Αυτή την εβδομάδα η Book Press προτείνει 10 βιβλία Ελλήνων και ξένων συγγραφέων για εφήβους από την πρόσφατη παραγωγή. Όταν ο τρόπος σκέψης των παιδιών αρχίζει να εξελίσσεται, όταν αρχίζουν να αποκτούν την ικανότητα να σκέπτονται αφαιρετικά, να γίνονται περισσότερο ανεξάρτητοι και κριτικοί απέναντι στις απόψεις των άλλων τότε τα παιδιά έχουν πάψει να είναι παιδιά και είναι έφηβοι.
Της Ελένης Κορόβηλα
Αν όμως η επιστήμη (λαμβάνοντας υπόψη βεβαίως και πολλές άλλες παραμέτρους της ανάπτυξης εκτός από το επίπεδο ψυχοκοινωνικής ωριμότητας) δίνει ένα μεγάλο περιθώριο για την ηλικία έναρξης και λήξης αυτής της περιόδου, στη λογοτεχνία τα όρια είναι ακόμη περισσότερο υποκειμενικά. Το τι είναι σε θέση να διαβάσει ένας έφηβος έχει να κάνει, εν πολλοίς, με το τι είδους αναγνώστης υπήρξε (ή δεν υπήρξε) ως παιδί. Η θεματολογία όμως που μπορεί να ενδιαφέρει έναν έφηβο δεν έχει κανέναν περιορισμό.
Οι έφηβοι αγαπούν να αγαπούν αλλά και να προχωρούν στη ζωή τους
Όταν οι πολύ νέοι γράφουν για τα όσα βιώνουν έχει ενδιαφέρον ο τρόπος με τον οποίο το κάνουν. Στο Χωρίς εσένα; Φυσικά και μπορώ… (Κέδρος) μια μεταέφηβη κοπέλα, η 21 ετών Κική Ζουμπουλάκη, γράφει με πολλή φρεσκάδα και αμεσότητα για μια περίπου συνομήλική της η οποία κατευθύνεται με ορθοπεταλιές προς τον κόσμο των ενηλίκων αφήνοντας πίσω της το «παιδικό της ερωτικό απωθημένο».
Αλλά και όταν η εμπειρότερη συγγραφέας Λένα Μερίκα δημιουργεί τον χαρακτήρα της 15χρονης Αναστασίας στο SOS, Κορίτσι σε κρίση (Κέδρος), καταφέρνει στο πλαίσιο που προκύπτει να περιγράψει με χιούμορ και ρεαλισμό τα βήματα της κοπέλας προς την ενηλικίωση με αυτοπεποίθηση και δυναμισμό.
Ο Αμερικανός Τζέυ Άσερ με τα Δεκατρία γιατί (Πατάκης) φέρνει τον έφηβο ήρωά του Κλέυ αντιμέτωπο με σκληρά ερωτήματα έπειτα από την αυτοκτονία της φίλης του Χάννα. Η αυτόχειρας άφησε πίσω ως παρακαταθήκη και ίσως ως απάντηση για την πράξη της επτά κασέτες. Ο ρυθμός και τα έντονα συναισθήματα καταλήγουν σε ένα μήνυμα: στη ζωή ο μόνος δρόμος είναι προς τα μπροστά.
Όταν πάντως ένας νέος φτάνει στο σημείο να πει Θα σε σώσω ό,τι κι αν γίνει (Παπαδόπουλος) σημαίνει πως στο όνομα της αγάπης αισθάνεται έτοιμος να υψώσει το ανάστημά του ακόμη και απέναντι στο οργανωμένο έγκλημα, όπως ο Ντιμίτρι, ο κεντρικός ήρωας στο πολύ πρόσφατο βιβλίο της Αλεξάνδρας Μητσιάλη.
Οι έφηβοι αγαπούν τη διασκέδαση αλλά και τις ανατριχίλες
Όταν πάλι ένας διάσημος συγγραφέας αστυνομικής λογοτεχνίας, ο Νορβηγός Τζο Νέσμπο δημιουργεί έναν ξεχωριστό ήρωα, τον δρ. Πορδαλό, η περιπέτεια ξεκινάει και δεν την σταματούν ούτε τα γεωγραφικά σύνορα ούτε τα σύνορα του χρόνου. Μετά την πρώτη ιστορία του δρ. Πορδαλού Η περίφημη πορδαλόσκονη, κυκλοφορεί το Δρ. Πορδαλός, Η μπανιέρα του χρόνου (Μεταίχμιο).
Ο Βρετανός Άντριου Λέην, φανατικός λάτρης ο ίδιος του Σέρλοκ Χολμς, έχει γράψει μια σειρά βιβλίων με ήρωα τον διάσημο ντετέκτιβ όταν ήταν έφηβος. Στο τρίτο βιβλίο της σειράς Οι περιπέτειες του Σέρλοκ Χολμς, Μαύρος Πάγος (Μεταίχμιο) τα συστατικά εγγυώνται μια περιπέτεια με αμείωτο ενδιαφέρον: ένα μαχαίρι, ένα πτώμα άγνωστης ταυτότητας, τα στοιχεία που λείπουν και ο φόβος της κρεμάλας.
Στον γεμάτο χιούμορ και αυτοσαρκασμό κόσμο του Τομ Γκέιτς οι νεαροί αναγνώστες δύσκολα συγκρατούν τα γέλια τους. Η βραβευμένη Βρετανή εικονογράφος Λιζ Πίντσον έχει δημιουργήσει μια σειρά όπου κείμενο και εικονογράφηση αποτελούν ενιαίο σύνολο θυμίζοντας τις σελίδες των πρόχειρων τετραδίων των πιο δημιουργικών μαθητών. Το Τομ Γκέιτς, Όλα είναι τέλεια (περίπου) (Παπαδόπουλος) είναι το τρίτο βιβλίο της σειράς. Τα βιβλία απευθύνονται σε μεγάλη γκάμα αναγνωστών: από επαρκείς αναγνώστες από 8 ετών και πάνω έως μαθητές των πρώτων τάξεων του Γυμνασίου που αισθάνονται πιο άνετα σε ένα παιγνιώδες αναγνωστικό περιβάλλον.
Οι έφηβοι δεν φοβούνται το διαφορετικό
Όταν ένας συγγραφέας επιλέγει ως θέμα του την διαφορετικότητα διατρέχει τον κίνδυνο να αναλωθεί σε κοινότοπα αναμασήματα πολιτικής ορθότητας. Το Θαύμα (Παπαδόπουλος) της R. J. Palacio κινείται στον υπέροχο κόσμο εκείνων που με την απλότητα, την τόλμη και τη συναισθηματική τους γενναιότητα αποδεικνύουν πως όλα μπορούν να συμβούν.
Πολύ κοντά στην προβληματική αυτή είναι και το βιβλίο Κόλιν Φίσερ (Μεταίχμιο) των Άσλευ Έντουαρντ Μίλερ και Ζακ Στεντζ με ήρωα έναν Υψηλής Λειτουργικότητας έφηβο με σύνδρομο Άσπεργκερ.
Την διαφορετικότητα, αν και υπό άλλο πρίσμα, πραγματεύεται και ο Βασίλης Παπαθεοδώρου στην Σχολική παράσταση (Καστανιώτης), που αν και γράφτηκε πριν από αρκετά χρόνια διατηρεί την επικαιρότητα και την σημασία της.
