράς είναι στρεβλοί, διαβρωτικοί, αντικοινωνικοί και εντέλει αντι-ανθρώπινοι. Η γη μας χωράει όλους, τόσο όμοιους και τόσο διαφορετικούς συνάμα, ενώ οι κοινωνίες δεν έχουν καμιά ουσία όταν στήνονται με γνώμονα την ομοιομορφία και όχι τη διαφορά.

Θα μπορούσε να υπάρχει αντίλογος στο καλοπροαίρετο «anything goes» που προάγει η Φέντερ; Θέματα υγείας, υγιεινής, αισθητικής, ορίων, ζητήματα ηθελημένων παρεμβάσεων στο σώμα είναι οι πόλοι γύρω από τους οποίους χρειάζεται να είμαστε προσεκτικοί. Ακόμα και η ηγεμονία της πολιτικής ορθότητας, που τείνει να αποκτήσει ολοκληρωτικά χαρακτηριστικά στις μέρες μας είναι ένα θέμα που θα μπορούσε να φωτιστεί «πλαγίως», διεγείροντας τη συζήτηση. Ωστόσο το βιβλίο της Φέντερ είναι ένας θετικός οδηγός αναστοχασμού των μικρών παιδιών σχετικά με την αξία του σώματος στις σύγχρονες κοινωνίες μας.

Το σώμα είναι διαχρονικά σημείο εκκίνησης και κατάληξης συζητήσεων, φιλοσοφικών και αισθητικών αναζητήσεων, κοινωνικών διεκδικήσεων, φιλονικίας ή ομοθυμίας. Σε κάθε περίπτωση είναι το μοναδικό που έχουμε και ως μοναδικό αξίζει να του συμπεριφερόμαστε. Και τούτο χρειάζεται να το μαθαίνουμε από την παιδική ηλικία.


ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΡΑΠΤΟΥ είναι θεατρολόγος-εκπαιδευτικός και κριτικός θεάτρου.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Βιβλία γνώσεων για «ψαγμένα»παιδιά: «Πλανήτης Γη» και «Αστρονομία» – Δύο πληρέστατοι εικονογραφημένοι οδηγοί STEM που απογειώνουν τη γνώση

Βιβλία γνώσεων για «ψαγμένα»παιδιά: «Πλανήτης Γη» και «Αστρονομία» – Δύο πληρέστατοι εικονογραφημένοι οδηγοί STEM που απογειώνουν τη γνώση

Για τα βιβλία γνώσεων «Πλανήτης Γη» της Άννα Κλέιμπορν [Anna Claybourne] και «Αστρονομία» του Τζάιλς Σπάροου [Gilles Sparrow] που κυκλοφορούν, και τα δύο, σε μετάφραση Νίκου Ζαρταμόπουλου στη σειρά «Ψαγμένα παιδιά» των εκδόσεων Ελληνικά Γράμματα. Κεντρική εικόνα: Λεπτομέρεια από την εικονογράφηση του Άλεξ Φόστερ για...

Δύο βιβλία που ταξιδεύουν τα παιδιά στον κόσμο της αρχαίας Αθήνας και της αρχαίας Ρώμης

Δύο βιβλία που ταξιδεύουν τα παιδιά στον κόσμο της αρχαίας Αθήνας και της αρχαίας Ρώμης

Δύο βιβλία που ταξιδεύουν τους μικρούς αναγνώστες στον κόσμο της αρχαιότητας: «Τα μυστικά της Αθήνας – Τι λες κι εσύ, κυρ Σωκράτη;» (εκδ. Πατάκη) του Σάκη Σερέφα και «Οι εξερευνητές του χρόνου: Οι λεγεώνες της Ρώμης» (εκδ. Κόκκινη κλωστή δεμένη), του Τζόρντι Ορτίθ. Κεντρική εικόνα, λεπτομέρεια του εξωφύλλου που φιλο...

«Πιερ, ο ντετέκτιβ λαβύρινθων» του Χίρο Καμιγκάκι – Ένα σύμπαν εικόνων πρωτόγνωρης αρχιτεκτονικής και γοητείας

«Πιερ, ο ντετέκτιβ λαβύρινθων» του Χίρο Καμιγκάκι – Ένα σύμπαν εικόνων πρωτόγνωρης αρχιτεκτονικής και γοητείας

Για τα δύο εικονογραφημένα βιβλία της σειράς «Πιερ, Ο ντετέκτιβ λαβύρινθων» (μτφρ. Πετρούλα Γαβριηλίδου), «Το μυστήριο του πανύψηλου πύργου» και «Η παράξενη υπόθεση του κάστρου του ουρανού» του Χίρο Καμιγκάκι [Hiro Kamigaki] που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Μάρτης. Μια εμβυθιστική αναγνωστική εμπειρία σε ένα σύμπαν ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Χάτσικο» του Μάνου Μπονάνου – Γνωρίζοντας τον πιο αφοσιωμένο σκύλο του κόσμου

«Χάτσικο» του Μάνου Μπονάνου – Γνωρίζοντας τον πιο αφοσιωμένο σκύλο του κόσμου

Για το εικονογραφημένο βιβλίο του Μάνου Μπονάνου «Χάτσικο», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος σε εικονογράφηση Μαρίας Θύμη.

