Κάθε εβδομάδα η Book Press προτείνει ένα βιβλίο για παιδιά ή για εφήβους
Της Ελένης Κορόβηλα
Αυτή την εβδομάδα το μυθιστόρημα για εφήβους Θαύμα, της R.J. Palacio, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος.
«Αν έχεις επιλογή ανάμεσα στο να είσαι σωστός και να είσαι καλός, διάλεξε καλός».
Λίγα λόγια για το βιβλίο
Το μότο της εκστρατείας προώθησης του βιβλίου στην Αμερική υπογραμμίζει τον δυναμισμό με τον οποίο προσεγγίζεται η έννοια της διαφορετικότητας: «Δεν μπορείς να γίνεις ένα με τους άλλους όταν έχεις γεννηθεί για να ξεχωρίζεις.» Αυτή η προσέγγιση υπογραμμίζει δε και μια στροφή που επιχειρείται: μετά από χρόνια, όταν στόχος ήταν η διαφορετικότητα να γίνει απλώς αποδεκτή από τους «φυσιολογικούς» ή «κανονικούς» ανθρώπους, μοιάζει να έχει έρθει η ώρα να καταρριφθεί ή να παραμεριστεί η κυριαρχία της κανονικότητας. Όλοι έχουν γεννηθεί για να ξεχωρίζουν και το θέμα δεν είναι τελικά να πειστεί ο «διαφορετικός» πως δεν είναι πρέπει να είναι διαφορετικός αλλά να πειστούμε όλοι να συνυπάρξουν διατηρώντας τη διαφορετικότητά τους και σεβόμενοι τη διαφορετικότητα των άλλων.
Στο Θαύμα ο ήρωας είναι ένα αγόρι περίπου 10 ετών, ο Αύγουστος Πούλμαν, ο οποίος εξαιτίας μιας σπάνιας γενετικής ανωμαλίας γεννήθηκε με σοβαρή παραμόρφωση του προσώπου του. Έπειτα από αλλεπάλληλες εγχειρήσεις, κινησιοθεραπεία και λογοθεραπεία ο Όγκι (όπως τον φωνάζουν χαϊδευτικά οι δικοί του) παραμένει δύσμορφος αλλά λειτουργικός: ακούει, βλέπει, μπορεί να μασήσει, να συγκρατήσει τα σάλια του. Η οικογένειά του επιλέγει να τον υποστηρίξει στο επόμενο βήμα, έξω από το κουκούλι της: έχοντας περάσει την παιδική του ηλικία στα νοσοκομεία, και ακαδημαϊκά κατ'οίκον διδαχθείς από τη μητέρα του, γίνεται δεκτός σε ένα κανονικό γυμνάσιο.
Η ιστορία του Όγκι την πρώτη του χρονιά στον «έξω κόσμο» οδηγεί τους αναγνώστες με αβίαστο τρόπο σε συμπεράσματα όπως ότι η επιλογή του καλού, ό,τι κι αν αυτό μπορεί να σημαίνει για τον καθένα, είναι μια πολύ γενναία πράξη.
Η συγγραφέας διαρθρώνει την αφήγησή της σε οκτώ κεφάλαια: σε τρία από αυτά τον πρώτο λόγο έχει ο Αύγουστος, στα υπόλοιπα η αφήγηση προχωρά μέσα από το πρίσμα άλλων παιδιών: της υποδειγματικής, τρυφερής και πιο ουσιαστικής συμπαραστάτριάς του, της μεγαλύτερης αδελφής του, δύο εκ των νέων του συμμαθητών, του καλλιτέχνη φίλου της αδελφής του που επιδίδεται σε έναν ασθμαίνοντα εσωτερικό μονόλογο και της παιδικής φίλης της αδελφής του που αναπτύσσει μαζί του μια ιδιαίτερη σχέση. Και οι οκτώ μονόλογοι προχωρούν την αφήγηση γραμμικά συνθέτοντας μια άτυπη σκυταλοδρομία όπου στο τέρμα νικητής περιμένει τον ανανγώστη ο Όγκι.
Η σκληρότητα, η αμηχανία, οι μηχανισμοί αποκλεισμού, ο παραλογισμός αποτελούν το πρώτο επίπεδο αντίδρασης στο διαφορετικό. Ένας χαρακτήρας, η πρώτη φίλη του Όγκι, η Σάμερ, αντιπροσωπεύει το παιδί που με την ακεραιότητα και το ανεπιτήδευτο ηθικό του παράδειγμα προτρέπει τους άλλους να δουν πιο καθαρά. Η αρχική αποστροφή σταδιακά δίνει τη θέση της στη συνήθεια και τελικά την αποδοχή για λόγους που αφορούν το ποιος είναι ο Όγκι και όχι το πώς δείχνει.
