5 λεπτά με τη Μαριλίτα Χατζημποντόζη

 «Δεν», μια τόση δα λεξούλα με τεράστια δύναμη. Απαγόρευση από τη μία, άρνηση από την άλλη. Ποια είναι η δική σας πρόταση με αυτή τη σειρά βιβλίων για μικρά παιδιά;

Tι ωραία ερώτηση! Όλοι οι τίτλοι αυτής της σειράς είναι φράσεις που ακούμε από ένα μικρό παιδί. Δεν πάω σχολείο, Δεν το δίνω, Δε φωνάζω, Δεν χτυπάω, Δεν το κλείνω, Δεν πάω για ύπνο. Ουσιαστικά είναι μία σειρά που από τον τίτλο κάθε βιβλίου είναι ευδιάκριτη και η θεματική του. Όπως ξέρουμε υπάρχουν άπειρα παιδικά εικονογραφημένα βιβλία, αυτή η συγκεκριμένη σειρά έχει και τον στόχο να μπορέσουν να «ειπωθούν» μείζονα ζητήματα της προσχολικής ζωής και πρωτοσχολικής ζωής, να βγουν στην επιφάνεια και να αντιμετωπιστούν με υπομονή και ευαισθησία.

Ο Λέανδρος, το λιονταράκι των ιστοριών σας, είναι ταυτόχρονα ρωμαλέος αλλά και τρυφερός κι ευαίσθητος. Γιατί ένα μικρό λιοντάρι και όχι ένα άλλο ζωάκι;

Πίσω από τη δύναμη και την φαινομενική πολλές φορές εξωστρέφεια, μπορεί να κρύβεται και μια άλλη ψυχοσύνθεση. Άλλωστε κανείς δεν είναι μονοδιάστατος, πόσο μάλλον ένα νήπιο που τώρα εξερευνεί τα όρια του αλλά και τα δικά μας!

Δώσατε συγκεκριμένες κατευθύνσεις στον εικονογράφο αυτής της σειράς, τον Γιώργο Σγουρό; Πώς ήταν η συνεργασία σας;

Όχι, δεν έδωσα καμία απολύτως. Είμαι υπέρ της ελευθερίας και της απόλυτης εμπιστοσύνης στο έργο των εικονογράφων!

Ένα από τα «Δεν...» με τα οποία καταπιαστήκατε αφορά τις οθόνες. Πιστεύετε ότι αν τα παιδιά τις στερηθούν μέχρι κάποια ηλικία θα είναι αποκομμένα από την πραγματικότητα ή ότι, αντίθετα, μπορεί να ωφεληθούν σημαντικά;

Προσωπικά, δεν βρίσκω κανένα λόγο ούτε όφελος να υπάρχουν οι οθόνες, πόσο μάλλον για απεριόριστο χρόνο, στην ηλικία των 3 ετών. Το ξέρετε βέβαια πως στην Ιρλανδία οι γονείς κλήθηκαν να μην αγοράζουν κινητά τηλέφωνα στα παιδιά τους μέχρι να φοιτήσουν στο Γυμνάσιο. 

Τα πρόσφατα στοιχεία της ρυθμιστικής αρχής επικοινωνιών Ofcom έδειξαν ότι το 20% των παιδιών, ηλικίας τριών ετών, έχουν smartphone και το ποσοστό αυτό αυξάνεται στο 55%, στις ηλικίες από οκτώ και 11 ετών! Και πως η κατάχρηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τη νέα γενιά έχει ενοχοποιηθεί για την κρίση ψυχικής υγείας που αντιμετωπίζουν όλο και περισσότερα παιδιά… Και πως μελέτες έχουν δείξει ότι οι οθόνες (tablet, κινητό, τηλεόραση) έχουν επιπτώσεις στην μνήμη, στην όραση και στις υγιείς κοινωνικές αλλά και οικογενειακές σχέσεις. Έρευνα του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας των ΗΠΑ (NIH) που ξεκίνησε το 2018 αναφέρει πως παιδιά που περνούν αρκετή ώρα μπροστά σε οποιαδήποτε οθόνη παρουσίασαν λέπτυνση του εγκεφαλικού φλοιού, την περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με την κριτική σκέψη και τον λογικό συμπερασμό. Οι προτάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας συνιστούν τη μείωση του χρόνου έκθεσης των παιδιών 2-5 χρονών σε ψηφιακές οθόνες σε μία ώρα – ή και λιγότερο-  ημερησίως, με σκοπό τα παιδιά να αναπτύξουν υγιεινές συμπεριφορές και αργότερα, στις μετέπειτα ηλικίες...

H Μαριλίτα Χατζημποντόζη κατάγεται από την Κέρκυρα και ζει στην Αθήνα. Είναι πτυχιούχος της Ελληνικής Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, καθώς και κάτοχος διπλώματος Δραματικής Τέχνης του Υπουργείου Πολιτισμού. Μετεκπαιδεύτηκε στο Piccolo Teatro di Milano . Εργάζεται στην ιδιωτική εκπαίδευση και είναι μητέρα δύο αγοριών.

Με την εμπειρία σας στην εκπαίδευση, παρατηρείτε ότι οι αναγνωστικές προτιμήσεις των σημερινών παιδιών έχουν αλλάξει σε σχέση με προηγούμενα χρόνια και προς ποια κατεύθυνση; (Αν ναι, τι έπαιξε ρόλο;)

Η κοινωνία μας δεν είναι στατική, έτσι δεν είναι στατική ούτε η γλώσσα, ούτε τα ερεθίσματα, ούτε οι προτιμήσεις. Αυτό που πάντα όμως προσφέρει η λογοτεχνία που τόσο χρειαζόμαστε (θα πω εγώ περισσότερο κι από παλιά, ναι από παλιά!) είναι η ανάπτυξη της ευαισθησίας που είναι απαραίτητη για κάθε άνθρωπο. Τα παιδιά μας αντιμετωπίζουν έναν απαράδεκτο κόσμο και η λογοτεχνία είναι μία μορφή ψυχικής ενδυνάμωσης και περιφρούρησης των ηθικών και πνευματικών τους αρετών.