KELEFTHOS PAIDI800

Για το βιβλίο «Το υπερκινητικό παιδί - Δεν μπορώ να σταματήσω» (μτφρ. Γιοβάνα Βεσσαλά) του ψυχαναλυτή Ουμπέρτο Τζουκάρντι Μέρλι που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέλευθος.

Της Ελένης Κορόβηλα

Στο ευσύνοπτο βιβλίο του Το υπερκινητικό παιδί που κυκλοφορεί στη σειρά «Μικρή Βιβλιοθήκη» των εκδόσεων Κέλευθος, ο Ιταλός ψυχαναλυτής Ουμπέρτο Τζουκάρντι Μέρλι έχει ομαδοποιήσει τις σημαντικότερες ανησυχίες και τους συνηθέστερους προβληματισμούς γύρω από το ζήτημα σε δεκαπέντε ερωτήματα. Οι απαντήσεις που δίνει ξεκινούν με την περιγραφή κάθε υποθέματος, ενώ συχνά γίνεται χρήση παραδειγμάτων και ο συγγραφέας καταλήγει σε ένα συμπέρασμα.

Ο υπότιτλος του βιβλίου, η πρωτοπρόσωπη φράση «Δεν μπορώ να σταματήσω», προϊδεάζει τον αναγνώστη ότι στο βιβλίο αυτό θα ακούσει τη φωνή του ίδιου του υπερκινητικού παιδιού να του μιλά για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται εγκλωβισμένο και μέσω της οποίας βιώνει τον κόσμο. Κάτα κάποιον τρόπο αυτό συμβαίνει μια που η πολύχρονη εμπειρία του Τζουκάρντι Μέρλι και η επαφή του με δεκάδες παιδιά και τις οικογένειές τους, του επιτρέπει να δανείσει τη δική του φωνή για να εκφραστούν τα παιδιά εκείνα που έχουν αναστατώσει ή και τρομάξει τους γονείς τους, έχουν δυσκολέψει και προβληματίζει τους δασκάλους τους κι έχουν προκαλέσει αμηχανία στον περαστικό που ξαφνιάζεται από το διαφορετικό. 

Ο Τζουκάρντι Μέρλι υποστηρίζει πως η υπερκινητικότητα είναι ο τρόπος με τον οποίο ορισμένα παιδιά ανταποκρίνονται σε αυτό που τους προκαλεί δυσφορία.

Ο Τζουκάρντι Μέρλι υποστηρίζει πως η υπερκινητικότητα είναι ο τρόπος με τον οποίο ορισμένα παιδιά ανταποκρίνονται σε αυτό που τους προκαλεί δυσφορία και είναι, όπως το αποκαλεί, το «πνεύμα της εποχής». Ξεκαθαρίζοντας τα πολύ βασικά στοιχεία που εμπίπτουν στον ορισμό της «υπερκινητικότητας», ίσως ξαφνιάσει η απάντηση στο ερώτημα αν η υπερκινητικότητα έχει φύλο. Ο Τζουκάρντι Μέρλι υποστηρίζει:

«Η υπερκινητικότητα με τη στενή έννοια του όρου, δηλαδή η αδιάκοπη κίνηση του σώματος, η αδυναμία προσοχής, η ατμόσφαιρα άγχους που περιβάλλει το υπερκινητικό παιδί και η πρόκληση προς τον ενήλικα, είναι αρσενικού γένους».

Εξάλλου είναι προφανές ότι προσεγγίζει την υπερκινητικότητα υπό το πρίσμα της σχέσης πατέρα-παιδιού (σύμπλεγμα του Τηλέμαχου) που βρίσκεται στο κέντρο του ερευνητικού ενδιαφέροντος και του στενού του συνεργάτη Μάσιμο Ρεκαλκάτι.

Στη σκέψη, που συχνά καθησυχάζει πολλούς γονείς, ότι η υπερκινητικότητα δεν είναι παρά ένδειξη υπέρμετρης ευφυΐας, ο Τζουκάρντι Μέρλι έχει να αντειτείνει μια αρκετά μετριοπαθή και κριτική στάση: 

«Πρέπει να πω ότι μένω πάντα λίγο αμήχανος απέναντι στις προθέσεις εκείνου που εξυψώνει την ευφυΐα σε μια ανώτερη θέση σε σχέση με τον κοινωνικό περίγυρο. Φαίνεται ότι στην πραγματικότητα θέλει να παραμερίσει τα συμπτώματα της δυσφορίας κάνοντάς τα να φανούν ως συμπτώματα της ευφυΐας». 

Η υπερκινητικότητα ως ψυχική απάντηση του παιδιού στην απουσία πλαισίου

Kelefthos Uberto Zuccardi Merli250

Ο συγγραφέας και ψυχαναλυτής Uberto Zuccardi Merli μετράει πάνω από δέκα χρόνια έρευνας και θεραπείας παιδικών διαταραχών, ως Επιστημονικός Διευθυντής του Κέντρου «Gianburrasca-Onlus».

