SHAKESPEARE TOTE 728

Ανακαλύπτουμε ξανά τον Σαίξπηρ μέσα από δεκαπέντε έργα του, προσαρμοσμένα ώστε να απευθύνονται με αμεσότητα στους νεαρούς αναγνώστες, στο  βιβλίο «Αγαπημένες ιστορίες από τον Σαίξπηρ» (μτφρ. Αργυρώ Πιπίνη) της Σαμάνθα Νιούμαν, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Susaeta. 

Γράφει η Ελευθερία Ράπτου

«Ο σκοπός της τέχνης είναι να δώσει στη ζωή σχήμα»
Ουίλιαμ Σαίξπηρ

Ο Σαίξπηρ γεννήθηκε στο Στράτφορντ-απόν-Έιβον της Αγγλίας τον Απρίλιο του 1564 (για κάποιους στις 22 ή 23 Απριλίου, αλλά γενικά η ακριβής ημερομηνία παραμένει ατεκμηρίωτη) και άφησε την τελευταία του πνοή στις 23 Απριλίου 1616, την ημέρα του Αγ. Γεωργίου, προστάτη αγίου της Αγγλίας. Έμελλε να αφήσει ανεξίτηλο και μεγαλειώδες στίγμα στο ευρωπαϊκό και παγκόσμιο θέατρο. Αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους πυλώνες του θεάτρου και μαζί με τους αρχαίους έλληνες δραματικούς ποιητές θεωρούνται ως οι στυλοβάτες του. Το σωζόμενο έργο του αποτελείται από περίπου 38 θεατρικά έργα, 154 σονέτα, δύο μεγάλα αφηγηματικά ποιήματα και πολλά άλλα αυτοτελή ποιήματα.

SHAKESPEARE STATUEΟ Σαίξπηρ προκαλεί δέος και συγχρόνως έλκει. Αποτελεί μια μεγάλη και ίσως απόμακρη λόγω σπουδαιότητας, πνευματική αναφορά και συγχρόνως είναι δημοφιλής σε θεατρικές και θεωρητικές αναγνώσεις. Επίσης αποτελεί μια πρώτη ύλη για μεταναγνώσεις, διασκευές, επανερμηνείες. Για παράδειγμα, το σημαντικό κινηματογραφικό Ραν του Κουροσάβα, βασίστηκε στην αντήχηση του Βασιλιά Ληρ, όπου τα βασικά δραματουργικά στοιχεία του Σαίξπηρ οργανώνουν τη μεθερμηνεία του μεγάλου Ιάπωνα κινηματογραφικού σκηνοθέτη. Αυτή η διάχυση έχει διαπλατύνει το έργο του Άγγλου δημιουργού, σε πολλές δοκιμές και είδη λόγου, δραματικές εκδιπλώσεις, γλώσσες.

Εξάλλου μια σημαντική κειμενική, και εν τέλει διακειμενική μετάβαση, είναι και οι γλώσσες, οι εκφωνήσεις, οι προσλήψεις οι παραδόσεις που συμπυκνώνονται στα διάφορα γλωσσικά συστήματα. Λόγω της μεγάλης διασποράς του σαιξπηρικού έργου, οι προσλήψεις, οι απόπειρες, η διεπαφή με θεατρικές παραδόσεις, δημιουργούν συνεχώς «νέο έργο», «νέο» Σαίξπηρ, δημιουργούν μια νέα, συνεχώς διευρυνόμενη συγγραφική ταυτότητα.

Σαίξπηρ για παιδιά

Στην περίπτωση της έκδοσης σημαντικών έργων του Σαίξπηρ για παιδιά, για νεαρούς αναγνώστες, η μεταγραφή, η διασκευή, η συμπύκνωση, πρέπει να μην αποτελεί απλούστευση και να ανοίγει την όρεξη για μεταγενέστερη ανάγνωση του πρωτότυπου κειμένου, να αφήνει ανοιχτά τα ηθικά, δραματικά ερωτήματα χωρίς να στενεύει σε ένα ξερό «στόρι».

Η Νιούμαν πραγματικά παρουσιάζει το απόσταγμα κάθε ιστορίας, πυκνό, δυνατό, συγκινητικό και ιδανικό για την ανάγνωση και τη δραματική δοκιμή από τους νεαρούς αναγνώστες

Στις Αγαπημένες Ιστορίες από τον Σαίξπηρ από τις εκδόσεις Susaeta, σε μετάφραση Αργυρώς Πιπίνη, και εικονογράφηση της Κόα Λι, υπάρχει και ένα ακόμα κρίσιμο πρόσωπο: Η Βρετανίδα συγγραφέας Σαμάνθα Νιούμαν που έκανε τις διασκευές των σαιξπηρικών θεατρικών έργων. Η κρισιμότητα έγκειται στο γεγονός ότι είναι αληθινά μεγάλη πρόκληση να παρουσιάσεις την ουσία, τις δραματικές πλέξεις, τα ημιτόνια και τις εξάρσεις, τα πολλαπλά μηνύματα, τις σκηνές, τα πρόσωπα, τις συγκρούσεις και γενικώς το πολυεπίπεδο δραματικό σύμπαν που υπάρχει σε κάθε έργο.

