Η Book Press προτείνει ένα βιβλίο για παιδιά ή για εφήβους. Αυτήν την εβδομάδα, το εικονογραφημένο παραμύθι του Βασίλη Παπαθεοδώρου «Δεν πιστεύω να φοβάσαι», σε εικονογράφηση Πέτρου Χριστούλια, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη.
Της Ελένης Κορόβηλα
Λίγα λόγια για το βιβλίο
Ένα αγόρι του δημοτικού σχολείου βάζει κάτω τους συμμαθητές του και κάνει τους φόβους τους με τα κρεμμυδάκια. Τι κάνει; Για κάθε ένα πράγμα που τα παιδιά φοβούνται έχει να αντιτάξει μια ανατρεπτική σκέψη που λειτουργεί διασκεδαστικά, απελευθερωτικά και εν τέλει καθησυχαστικά. Εύλογα τα παιδιά θα ρωτήσουν, τον έξυπνο και αρκετά φιλοσοφημένο συμμαθητή τους, που ίσως και να φαίνεται λίγο εξυπνάκιας, αν υπάρχει κάτι που να το φοβάται κι ο ίδιος. Η απάντηση δεν είναι ηρωική, είναι πολύ αληθινή και βγαίνει μέσα από την καρδιά του: φοβάται μη χάσει τη μαμά και τον μπαμπά του, φοβάται να μην έχει φίλους, μα πάνω από όλα φοβάται τον ίδιο το φόβο.
Ο μικρός, ανώνυμος ήρωας, του εικονογραφημένου παραμυθιού του Βασίλη Παπαθεοδώρου αγγίζει την ουσία των φόβων μας που ριζώνουν στο πρόσφορο έδαφος της παιδικής ηλικίας. Είναι οι φόβοι που αν δεν βρεθεί τρόπος να εκριζωθούν συνεχίζουν να βυθίζουν τις ρίζες τους όλο και πιο βαθιά κατά τη διάρκεια της ενήλικης ζωής.
Η πρόταση του παραμυθιού δεν είναι η ολική και οριστική εκρίζωση των φόβων -και πώς θα ήταν δυνατόν, άλλωστε;- αλλά δείχνει τον δρόμο για την υιοθέτηση του μηχανισμού εκείνου που ανά πάσα στιγμή στη ζωή του παιδιού θα μπορεί να ενεργοποιείται για να βάζει τους φόβους στη θέση τους.
Η πρόταση του παραμυθιού δεν είναι η ολική και οριστική εκρίζωση των φόβων -και πώς θα ήταν δυνατόν, άλλωστε;- αλλά δείχνει τον δρόμο για την υιοθέτηση του μηχανισμού εκείνου που ανά πάσα στιγμή στη ζωή του παιδιού θα μπορεί ενεργοποιείται για να βάζει τους φόβους στη θέση τους. Το παραμύθι προσφέρει και κάτι ακόμη: οι διέξοδοι δεν δίνονται μαγικά, δίνονται ορθολογικά αλλά με τη λογική της παιδικής ματιάς. Και το κυριότερο, δίνονται όχι από έναν παντογνώστη ενήλικα, έναν ήρωα ή από ένα μυθικό πλάσμα με υπεράνθρωπες δυνάμεις αλλά από ένα παιδί, ένα άλλο παιδί που παραδέχεται ότι φοβάται αλλά δείχνει ότι ξέρει να σκέφτεται και να βάζει τα πράγματα στη θέση τους.
Ο έμπειρος Βασίλης Παπαθεοδώρου χειρίζεται το θέμα του με χιούμορ, ωραία γλώσσα και εντιμότητα προς τους μικρούς αναγνώστες, φανερώνοντας την άνεσή του στο να χειρίζεται κοινωνικά ή ψυχολογικά θέματα αποφεύγοντας τον διδακτισμό και τις έτοιμες λύσεις.
