
Για τη συλλογή διηγημάτων για εφήβους της Αναστασίας Μαλανδρενιώτη «Η φωνή» (εκδ. Βακχικόν). Το βιβλίο έχει ενσωματωμένο audio book μέσω QR code, στο οποίο γνωστοί ηθοποιοί αφηγούνται τις ιστορίες της συλλογής. Η εικονογράφηση είναι της Λεονής Κατσαρού.
Γράφει η Ελευθερία Ράπτου
Η Ανθρωπόκαινος θεωρείται ως μια προτεινόμενη γεωλογική εποχή που σηματοδοτεί τον αντίκτυπο των ανθρώπινων επιπτώσεων στα οικοσυστήματα της Γης. Αν ο όρος επεκταθεί στα γνωστικά πεδία των πολιτισμικών, βιολογικών, κοινωνικών επιστημών, θα μπορούσαμε ενδεχομένως να διαστείλουμε ποικιλοτρόπως τη σημασία του. Στην Ανθρωπόκαινο, και μάλιστα στην περίοδο που διανύουμε, ακόμα και η πολιτισμική θέση των ζώων στη σημερινή εποχή θα μπορούσε να εξεταστεί με νέα οπτική. Στην πολιτισμική διάσταση η προαγωγή της ευημερίας των ζώων, η προστασία των ειδών, η ανάγκη επανεξέτασης κυρίαρχων πρακτικών, ο σεβασμός και η φροντίδα των ζώων, η συνύπαρξη με τον άνθρωπο, είναι στοιχήματα μιας εποχής όπου η παντοδυναμία του ανθρώπινου είδους σε συνδυασμό με την αδυσώπητη κερδοφορία είναι εξόχως απειλητική.
Η Φωνή των «άλλων» – Η φωνή των ζώων
Με την οπτική που απορρέει από την ευθύνη των ανθρώπων έναντι των άλλων μορφών ζωής και την προσπάθεια εγρήγορσης σχετικά με τα δικαιώματα των ζώων και την περιβαλλοντική ισορροπία με πολιτισμικούς όρους, Η Φωνή της Αναστασίας Μαλανδρενιώτη (εικονογράφηση Λεονή Κατσαρού, εκδόσεις Βακχικόν), παρουσιάζει το ζήτημα της ποικιλόμορφης κακοποίησης των ζώων. Στα σύντομα και πυκνά διηγήματα, τα ζώα-πρωταγωνιστές διηγούνται την προσωπική τους ιστορία, αποκτούν λόγο και επιχειρήματα, προβάλλουν μέσα από την εξιστόρηση της περιπέτειάς τους την ανάγκη για σεβασμό, στοργή, φροντίδα και διάδραση με τον άνθρωπο, με στόχο την ευημερία, τη βιώσιμη καθημερινότητα και την οικολογική ισορροπία προς όφελος όλων.
Εκμεταλλευτές, διασκεδαστές, εκπαιδευτές κυνηγόσκυλων ή τσίρκου, υπεύθυνοι πειραμάτων σε ζώα, τουρίστες, αυτοί που βιοπορίζονται από την εργασία των ζώων στον τουρισμό, αμελείς και άστοργοι ιδιοκτήτες κατοικίδιων, θεατές και συμμετέχοντες σε ταυρομαχίες, κυνηγοί…
Οι ήρωες των διηγημάτων της Μαλανδρενιώτη είναι σκύλοι, ελέφαντες, πίθηκοι, ταύροι, εξωτικά πουλιά, λιοντάρια, σκυλιά, κουνέλια και… άνθρωποι. Πολλών λογιών άνθρωποι. Εκμεταλλευτές, διασκεδαστές, εκπαιδευτές κυνηγόσκυλων ή τσίρκου, υπεύθυνοι πειραμάτων σε ζώα, τουρίστες, αυτοί που βιοπορίζονται από την εργασία των ζώων στον τουρισμό, αμελείς και άστοργοι ιδιοκτήτες κατοικίδιων, θεατές και συμμετέχοντες σε ταυρομαχίες, κυνηγοί… Υπάρχουν όμως και οι στοργικοί άνθρωποι, οι διασώστες, αυτοί που φροντίζουν και σέβονται, εκείνοι που θα δώσουν φαΐ και στέγη στα αδέσποτα, που θα ορθώσουν το ανάστημά τους ενάντια στην κακοποίηση των ζώων, που θα υπερασπίζονται τη ζωή έναντι του κέρδους.