SUSAETA SHAKESPEARE ORTHIA

Έτσι στην έκδοση, μετά από μια σύντομη και κατατοπιστική εισαγωγή, περιλαμβάνονται δεκαπέντε μεγαλειώδη έργα, που αναπροσαρμόζουν την οικονομία τους για να μπορούν να απορροφηθούν από νεαρούς αναγνώστες. Κάθε θεατρική διασκευή εκτείνεται σε πέντε με έξι σελίδες κατά μέσο όρο, παρουσιάζεται δε με το μικτό ύφος της αφήγησης και των διαλόγων. Η Νιούμαν πραγματικά παρουσιάζει το απόσταγμα κάθε ιστορίας, πυκνό, δυνατό, συγκινητικό και ιδανικό για την ανάγνωση και τη δραματική δοκιμή από τους νεαρούς αναγνώστες (από 9 ετών).

SUSAETA SHAKESPEARE winters tale

Τα παιδιά και οι έφηβοι έρχονται σε άμεση επαφή με τα σαιξπηρικά αριστουργήματα χωρίς την αίσθηση ότι θα ασχοληθούν με κάτι «παλιό». Η φρέσκια γραφή και η καθοριστική επιλογή των σημείων ουσίας από κάθε έργο μπορούν να γοητεύσουν τους ανήλικους αναγνώστες. Αυτοί θα βουτήξουν σε έναν κόσμο πολύπλοκο όπου οι διαπροσωπικές σχέσεις, οι σχέσεις εξουσίας, η φιλία, η αγάπη, τα πάθη, η σκληρότητα, οι οικογενειακές σχέσεις, η κοινωνική δυναμική, ο πόλεμος, η ειρήνη, η νιότη, τα γηρατειά, κοντολογίς όλα όσα συστήνουν τη ζωή και είναι διαρκώς επίδικα, παρουσιάζονται χωρίς ωραιοποιήσεις, χωρίς απλουστεύσεις, αλλά και με ιδιαίτερη μέριμνα μέσα από την δραματική οπτική, ίσως τον επιδραστικότερο «καθρέφτη» του κόσμου.

SUSAETA SHAKESPEAREΣτις σελίδες του βιβλίου αναπτύσσονται με οικονομία και ευθύβολη γραφή έργα-σταθμοί της παγκόσμιας δραματουργίας: Η κωμωδία των παρεξηγήσεων, Ρωμαίος και Ιουλιέτα, Αγάπης αγώνας άγονος, Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας, Ο έμπορος της Βενετίας, Πολύ κακό για το τίποτα, Όπως αγαπάτε, Δωδεκάτη νύχτα, Άμλετ, Οθέλλος, Βασιλιάς Ληρ, Μάκβεθ, Αντώνιος και Κλεοπάτρα, Το χειμωνιάτικο παραμύθι, Η τρικυμία. Τα δεκαπέντε διασκευασμένα έργα, πέρα από την απόλαυση της ανάγνωσης, δίνουν την ευκαιρία για σύνθετη δουλειά και μέσα στη σχολική τάξη. Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τη θεατρική αγωγή η διασκευασμένη τους δομή δίνει τη δυνατότητα για πολλές δραματικές ασκήσεις και για πολύ ουσιαστικά ανεβάσματα.

Η μετάφραση της Αργυρώς Πιπίνη είναι ευθύβολη και καλά προσαρμοσμένη σε μια αντιληπτική «δωρικότητα» που έχει καλλιεργηθεί στα παιδιά από την τεράστια εξοικείωση τους με τον αναφορικό λόγο στο διαδίκτυο. Ο λόγος πρέπει να βρίσκεται κοντά σε αυτό που εννοεί, να δίνει με ένα ωμό λειτουργισμό το «στόρι» και να μη δολιχοδρομεί σε πιθανούς λογοτεχνισμούς και πιρουέτες. Αυτό το χτίζει η γραφή της διασκευής και το υποστηρίζει η μετάφραση.