Το εύρημα των ρητών που ο φιλόλογος καθηγητής χρησιμοποιεί ως διδακτικό εργαλείο και ταυτόχρονα ως γλωσσικό παιχνίδι με τους μαθητές του, προσφέρει στους νεαρούς αναγνώστες χρήσιμα ψήγματα συμπυκνωμένης γνώσης και εμπειρίας.
Σε ποιες ηλικίες απευθύνεται
Το βιβλίο απευθύνεται σε όλα τα αναγνωστικά ώριμα παιδιά ηλικίας 10 ετών και πάνω μέχρι τους μαθητές του γυμνασίου.
Ποια είναι η συγγραφέας
Επί χρόνια εικονογράφος και επί χρόνια επίδοξη συγγραφέας, η R.J. Palacio υποστηρίζει πως αποφάσισε να γράψει όταν πια συνειδητοποίησε πως δεν υπάρχει η τέλεια στιγμή για να συμβεί κάτι και απλώς το έκανε.
Την αφορμή της την έδωσε ένα περιστατικό που έζησε η ίδια με τα παιδιά της και το οποίο αναπαράγει σε κάποιο σημείο της αφήγησης. Το Θαύμα είναι το πρώτο της βιβλίο. Η τεράστια απήχηση που είχε την έχει κάνει ιδιαίτερα δημοφιλή ειδικά στα σχολεία, τα οποία πολύ συχνά επισκέπτεται για να μιλήσει για τα θέματα που θίγει στο βιβλίο της. Περισσότερα για την συγγραφέα μπορείτε να δείτε στην ιστοσελίδα: http://rjpalacio.com/
Για ποιο λόγο θα το αγαπήσουν τα παιδιά
Τα παιδιά και ειδικότερα οι μαθητές του γυμνασίου θα αγαπήσουν το Θαύμα διότι στις αφηγήσεις των εφήβων θα αισθανθούν μεγάλη οικειότητα. Ορισμένοι αναγνώστες θα αισθανθούν ταύτιση και με τον Όγκι βάζοντας στη θέση του αποκρουστικού προσώπου τους άλλες πτυχές της διαφορετικότητας, ίσως την δική τους ξεχωριστή μοναδικότητα.
Για ποιο λόγο να το προτιμήσουν οι γονείς
Διότι αφηγείται το θέμα της διαφορετικότητας όχι με τον συνηθισμένο τρόπο, μόνο από την πλευρά του «ήρωα» που έχει να παλέψει με τις αντικειμενικές δυσκολίες του αλλά και από την πλευρά των υπολοίπων. Η καλλιέργεια της κατανόησης, η ενσυναίσθηση και η αξία της καλοσύνης δεν κατακτώνται με την ανάγνωση ενός βιβλίου αλλά ένα βιβλίο όπως το Θαύμα μπορεί να είναι η αφορμή για προβληματισμούς και συζητήσεις στο σπίτι ή στο σχολείο.
Η ιστορία του Όγκι την πρώτη του χρονιά στον «έξω κόσμο» οδηγεί τους αναγνώστες με αβίαστο τρόπο σε συμπεράσματα όπως ότι η επιλογή του καλού, ό,τι κι αν αυτό μπορεί να σημαίνει για τον καθένα, είναι μια πολύ γενναία πράξη. Καθώς επίσης και πως «πρέπει να καθιερωθεί για όλους τους ανθρώπους στον κόσμο να τους χειροκροτούν οι άλλοι κάποια στιγμή στη ζωή τους, έστω για μία μόνο φορά».
*Η Ελένη Κορόβηλα είναι δημοσιογράφος
ΟΛΑ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ R. J. Palacio
Μετά την τεράστια επιτυχία του βιβλίου, η μεταφορά του στον κινηματογράφο ήταν θέμα χρόνου.
Στην Ελλάδα η ταινία Θαύμα σε σκηνοθεσία Στίβεν Τσμπόσκι και τους Τζούλια Ρόμπερτς και Όουεν Γουίλσον στους ρόλους των γονιών και του Τζέικομπ Τρέμπλεϊ στον ρόλο του Όγκι άρχισε να προβάλλεται στις κινηματογραφικές αίθουσες στις 28 Δεκεμβρίου 2017.
