«Παιδιά, χωράει όλη η αρχαιότητα στο ασανσέρ;» του Θεόδωρου Παπακώστα (κριτική) – Ο αρχαίος κόσμος σαν διασκεδαστικό ταξίδι

Τα ασανσέρ ανεβαίνουν, αλλά και καταβαίνουν. Μπαίνουν μέσα άνθρωποι γνωστοί και άγνωστοι. Τι γίνεται, όμως, αν για κάποιο λόγο χαλάσουν και δύο άνθρωποι ξένοι μεταξύ τους κλειστούν μέσα;

Τότε, ιδού η ευκαιρία να ξεκινήσει ένα ωραίο ταξίδι στην αρχαιολογία και τη μυθολογία. Κάπως έτσι συμβαίνει στο βιβλίο του Θεόδωρου Παπακώστα Παιδιά, χωράει όλη η αρχαιότητα στο ασανσέρ; (Key Books)

Πρόκειται για τη συνέχεια του πασίγνωστου και ευπώλητου βιβλίου του ιδίου συγγραφέα Χωράει όλη η αρχαιότητα στο ασανσέρ; (Key Books) μόνο που τώρα απευθύνεται σε μικρά παιδιά.

Το κείμενο αναπτύσσετα, μέσω του τεχνάσματος του ασανσέρ, με τη μορφή διαλόγου. Ο ένας από τους δύο ανθρώπους που κλείστηκε μέσα στο κουβούκλιο είναι αρχαιολόγος, ενώ ο άλλος αγαπάει την αρχαιολογία.

Προσιτό στα παιδιά 

Το βιβλίο σε συνδυασμό με την εικονογράφηση του Lawrence Elwick γίνεται ακόμη πιο προσιτό στα παιδιά, αν και πρέπει να σημειώσουμε πως η αναλογία κειμένου και εικόνων είναι σαφώς υπέρ του κειμένου.

Το οποίο κείμενο, όμως, αναπτύσσεται, μέσω του τεχνάσματος του ασανσέρ, με τη μορφή διαλόγου. Ο ένας από τους δύο ανθρώπους που κλείστηκε μέσα στο κουβούκλιο είναι αρχαιολόγος, ενώ ο άλλος αγαπάει την αρχαιολογία.

Βάζουν στη μέση ένα σακουλάκι με τσιπς και αρχίζει η περιήγηση στον αρχαίο κόσμο. Θα πει κανείς, και με το δίκιο του, ότι τα παιδιά έχουν κακές μνήμες από το μάθημα της Ιστορίας στο σχολείο.

O Θεόδωρος Παπακώστας γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1979. Σπούδασε αρχαιολογία στο πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ της Βρετανίας. Πήρε το μεταπτυχιακό του στην προϊστορική αρχαιολογία από το Πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ και το διδακτορικό του στην κλασική αρχαιολογία από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Έχει συμμετάσχει σε ανασκαφές στη Βρετανία και στην Ελλάδα, και έχει εργαστεί στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης και στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Κιλκίς. Έχει συγγράψει τα βιβλία Χωράει όλη η αρχαιότητα στο ασανσέρ;, που έχει μεταφραστεί σε 13 γλώσσες, και Αρχαιολογία, αγάπη μου… έλα πάρε με από δω. O Archaeostoryteller είναι ένα project επικοινωνίας της επιστήμης, που φέρνει την αρχαιογνωσία στο ευρύ κοινό από το 2018, μέσω κοινωνικών δικτύων, μιας από τις 10 πιο δημοφιλείς σειρές podcast στην Ελλάδα, ντοκιμαντέρ και φυσικά την έκδοση βιβλίων εκλαϊκευμένης επιστήμης.

Όχι άδικα! Να, όμως, μια καλή ευκαιρία να καταλάβουν πως το να ψάχνεις τι συνέβη πριν από πολλούς αιώνες στον τόπο που κατοικείς (και όχι μόνο εκεί) είναι μια συναρπαστική περιπέτεια και, τουλάχιστον, έτσι όπως είναι γραμμένη από τον Θεόδωρο Παπακώστα θα σου προσφέρει μέγιστη ευχαρίστηση.

Μπορεί ακόμη και να γελάσεις με κάποιες από τις ιστορίες που θα διαβάσεις. Ή, όπως, λέει και ο ίδιος ο συγγραφέας, χρησιμοποιώντας τη γλώσσα των σημερινών νέων, να φλεξάρεις με όσα θα μάθεις για τον αρχαίο κόσμο.

Η περίηγηση-ταξίδι στον αρχαίο κόσμο ξεκινάει από την εποχή του λίθου και συνεχίζει με τους τρεις μεγάλους πολιτισμούς (Κυκλαδικό, Μινωικό και Μυνηναϊκό).

Η περίηγηση-ταξίδι στον αρχαίο κόσμο ξεκινάει από την εποχή του λίθου και συνεχίζει με τους τρεις μεγάλους πολιτισμούς (Κυκλαδικό, Μινωικό και Μυνηναϊκό).

Συνεχίζει με τους σκοτεινούς αιώνες, τη γεωμετρική εποχή, την αρχαϊκή εποχή, τους περσικούς πολέμους, την κλασική, εποχή για να ολοκληρωθεί το ταξίδι με τον Μέγα Αλέξανδρο, την Ελληνιστική εποχή και τη ρωμαϊκή εποχή.

Οι ερωτήσεις 

Αυτό που έχει ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι ότι έπειτα από κάθε κεφάλαιο ή και ενδιάμεσα αυτών υπάρχουν εμβόλιμες κάποιες ερωτήσεις που καθένας θα ήθελε να κάνει και μάλλον δεν είχε σε ποιον να τις απευθύνει.

Ας πούμε: γιατί δεν μπορούμε να βρούμε τον τάφο του Αλέξανδρου; Θα μπορούσαν οι θεοί του Ολύμπου να είναι 13 και γιατί είναι τελικά 12;

Πώς χρονολογούνται τα ευρήματα που βρίσκουν οι αρχαιολόγοι και γιατί χρειάζονται τόσο βαριά ορολογία όταν μιλούν για το αντικείμενό της εργασίας τους;

Όλα είναι γραμμένα απλά, κατανοητά: όντως, σαν να γίνεται μια συνομιλία μεταξύ δύο αγνώστων μέσα σε ένα ασανσέρ που, καθώς περνάει ο χρόνος, γίνονται ακόμη και φίλοι.

H αρχαιολογία μάς φέρνει πιο κοντά 

Να άλλο ένα καλό που μπορεί να σου κάνει η αρχαιολογία: να σε φέρει κοντά με τους ανθρώπους.

Οσο για τη διάκριση ανάμεσα στην αρχαιολογία και τη μυθολογία, κάτι που γίνεται συχνά αντικείμενο λάθους: η πρώτη εξετάζει τους ανθρώπους και τις συνήθειές τους στο απώτατο παρελθόν μέσω ευρημάτων, ενώ η δεύτερη είναι οι μύθοι και οι θρύλοι που έφτιαξαν αυτοί οι άνθρωποι ως μέρος του πολιτισμού τους.

* Ο Διονύσης Μαρίνος είναι συγγραφέας και δημοσιογράφος.