Οι εικόνες της Khoa Le είναι εξαιρετικά πλούσιες με μεγάλες χρωματικές μάζες ως υπόστρωμα που πάνω τους χτίζεται ένα εύληπτο και ακριβές σχέδιο, με πολύ καλή οργάνωση μοτίβων και ευφραδή χρήση είτε θερμών, είτε ψυχρών χρωματικών φίλτρων. Έχει την ευχέρεια υιοθεσίας παραδοσιακών εικονογραφικών τρόπων, από διαφορετικές παραδόσεις – για παράδειγμα τη ζωγραφική της «απωανατολίτικης» παράδοσης, στη μεγάλη «φουρτουνιασμένη» σύνθεση στο «Κωμωδία παρεξηγήσεων», ή παραφράσεις που μπορεί να παραπέμπουν στη μεθοδολογία του Ματίς στο «Όπως αγαπάτε» ή αντηχήσεις μεσαιωνικών εικονογραφικών προτύπων σε πολλές μικρές συνθέσεις, αλλά και μια περιγραφικότητα που μπορεί να βρει τις αναλογίες της σε κόμιξ.

SUSAETA SHAKESPEARE twelveth night

Γενικά, η εικονογράφηση δεν αποτελεί την εικονογραφική «λεζάντα» των κειμένων, αλλά τα σχολιάζει δυναμικά, δημιουργώντας αναγνωστικό κλίμα, ατμόσφαιρα που προετοιμάζει την παραλαβή των ιστοριών από τους νεαρούς αναγνώστες.

SUSAETA SHAKESPEARE 728

Ακολουθώντας τη θεωρία των σταδίων, για την εξοικείωση των παιδιών αλλά και των εφήβων με τη μεγάλη δραματουργία του Σαίξπηρ, οι «Αγαπημένες ιστορίες από τον Σαίξπηρ», είναι μια πολύ συμπεριληπτική και ουσιαστική εισαγωγή στο σαιξπηρικό κόσμο, προλειαίνοντας αποτελεσματικά το έδαφος ώστε οι νέοι αναγνώστες να βυθιστούν σε δεύτερο χρόνο και με αυτενέργεια στα έργα του σπουδαίου Άγγλου δραματουργού χωρίς φόβο άλλα με πάθος.


ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΡΑΠΤΟΥ είναι θεατρολόγος-εκπαιδευτικός και κριτικός θεάτρου.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Δεν ξεχνώ την Κύπρο… Πεζά και ποιήματα για παιδιά και εφήβους» σε επιμέλεια των Κώστα Κατσώνη & Τασούλας Τσιλιμένη (κριτική)

«Δεν ξεχνώ την Κύπρο… Πεζά και ποιήματα για παιδιά και εφήβους» σε επιμέλεια των Κώστα Κατσώνη & Τασούλας Τσιλιμένη (κριτική)

Για την ανθολογία ποιημάτων και πεζών «Δεν ξεχνώ την Κύπρο… Πεζά και ποιήματα για παιδιά και εφήβους» των  Κώστα Κατσώνη & Τασούλας Τσιλιμένη (επιμέλεια) που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ελληνοεκδοτική. 

Γράφει ο Γιάννης Σ. Παπαδάτος

...
«13 παραμύθια που μου έλεγε η Αρβανίτισσα γιαγιά μου για να κοιμηθώ» της Κατερίνας Τσούμπα – «Και ζήσαν αυτοί καλά και μεις καλύτερα»

«13 παραμύθια που μου έλεγε η Αρβανίτισσα γιαγιά μου για να κοιμηθώ» της Κατερίνας Τσούμπα – «Και ζήσαν αυτοί καλά και μεις καλύτερα»

Για τη συλλογή παραμυθιών «13 παραμύθια που μου έλεγε η Αρβανίτισσα γιαγιά μου για να κοιμηθώ» της Κατερίνας Τσούμπα σε εικονογράφηση Αμάντας Γκαλάλ που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Φουρφούρι. «Δείγματα καλού ελληνικού, δημώδους «γκοθ», με μια αίσθηση που σε κάνει να θες να τυλιχθείς καλά με τα στρωσίδια και ανα...

«Μα πού πήγε το φεγγάρι;» του Γιώργη Χριστοδούλου - Μουσικό βιβλίο για παιδιά που ανεβάζει ψηλά τον πήχη

«Μα πού πήγε το φεγγάρι;» του Γιώργη Χριστοδούλου - Μουσικό βιβλίο για παιδιά που ανεβάζει ψηλά τον πήχη

Για το μουσικό παραμύθι «Μα πού πήγε το φεγγάρι;» του Γιώργη Χριστοδούλου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Φουρφούρι. Ένα βιβλίο για παιδιά από 3 ετών που συνοδεύεται από δέκα τραγούδια-νανουρίσματα τα οποία ερμηνεύουν γνωστοί καλλιτέχνες. 

