
Για το graphic novel του Πέτρου Χριστούλια «Δρ. ΠΑΠ - Η ζωή του πρωτοπόρου γιατρού Γ. Ν. Παπανικολάου» (εκδ. Παπαδόπουλος).
Γράφει η Ευλαλία Πάνου
Στο graphic novel Δρ. ΠΑΠ - Η ζωή του πρωτοπόρου γιατρού Γ. Ν. Παπανικολάου που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος, ο Πέτρος Χριστούλιας συναντά έναν σχεδόν συντοπίτη του. Ο σπουδαίος ερευνητής γιατρός που μας χάρισε ένα μεγάλης σημασίας διαγνωστικό εργαλείο για την πρόληψη και διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, το πασίγνωστο τεστ ΠΑΠ, συμβάλλοντας με τον πιο ουσιαστικό τρόπο στο να σωθούν εκατομμύρια γυναίκες, ο Γεώργιος Παπανικολάου, καταγόταν από την Κύμη της Εύβοιας. Ο δημιουργός αυτού του graphic novel κατάγεται από τη Χαλκίδα. Η κοινή καταγωγή αποτέλεσε ένα πρώτο έναυσμα για να καταπιαστεί με τον άνθρωπο Παπανικολάου, όπως μας λέει στο πολύ ενδιαφέρον επίμετρό του όπου περιγράφει τόσο την προσωπική του σύνδεση με τον ήρωά του όσο και πώς χειρίστηκε τα υλικά του για να παρουσιάσει την ιστορία του, κειμενικά και εικονογραφικά.
Από καρέ σε καρέ, αποκαλύπτεται στον αναγνώστη το ταξίδι της ζωής του σπουδαίου επιστήμονα, απόλυτα αφοσιωμένου στην έρευνα
Επιστρέφοντας στο γνωστότερο επιστημονικό επίτευγμα του Παπανικολάου, το τεστ ΠΑΠ, ας μην ξεχνάμε ότι ήταν ένας από τους τελευταίους σταθμούς μιας μακράς περιπλάνησης με σημαντικά ορόσημα. Από καρέ σε καρέ, αποκαλύπτεται στον αναγνώστη το ταξίδι της ζωής του σπουδαίου επιστήμονα, απόλυτα αφοσιωμένου στην έρευνα, και μέσα από αυτό τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τα κίνητρα μιας ξεχωριστής προσωπικότητας. Αυτήν ακριβώς την πλευρά έρχεται να φωτίσει το βιβλίο του Πέτρου Χριστούλια, ο οποίος σκάλισε πολύ για να βρει τις πηγές του και να φτιάξει μια αφήγηση τεκμηριωμένη και συνεπή.
Η αλληγορία του πλάτανου
Η ιστορία που αφηγείται ο Χριστούλιας εκκινεί από έναν ωραίο συμβολισμό. Τα κύτταρα που αποβάλλει ο ανθρώπινος οργανισμός (στην προκειμένη περίπτωση από τον κόλπο της γυναίκας) παρομοιάζονται με τα φύλλα που χάνουν τα δέντρα και ειδικά ο πλάτανος, καθώς στη σκιά ενός πλάτανου λέγεται ότι δίδασκε ο Ιπποκράτης στο νησί της Κω.
Στις ΗΠΑ, στο ιατρικό κέντρο Κορνέλ της Νέας Υόρκης, ένας πλάτανος έχει φυτευτεί από ένα κλαδί από τον πλάτανο στη σκιά του οποίου φημολογείται ότι δίδασκε ο Ιπποκράτης. Ο πλάτανος της Νέας Υόρκης είναι αφιερωμένος στον Έλληνα γιατρό Γεώργιο Παπανικολάου.
Όλα ξεκίνησαν από την Κύμη
Ο Γεώργιος Παπανικολάου γεννήθηκε το 1883 στην Κύμη. Ο πατέρας του ήταν γιατρός και δήμαρχος, αλλά και βουλευτής του κόμματος του τότε πρωθυπουργού Χαρίλαου Τρικούπη. Κάπως έτσι, ο νεαρός Γεώργιος εγκαταστάθηκε στην Αθήνα για να λάβει μια καλύτερη εκπαίδευση. Ήταν άριστος μαθητής και εισήχθη στο Πανεπιστήμιο στην ηλικία μόλις των 15 ετών. Σπούδασε Ιατρική και το 1904 αποφοίτησε με άριστα.
