Με αφορμή το γκράφικ νόβελ «Heartstopper» της Alice Oseman που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα αλλά και το νεανικό (YA) μυθιστόρημά της «Νικ και Τσάρλι». Μια σειρά γκράφικ νόβελ για όλη την οικογένεια, αντίδοτο στην ομοφοβία και εξολοθρευτής στερεοτύπων, που έγινε με μεγάλη επιτυχία και τηλεοπτική σειρά.
Γράφει η Ελένη Κορόβηλα
Αν ο τίτλος αυτού του σύντομου σημειώματος συνιστά μια πραγματική απορία για τους ενήλικες, αν χρειάζεται εξήγηση γιατί εξακολουθεί να είναι δύσκολο να κάνει ένας έφηβος coming out, να εκδηλωθεί ελεύθερα δηλαδή, γιατί φοβάται τι θα πουν ο κοινωνικός περίγυρος αλλά και η ίδια η οικογένειά του· κι αν υπάρχουν έφηβοι, κουίρ ή μη, για τους οποίους εξακολουθεί να τους προβληματίζει το τι σημαίνει να είναι κανείς έφηβος και κουίρ, υπάρχει (ευτυχώς) ένα λογοτεχνικό σύμπαν όπου τα στερεότυπα καταρρέουν και όλα εξηγούνται με κρυστάλλινο τρόπο. Είναι το σύμπαν του Heartstopper, που δημιούργησε η νεαρή Βρετανίδα συγγραφέας και εικονογράφος Άλις Όζμαν. Στον εφηβικό κόσμο του κυριαρχούν η ειλικρίνεια, η αποδοχή, η εντιμότητα και πάνω απ' όλα η αγάπη.
Ο Νικ και ο Τσάρλι: Αγόρι ερωτεύεται αγόρι
Η καλύτερη γνωριμία και εισαγωγή σε αυτό το λογοτεχνικό σύμπαν είναι με το γκράφικ νόβελ με ήρωες τον Νικ και τον Τσάρλι. Η ιστορία των δύο αγοριών που, αν και συμμαθητές στο σχολείο, δεν έχουν συναντήσει ποτέ ο ένας τον άλλο μέχρι τη μέρα που κάθονται στο ίδιο θρανίο. Η οικειότητα μεταξύ τους, η ακατανίκητη διάθεση να θέλουν να είναι μαζί, ξεκινά ως μια ενθουσιώδης φιλία μεταξύ δύο φαινομενικά πολύ διαφορετικών παιδιών. Για τον Τσάρλι υπάρχει η «φήμη» ότι είναι γκέι και η πραγματικότητα ότι υφίσταται μπούλινγκ, εκφοβισμό. Για τον Νικ όλα είναι ξεκάθαρα: είναι όμορφος, αθλητικός, καλός μαθητής και πολύ δημοφιλής.
Ο Τσάρλι γρήγορα καταλαβαίνει ότι έχει ερωτευτεί τον Νικ. Του Νικ ούτε που του περνάει από το μυαλό ότι η τεράστια έλξη που νιώθει προς τον νέο του φίλο μπορεί να είναι κάτι παραπάνω από τη χαρά να βρίσκεται με μια αδελφή ψυχή, έναν νέο κολλητό.
Από βιβλίο σε βιβλίο -τέσσερα είναι συνολικά τα βιβλία της σειράς που κυκλοφορούν ήδη- η ιστορία των δύο αγοριών θα εξελιχθεί με αμηχανία, με δισταγμούς, με μικρές ανατροπές και γόνιμες αμφιβολίες, με ενήλικες που στέκονται από τη σωστή πλευρά των πραγμάτων και με ανηλίκους που κολυμπούν ακόμα στη σκοτεινή λίμνη των προκαταλήψεων και των στερεοτύπων, αλλά και άλλους που έχουν κάνει πολλά βήματα μπροστά.