![]() |
Η Αναστασία Μαλανδρενιώτη γεννήθηκε το 1989 στην Αθήνα. Σπούδασε στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και στη Δραματική Σχολή «Δήλος». Έχει ολοκληρώσει τις σπουδές της στην εκπαίδευση σκύλων στη σχολή Star Dog Academy και έχει μετεκπαιδευτεί στην Ψυχολογία Σκύλων με τον Antoine Raymond. Εργάζεται ως δασκάλα στη Λεόντειο Σχολή Αθηνών και ως θετική εκπαιδεύτρια σκύλων. Παράλληλα δραστηριοποιείται στο χώρο των παραστατικών τεχνών ως ηθοποιός και τραγουδίστρια. H Φωνή είναι το πρώτο της βιβλίο. |
Σουρεαλιστικές ιστορίες, επιστρατεύοντας τη λογική
Τα ζώα στο βιβλίο της Μαλανδρενιώτη έχουν συνείδηση, αισθήματα, αγωνίες και ελπίδα. Η συγγραφέας, δίνοντάς τους ανθρώπινη φωνή, συγκροτεί ιστορίες παράδοξες, σημειακά σουρεαλιστικές. Η τεχνική της «αποξένωσης» ή «από-οικειοποίησης» που χρησιμοποιεί, διευκολύνει τους νέους αναγνώστες (ιδανικό κοινό παιδιά από 10 ετών και έφηβοι) να γοητευτούν από το διηγηματικά «αλλότριο» και να επιμείνουν στην ανάγνωση της ιστορίας. Τούτο επίσης βοηθάει στην αποστασιοποίηση, ώστε οι αναγνώστες να μπορέσουν να σκεφτούν πάνω στα ζητήματα που θίγονται, έχοντας επιστρατεύσει όχι μόνο το αίσθημα, αλλά κυρίως τη λογική. Η λογική εξάλλου είναι αυτή που κινητοποιεί την περαιτέρω θετική συμπεριφορά, τις καλές πρακτικές, την ανάληψη ευθύνης.
Η αφήγηση και οι διάλογοι στα επτά διηγήματα με τους ευφάνταστους τίτλους Ελεφαντολάνδη, Τα αρπακτικά πουλιά, Οι Γκρον, Σάλτο Μορτάλε, Το αστέρι του Γκάλγκο, Πάσο Ντόμπλε, ΚΠΕ 9, έχουν ένταση, αίσθημα, επιχειρήματα, «λοξή» ματιά, δραματική διάσταση. Οι ιστορίες μπορούν να λειτουργήσουν και ως σφιχτοδεμένα θεατρικά σενάρια και να εκδιπλωθούν στη σκηνή. Η γραφή είναι παραστασιακή. Η γλώσσα νεανική, με ελευθερίες και αφηγηματικές παρεκβάσεις. Η εικονογράφηση της Λεόνης Κατσαρού «ακούει» την υφέρπουσα σουρεαλιστική διάθεση και την εξεικονίζει.
[...] η Φωνή αποκτά ενδεχομένως συμβολική ισχύ καθώς δίνει το λόγο στα ζώα, αλλά συγχρόνως συνηγορεί υπέρ εκείνων των ανθρώπων που επιλέγουν να δρουν με βάση τη φιλοζωία, το σεβασμό στο περιβάλλον και την οικολογική ενσυναίσθηση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η έκδοση συνοδεύεται με QR κωδικό για το audio book της Φωνής. Στο audio book οι ιστορίες δραματοποιούνται και αποκτούν τη μορφή του ραδιοφωνικού θεάτρου, με τους ηθοποιούς που μετέχουν στο εγχείρημα (Μάνια Παπαδημητρίου, Μάτα Καστρησίου, Βασίλης Παπαστάθης, Μαρίνα Καπούλα, Στεφανία Γκουρνέλου, Περικλής Μοσχολιδάκης, Χαρά Κεφαλά, Αλέξανδρος Πέρρος, Δημήτρης Φρανγκιόγλου, Γιώργος Σύρμας, η συγγραφέας και ο Σπύρος Μπιμπίλας) να δίνουν μια νέα διάσταση στα αφηγήματα, συνεπικουρούμενοι από τα ηχητικά περιβάλλοντα που έχει επιμεληθεί ο Γιάννης Γιάννακας.
Με την Ημέρα της Γης να έχει εορταστεί στις 22 Απριλίου, τη Διεθνή Ημέρα Βιοποικιλότητας να ακολουθεί στις 22 Μαΐου και φυσικά την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος να γιορτάζεται στις 5 Ιουνίου, η Φωνή αποκτά και συμβολική ισχύ καθώς δίνει το λόγο στα ζώα, αλλά συγχρόνως συνηγορεί υπέρ εκείνων των ανθρώπων που επιλέγουν να δρουν με βάση τη φιλοζωία, το σεβασμό στο περιβάλλον και την οικολογική ενσυναίσθηση.
*Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΡΑΠΤΟΥ είναι θεατρολόγος-εκπαιδευτικός και κριτικός θεάτρου.