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

Λίγα λόγια για το βιβλίο

...
«Με αγάπη...» στους δασκάλους των παιδιών: Τέσσερα βιβλία για το τέλος της σχολικής χρονιάς

«Με αγάπη...» στους δασκάλους των παιδιών: Τέσσερα βιβλία για το τέλος της σχολικής χρονιάς

Τώρα που το σχολείο τελειώνει και οι διακοπές του καλοκαιριού ξεκινούν, τέσσερις βιβλιοπροτάσεις αφιερωμένες «με αγάπη...» στη μοναδική σχέση των μικρών μαθητών με τους δασκάλους τους.

Γράφει η Ελευθερία Ράπτου

Η σχολική χρονιά έφτασε στο τέλος τη...

Λίντια Μπράνκοβιτς: «Όποιος διαβάσει τα βιβλία μου θέλω να νιώσει ότι κάθε συναίσθημα είναι καλοδεχούμενο»

Λίντια Μπράνκοβιτς: «Όποιος διαβάσει τα βιβλία μου θέλω να νιώσει ότι κάθε συναίσθημα είναι καλοδεχούμενο»

«Mεγάλωσα με τη νουθεσία ότι «δεν είναι ωραίο για ένα κορίτσι να θυμώνει». Αυτό, φυσικά, δεν ήταν καθόλου καλό για την ψυχική μου υγεία, ούτε για την υγεία μου γενικά. Έπρεπε να ξεμάθω αυτή την αρχή για να μη βλέπω τον θυμό ως κάτι κακό. Και όταν το κατάφερα, ένιωσα πολύ καλύτερα ψυχικά» μας είπε η Γερμανίδα συγγραφ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Με αγάπη...» στους δασκάλους των παιδιών: Τέσσερα βιβλία για το τέλος της σχολικής χρονιάς

«Με αγάπη...» στους δασκάλους των παιδιών: Τέσσερα βιβλία για το τέλος της σχολικής χρονιάς

Τώρα που το σχολείο τελειώνει και οι διακοπές του καλοκαιριού ξεκινούν, τέσσερις βιβλιοπροτάσεις αφιερωμένες «με αγάπη...» στη μοναδική σχέση των μικρών μαθητών με τους δασκάλους τους.

Γράφει η Ελευθερία Ράπτου

Η σχολική χρονιά έφτασε στο τέλος τη...

Φαινόμενο «BookTok»: Πώς επηρεάζει τη λογοτεχνία και κατά πόσο δημιουργεί αναγνώστες η πιο ισχυρή διαδικτυακή τάση για το βιβλίο

Φαινόμενο «BookTok»: Πώς επηρεάζει τη λογοτεχνία και κατά πόσο δημιουργεί αναγνώστες η πιο ισχυρή διαδικτυακή τάση για το βιβλίο

Τι είναι το φαινόμενο του «BookTok»; Ποια βιβλία αναδεικνύονται μέσω αυτού και ποια είναι η επίδρασή του στη λογοτεχνία; Κάποιες σκέψεις σχετικά με την κυρίαρχη διαδικτυακή τάση που επηρεάζει τις αναγνωστικές συνήθειες.

Γράφει η Φανή Χατζή 

Γιατί ...

Κλασική λογοτεχνία σε μοντέρνες διασκευές για παιδιά: Από τη Χάιντι στον Τομ Σόγιερ, επτά βιβλία για τις πρώτες αναγνωστικές βουτιές

Κλασική λογοτεχνία σε μοντέρνες διασκευές για παιδιά: Από τη Χάιντι στον Τομ Σόγιερ, επτά βιβλία για τις πρώτες αναγνωστικές βουτιές

Μια επιλογή μοντέρων διασκευών για παιδιά έργων της κλασικής λογοτεχνίας. Από τη Χάιντι στον Τομ Σόγιερ, κι από τον Ασπροδόντη στον Ρωμαίο και την Ιουλιέτα, καθώς πλησιάζουν οι διακοπές των παιδιών, επτά προτάσεις για αναγνωστικές βουτιές που θα τις χαρούν τα παιδιά του Δημοτικού. Κεντρική εικόνα: Από την εικονογράφ...

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