Η ιστορία των δύο έφηβων αγοριών τέμνεται με αυτή των μελών της παρέας του Τσάρλι αλλά και άλλων συμμαθητών που βιώνουν τη δική τους εκρηκτική εφηβεία. Όλα τα παιδιά που πλαισιώνουν τους κεντρικούς ήρωες έχουν τις δικές τους backstories, το δικό τους παρασκήνιο και παρελθόν που τα αναγάγει από χάρτινο φόντο στις ιστορίες των πρωταγωνιστών, σε πρόσωπα με τα οποία οι έφηβοι αναγνώστες μπορούν να ταυτιστούν και να βρουν αναλογίες. Όπως ακριβώς με τους Νικ και Τσάρλι.
Ειδικά, η παράλληλη ιστορία της σχέσης δύο κοριτσιών, της Τάρα και της Ντάρσι, φωτίζει από την πλευρά των κοριτσιών το θέμα της ομοφυλοφιλίας, ενώ και η παρουσία ενός τρανς κοριτσιού εξηγεί χωρίς να κραυγάζει και αυτή την επιλογή φύλου, ανοίγοντας τον προβληματισμό στην πολύ επίκαιρη συζήτηση περί φυλομετάβασης.
Η σειρά γκράφικ νόβελ Heartstopper είναι ένα δυναμικό εν εξελίξει συγγραφικό και εικονογραφικό πρότζεκτ της Όζμαν.
Οι τίτλοι των πρώτων τεσσάρων βιβλίων της σειράς που κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Διόπτρα σε μετάφραση Τατιάνας Γαλάτουλα, είναι:
Βιβλίο 1: Ένα αγόρι γνωρίζει ένα αγόρι
Βιβλίο 2: Φιλί
Βιβλίο 3: Αποκάλυψη
Βιβλίο 4: Ταξίδι
Σε ασπρόμαυρο σκίτσο, τα γκράφικ νόβελ της Όζμαν παρουσιάζουν φιγούρες απλές αλλά με μεγάλη εκφραστικότητα. Στα εξώφυλλα της σειράς, οι δύο ήρωες πάντοτε σκιτσαρισμένοι πλάτη κατακτούν από το πρώτο στο τέταρτο την εγγύτητα της ερωτικής σχέσης και προοδευτικά, αποπνέουν τη σιγουριά και την ασφάλεια που τους δίνει η ορατότητα που έχουν κατακτήσει.
Από το ανεπαίσθητο, φευγαλέο άγγιγμα των αγκώνων (Βιβλίο 1), στο ακούμπισμα των ώμων σε μια ανέμελη στάση ξαπλωμένοι μπρούμητα (Βιβλίο 2), περνούν στη στιγμή της χειραφέτησης με μια βόλτα χέρι - χέρι (Βιβλίο 3), για να φθάσουν στον συντροφικό τρυφερό εναγκαλισμό και το άγγιγμα των κεφαλιών σε μια κίνηση έκφρασης αγάπης (Βιβλίο 4)
Το προσεχές φθινόπωρο, στις 9 Νοεμβρίου, θα κυκλοφορήσει ο πέμπτος τόμος της σειράς ενώ έχει ανακοινωθεί ότι θα υπάρξει και έκτος.
«Νικ και Τσάρλι»: Κρατούν για πάντα οι εφηβικοί έρωτες;
Η δημιουργός αυτού του απελευθερωτικού λογοτεχνικού σύμπαντος, η γεννημένη στο Κεντ το 1994 Άλις Όζμαν, «ζει» με τους ήρωες της την τελευταία δεκαετία, από την εποχή που και η ίδια ήταν μαθήτρια στην ηλικία των εφήβων των ιστοριών της αλλά και κατά τη διάρκεια των σπουδών Αγγλικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμια Durham.
Ο Νικ και ο Τσάρλι, οι πρωταγωνιστές της σειράς γκράφικ νόβελ προϋπήρχαν στο πρώτο της νεανικό μυθιστόρημα (YA) με τίτλο Solitaire, που άρχισε να γράφεται πριν τελειώσει το σχολείο και κυκλοφόρησε το 2014. Κεντρική ηρωίδα είναι σε αυτό το πρώτο βιβλίο της Όζμαν η Τόρι, η μεγαλύτερη αδελφή του Τσάρλι με τους δικούς της προβληματισμούς. Έναν χρόνο αργότερα, το 2015, κυκλοφόρησε όμως το βιβλίο των δύο αγοριών που έχουν σχέση.