Γράφει η Ελευθερία Ράπτου ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Με αγάπη...» στους δασκάλους των παιδιών: Τέσσερα βιβλία για το τέλος της σχολικής χρονιάς

«Με αγάπη...» στους δασκάλους των παιδιών: Τέσσερα βιβλία για το τέλος της σχολικής χρονιάς

Τώρα που το σχολείο τελειώνει και οι διακοπές του καλοκαιριού ξεκινούν, τέσσερις βιβλιοπροτάσεις αφιερωμένες «με αγάπη...» στη μοναδική σχέση των μικρών μαθητών με τους δασκάλους τους.

Γράφει η Ελευθερία Ράπτου

Η σχολική χρονιά έφτασε στο τέλος τη...

Λίντια Μπράνκοβιτς: «Όποιος διαβάσει τα βιβλία μου θέλω να νιώσει ότι κάθε συναίσθημα είναι καλοδεχούμενο»

Λίντια Μπράνκοβιτς: «Όποιος διαβάσει τα βιβλία μου θέλω να νιώσει ότι κάθε συναίσθημα είναι καλοδεχούμενο»

«Mεγάλωσα με τη νουθεσία ότι «δεν είναι ωραίο για ένα κορίτσι να θυμώνει». Αυτό, φυσικά, δεν ήταν καθόλου καλό για την ψυχική μου υγεία, ούτε για την υγεία μου γενικά. Έπρεπε να ξεμάθω αυτή την αρχή για να μη βλέπω τον θυμό ως κάτι κακό. Και όταν το κατάφερα, ένιωσα πολύ καλύτερα ψυχικά» μας είπε η Γερμανίδα συγγραφ...

«Και ζήσαμε καλύτερα» της Ελένης Ανδρεάδη – Μιλώντας στα παιδιά για το κλίμα μέσα από κλασικά παραμύθια

«Και ζήσαμε καλύτερα» της Ελένης Ανδρεάδη – Μιλώντας στα παιδιά για το κλίμα μέσα από κλασικά παραμύθια

Για το εικονογραφημένο βιβλίο της Ελένης Ανδρεάδη «Και ζήσαμε καλύτερα», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο σε εικονογράφηση Μαίρης Καλαμπαλίκα.

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου 

Λίγα λόγια για το βιβλίο ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Με αγάπη...» στους δασκάλους των παιδιών: Τέσσερα βιβλία για το τέλος της σχολικής χρονιάς

«Με αγάπη...» στους δασκάλους των παιδιών: Τέσσερα βιβλία για το τέλος της σχολικής χρονιάς

Τώρα που το σχολείο τελειώνει και οι διακοπές του καλοκαιριού ξεκινούν, τέσσερις βιβλιοπροτάσεις αφιερωμένες «με αγάπη...» στη μοναδική σχέση των μικρών μαθητών με τους δασκάλους τους.

Γράφει η Ελευθερία Ράπτου

Η σχολική χρονιά έφτασε στο τέλος τη...

Φαινόμενο «BookTok»: Πώς επηρεάζει τη λογοτεχνία και κατά πόσο δημιουργεί αναγνώστες η πιο ισχυρή διαδικτυακή τάση για το βιβλίο

Φαινόμενο «BookTok»: Πώς επηρεάζει τη λογοτεχνία και κατά πόσο δημιουργεί αναγνώστες η πιο ισχυρή διαδικτυακή τάση για το βιβλίο

Τι είναι το φαινόμενο του «BookTok»; Ποια βιβλία αναδεικνύονται μέσω αυτού και ποια είναι η επίδρασή του στη λογοτεχνία; Κάποιες σκέψεις σχετικά με την κυρίαρχη διαδικτυακή τάση που επηρεάζει τις αναγνωστικές συνήθειες.

Γράφει η Φανή Χατζή 

Γιατί ...

Κλασική λογοτεχνία σε μοντέρνες διασκευές για παιδιά: Από τη Χάιντι στον Τομ Σόγιερ, επτά βιβλία για τις πρώτες αναγνωστικές βουτιές

Κλασική λογοτεχνία σε μοντέρνες διασκευές για παιδιά: Από τη Χάιντι στον Τομ Σόγιερ, επτά βιβλία για τις πρώτες αναγνωστικές βουτιές

Μια επιλογή μοντέρων διασκευών για παιδιά έργων της κλασικής λογοτεχνίας. Από τη Χάιντι στον Τομ Σόγιερ, κι από τον Ασπροδόντη στον Ρωμαίο και την Ιουλιέτα, καθώς πλησιάζουν οι διακοπές των παιδιών, επτά προτάσεις για αναγνωστικές βουτιές που θα τις χαρούν τα παιδιά του Δημοτικού. Κεντρική εικόνα: Από την εικονογράφ...

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