[...] δεν θα έκαναν παιδιά, γιατί ο Γιώργος έπρεπε να αφοσιωθεί στη δουλειά του.
Εκτός από πολύ καλός γιατρός, ο Παπανικολάου ήταν λάτρης της φιλοσοφίας και σε όλη τη διάρκεια της ζωής του τον απασχολούσε το ζήτημα του σκοπού. Αφού ταξίδεψε στη Γερμανία για μεταπτυχιακές σπουδές, αποφάσισε να επιστρέψει στην Ελλάδα και εκεί γνώρισε τη μετέπειτα σύζυγό του, Μάχη. Μαζί έφυγαν για τη Γαλλία. Μάλιστα, ο γάμος τους συνοδεύτηκε από μία όχι και τόσο ρομαντική, αλλά μάλλον σκληρή συμφωνία: δεν θα έκαναν παιδιά, γιατί ο Γιώργος έπρεπε να αφοσιωθεί στη δουλειά του.
Η «Χώρα των ευκαιριών»
Το ζευγάρι πήρε την απόφαση για τον «ζωντανό χωρισμό», όπως αποκαλούσαν τότε οι μετανάστες την Αμερική, και με 250 δολάρια στην τσέπη μπήκαν στο καράβι και διέσχισαν τον ωκεανό. Μέσα από αρκετές δυσκολίες, γνωριμίες με καθηγητές στη Νέα Υόρκη αλλά και σκληρή δουλειά, ο Γεώργιος Παπανικολάου εισάγει έναν καινούργιο κλάδο στην ιατρική, αυτόν της αποφολιδωτικής κυτταρολογίας. Η μέθοδος ανάλυσης του κολπικού επιχρίσματος, αν και αντιμετωπίστηκε με καχυποψία στην αρχή από τους παθολογοανατόμους της εποχής, τελικά έμελλε να αποτελέσει μια σωτήρια εξέταση για όλες τις γυναίκες.
Οι νέοι αναγνώστες θα εμπνευστούν διαβάζοντας μια ιστορία για τη σημασία που έχουν οι γερές ρίζες αλλά και το πώς το πάθος και η αφοσίωση σε έναν σκοπό είναι ο μόνος δρόμος για την επιτυχία.
Κινηματογραφική αφήγηση
Το graphic novel που σχεδίασε και έγραψε το σενάριό του ο Πέτρος Χριστούλιας, καταπιάνεται με ένα πολύ σημαντικό επιστημονικό-ιατρικό θέμα και καταφέρνει να το παρουσιάσει με ζωντάνια και εκφραστικότητα.
Οι ενότητες που χωρίζουν την ιστορία λειτουργούν σαν κινηματογραφικά cut, και τα σκίτσα, παρόλο που είναι ασπρόμαυρα, κουβαλάνε όλη την ατμόσφαιρα του ταξιδιού ζωής του κορυφαίου γιατρού. Από την Κύμη στην Αθήνα, από το Μόναχο στη Γαλλία και από εκεί στην άλλη άκρη του κόσμου, στην Αμερική.
Το graphic novel του Πέτρου Χριστούλια για τη ζωή και το έργο του γιατρού Γεώργιου Παπανικολάου είναι ένα ωραίο δώρο στους σημερινούς εφήβους και νέους αναγνώστες που θα γνωρίσουν μέσα από αυτό μια σπουδαία και επιδραστική προσωπικότητα του 20ου αιώνα. Οι νέοι αναγνώστες θα εμπνευστούν διαβάζοντας μια ιστορία για τη σημασία που έχουν οι γερές ρίζες αλλά και το πώς το πάθος και η αφοσίωση σε έναν σκοπό είναι ο μόνος δρόμος για την επιτυχία.
Λίγα λόγια για τον δημιουργό Πέτρο Χριστούλια
Ο Πέτρος Χριστούλιας γεννήθηκε το 1979 στη Χαλκίδα όπου μεγάλωσε και εκεί έφτιαξε τις πρώτες του εικόνες. Σπούδασε ζωγραφική στη Σχολή Καλών Τεχνών στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης.
Εργάζεται ως εικονογράφος και δημιουργός κόμικς και πολλές φορές εικονογραφεί τις δικές του ιστορίες. Έχει βραβευτεί με το χρυσό ΕΒΓΕ εικονογράφησης, ενώ κόμικς του έχουν διακριθεί στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
* Η ΕΥΛΑΛΙΑ ΠΑΝΟΥ είναι δημοσιογράφος.