Το μυθιστόρημα με τίτλο Νικ και Τσάρλι (μτφρ. Τατιάνα Γαλάτουλα, εκδ. Διόπτρα), που είναι ένα spin-off του Solitaire, εστιάζει δηλαδή σε πτυχές και πρόσωπα που δεν αναπτύχθηκαν στο αρχικό έργο, επανεκδόθηκε το 2020 εμπλουτισμένο με εικονογράφηση.
Παρουσιάζοντας τον εφηβικό έρωτά τους και παρακολουθώντας την εξέλιξη της σχέσης κατά τη διάρκεια σχεδόν δύο χρόνων, έχει ως πυρήνα το πρώτο κρίσιμο τεστ που προκύπτει με την επικείμενη αναχώρηση από την πόλη τους του μεγαλύτερου κατά έναν χρόνο Νικ,ο οποίος ετοιμάζεται να ξεκινήσει τις σπουδές του στο πανεπιστήμιο.
Τα ερωτήματα είναι τα αναμενόμενα: μπορεί να αντέξει μια εφηβική σχέση αν γίνει σχέση εξ αποστάσεως; Πόσο διαρκεί ο πρώτος έρωτας; Η πρώτη αγάπη είναι και παντοτινή; Οι απαντήσεις είναι αυτές που ταιριάζουν σε μια ιστορία αγάπης.
Κι εδώ βρίσκεται το απόσταγμα αυτού του τρυφερού, φωτεινού και αισιόδοξου λογοτεχνικού σύμπαντος, και μαζί το σημαντικό αποτύπωμα που αφήνει το έργο της Άλις Όζμαν: όλες οι πιθανές εκδοχές αγάπης και ερωτικών σχέσεων παρουσιάζονται στους εφήβους όπως δεν έχουν παρουσιαστεί ποτέ στο παρελθόν. Δηλαδή ως απλές, συνηθισμένες, καθημερινές, κανονικές ιστορίες αγάπης.
Τα βιβλία της Όζμαν αποκτούν μια διάσταση «υποχρεωτικών αναγνωσμάτων» μύησης για τη σημερινή γενιά εφήβων...
Πολλές γενιές κουίρ ανθρώπων που έζησαν χωρίς αποδοχή και ανέχτηκαν μειωτικούς χαρακτηρισμούς, σεξιστικές και ομοφοβικές συμπεριφορές ώστε να μπορέσουν να υπάρξουν κοινωνικά και επαγγελματικά, αλλά και το χειρότερο, μέσα στις ίδιες τους τις οικογένειες, θα χαμογελούσαν με ανακούφιση αν έπεφταν στα χέρια τους αυτά τα βιβλία: Για την παρηγορητική και απελευθερωτική λειτουργία τους, για τους καλοδουλεμένους, ρεαλιστικούς χαρακτήρες με τα καθημερινά προβλήματα και τις άλλοτε κωμικές κι άλλοτε δραματικές καταστάσεις που βιώνουν, τα βιβλία της Όζμαν αποκτούν μια διάσταση «υποχρεωτικών αναγνωσμάτων» μύησης για τη σημερινή γενιά εφήβων.
Η Άλις Όζμαν εξηγεί την τεράστια επιτυχία της γράφοντας σε ένα σύντομο σημείωμά της στο τέλος του πρώτου βιβλίου της σειράς, ότι «ο κόσμος έλκεται απ' αυτή την ιστορία για πολλούς λόγους - για τη ρεαλιστική ερωτική ιστορία, την εκπροσώπηση της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, το σκίτσο, την πλοκή... Νομίζω, όμως, ότι οι περισσότεροι έλκονται από το Heartstopper επειδή τους προσφέρει παρηγοριά. Την ίδια παρηγοριά που προσφέρει και σε μένα».
* Η ΕΛΕΝΗ ΚΟΡΟΒΗΛΑ είναι δημοσιογράφος.