Ποιος είναι ο συγγραφέας
Ο Βασίλης Παπαθεοδώρου γεννήθηκε το 1967 στην Αθήνα. Τελείωσε τη Γερμανική Σχολή Αθηνών, σπούδασε μεταλλουργός και χημικός μηχανικός στο ΕΜΠ και έκανε μεταπτυχιακά στη Διοίκηση Επιχειρήσεων. Έξι από τα νεανικά και εφηβικά μυθιστορήματά του (Το μήνυμα, Οι Εννέα Καίσαρες, Χνότα στο τζάμι, Στη διαπασών, Το μεγάλο ταξίδι της κινέζικης πάπιας, Ιπτάμενες σελίδες) διδάσκονται στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, στο Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, σε μετεκπαιδευόμενους δασκάλους. Για τα βιβλία του Χνότα στο τζάμι και Στη διαπασών έχει τιμηθεί δύο φορές με το Κρατικό Βραβείο Παιδικής Λογοτεχνίας (2008, 2010) και δύο φορές με το Βραβείο του περιοδικού Διαβάζω (2008, 2010), ενώ δύο ακόμα μυθιστορήματά του, Οι άρχοντες των σκουπιδιών και Ναι, Βιρτζίνια, υπάρχει Άγιος Βασίλης!, έχουν κερδίσει το Βραβείο του ηλεκτρονικού περιοδικού Ο Αναγνώστης (2013 και 2014). Επίσης έχει αποσπάσει και άλλα λογοτεχνικά βραβεία για διάφορα έργα του και τρία από τα μυθιστορήματά του έχουν συμπεριληφθεί στους ετήσιους καταλόγους White Ravens, της Διεθνούς Βιβλιοθήκης Νεότητας Μονάχου. Είναι επισκέπτης εισηγητής στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα δημιουργικής γραφής του Παν/μιου Δυτικής Μακεδονίας και έχει συνεργαστεί με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου και το Πανεπιστήμιο Frederick. Φέτος, είναι υποψήφιος για το Astrid Lindgren Memorial Award 2021, ένα από τα μεγαλύτερα διεθνή βραβεία παιδικής λογοτεχνίας.
Ποιος είναι ο εικονογράφος
Ο Πέτρος Χριστούλιας γεννήθηκε το 1979 στη Χαλκίδα και το 2005 αποφοίτησε από τη Σχολή Καλών Τεχνών της Θεσσαλονίκης. Από τότε δραστηριοποιείται κυρίως στο χώρο των κόμικ και του παιδικού βιβλίου και η δουλειά του έχει διακριθεί στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έχει βραβευθεί με το χρυσό ΕΒΓΕ εικονογράφησης και έχει διακριθεί σε πανευρωπαϊκό διαγωνισμό κόμικς.
Σε ποιες ηλικίες απευθύνεται
Απευθύνεται σε παιδιά από 7 ετών και πάνω που θα χαρούν να διαβάσουν μόνα τους την ιστορία.
Για ποιο λόγο θα το αγαπήσουν τα παιδιά
Τα παιδιά καταρχάς θα γελάσουν. Αργότερα, αφού θα έχουν διαβάσει αρκετές φορές το βιβλίο, σε ανύποπτο χρόνο θα ανακαλέσουν τα πάθηματα των τεράτων που προκαλούν τον φόβο στα παιδιά του παραμυθιού και θα νικήσουν τα δικά τους τερατάκια.
Για ποιο λόγο να το επιλέξουν οι μεγάλοι
Για να δώσουν στα παιδιά την ευκαιρία να γελάσουν, να βάλουν στις πραγματικές τους διαστάσεις καταστάσεις που τα ενοχλούν και τα φοβίζουν αλλά και για να πιάσουν το νήμα μιας συζήτησης για τις φοβίες και που δεν καταλήγει σε αφορισμούς όπως «δεν ντρέπεσαι να φοβάσαι, μεγάλο παιδί;». Είναι τέλος, μια αφορμή για τους ενήλικες που μεγαλώνουν παιδιά να αναλογιστούν πως καταστάσεις, τάσεις ή κατευθύνσεις που ενδέχεται να τους φοβίζουν σε σχέση με την εξέλιξη του παιδιού τους πρέπει να ιδωθούν υπό ένα πιο ανάλαφρο πρίσμα.
* Η ΕΛΕΝΗ ΚΟΡΟΒΗΛΑ είναι δημοσιογράφος.
Δεν πιστεύω να φοβάσαι
Βασίλης Παπαθεοδώρου
Εικονογράφηση: Πέτρος Χριστούλιας
Καστανιώτης, 2020
Τιμή εκδότη: σελ. 32, τιμή εκδότη: € 12,00