Η παραπάνω θέση είναι ό,τι χρειάζεται να πει κανείς πάνω στο θέμα. Η υπερκινητικόυητα δεν είναι ούτε μια «αναπτυξιακή» διαταραχή ούτε αποτέλεσμα υπερβολικής ευφυίας, είναι σύμπτωμα δυσφορίας που εδράζεται όχι σε ξεχωριστές ποιότητες και αυξημένες ικανότητες του παιδιού αλλά στη σχέση του με τους γονείς, και ειδικά με τον πατέρα – με την έννοια της «πατρικής λειτουργίας», όχι απαραίτητα με το πρόσωπο του πατέρα. Ειδικότερα, είναι σύμπτωμα της απουσίας φραγμών και ορίων από την πλευρά της πατρικής λειτουργίας, στο πλαίσιο μιας κοινωνίας επιτρεπτικής και ενοχικής απέναντι στον Νόμο. Έτσι εξηγείται και γιατί μερικές δεκαετίες πριν το υπερκινητικό παιδί ήταν κάτι σπάνιο, ενώ στις μέρες μας εμφανίζεται με τη μορφή επιδημίας. 

Συνοψίζοντας, η ψυχαναλυτική προσέγγιση στο πρόβλημα της υπερκινητικότητας, σε αντίθεση με τον «βιολογισμό» της αμερικανικής σχολής, που τις περισσότερες φορές καταλήγει στη συνταγογράφηση φαρμάκων, είναι πιο διευρημένη και κοινωνική. Δεν αντιμετωπίζει το υπερκινητικό παιδί ως πρόβλημα, αλλά ως σύμπτωμα μιας κοινωνικής πραγματικότητας, που σε ορισμένεες οικογένειες εκφράζεται εντονότερα. Ως εκ τούτου, η απάντηση βρίσκεται μέσα στην οικογένεια, και ειδικότερα στην σχέση πατέρα-γιου, ή σε κάθε περίπτωση στη σχέση ενός αγοριού με την πατρική λειτουργία και την εσωτερίκευση ή όχι του Νόμου. 

Στο βιβλίο συμπυκνώνεται το απόσταγμα της δεκαετούς και πλέον ερευνητικής και κλινικής εμπειρίας του συγγραφέα. Μπορεί να διαβαστεί ως εγχειρίδιο για την κατανόηση της παιδικής υπερκινητικότητας και σαν οδηγός για γονείς, εκπαιδευτικούς που αναζητούν τεκμηριωμένες απαντήσεις αλλά και σε ειδικούς της ψυχικής υγείας που θα βρουν κωδικοποιημένα τα ευρήματα της άτυπης σχολής Ρεκαλκάτι, της ομάδας των συνεργατών του Ιταλού ψυχαναλυτή Μάσσιμο Ρεκαλκάτι που το 2003 ίδρυσε τον Σύνδεσμο «Jonas Onlus» για τη μελέτη και τη θεραπεία παιδικών διαταραχών. 

* Η Ελένη Κορόβηλα είναι δημοσιογράφος.


Δεν μπορώ να σταματήσω 
Ουμπέρτο Τζουκάρντι Μέρλι
μτφρ. Γιοβάνα Βεσσάλα
ΚΕΛΕΥΘΟΣ, 2020
Σελίδες 204, τιμή εκδότη €12,00
 

politeia link more

 

 

 


Απόσπασμα από το βιβλίο

«Το υπερκινητικό παιδί καθιστά ανίσχυρο το κοινωνικό και οικογενειακό πεδίο. Προσβάλλει τους γονείς, συγκρούεται με τους δασκάλους, επιτίθεται στους συμμαθητές. Πριν μερικές δεκαετίες αυτές οι μορφές του χαρακτήρα ήταν εξαιρετικά σπάνιες στην παιδική ηλικία, διότι η δύναμη της πατρικής εξουσίας στην οικογένεια και τους θεσμούς δεν επέτρεπε τη ρήξη των ενορμητικών φραγμών. Σήμερα σε μια επιτρεπτική, καταναλωτική και ναρκισσιστική εποχή όλα επιτρέπονται». (σελ. 55-56)

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Βία, εκφοβισμός, ψυχική υγεία, εθισμοί: 6 βιβλία σπάνε τη μοναξιά της γονεϊκότητας

Βία, εκφοβισμός, ψυχική υγεία, εθισμοί: 6 βιβλία σπάνε τη μοναξιά της γονεϊκότητας

Έξι βιβλία για γονείς και ανθρώπους που φροντίζουν και μεγαλώνουν παιδιά. Βιβλία που σπάνε ταμπού, μιλούν ανοιχτά για ό,τι προβληματίζει ή και απελπίζει τους γονείς και που βοηθούν να γίνει η γονεϊκότητα θετική εμπειρία. 

Γράφει η Ελένη Κορόβηλα

Έ...

Η βιβλιοθήκη των γονιών για τη νέα σχολική χρονιά: Βιβλία για όσους μεγαλώνουν παιδιά και εφήβους

Η βιβλιοθήκη των γονιών για τη νέα σχολική χρονιά: Βιβλία για όσους μεγαλώνουν παιδιά και εφήβους

Ένας μικρός οδηγός με βιβλία για τη γονεϊκή βιβλιοθήκη που θα φανούν χρήσιμα για την καλύτερη κατανόηση του συναισθηματικού κόσμου των παιδιών και των εφήβων. Βιβλία που δίνουν ιδέες, συμβουλές και απαντήσεις για όλα όσα απασχολούν τους γονείς.  

Επιμέλεια: Ελένη Κορόβηλα

...
Στο όνομα του πατέρα: 8 βιβλία για τις αθέατες πλευρές της πατρότητας

Στο όνομα του πατέρα: 8 βιβλία για τις αθέατες πλευρές της πατρότητας

Πατέρες διάσημοι, αλλά και της διπλανής πόρτας. Όλοι αναζητούν τον ρόλο τους στον 21ο αιώνα. Επιλέγουμε οκτώ βιβλία που εστιάζουν στις αθέατες πλευρές του ρόλου της πατρότητας, με τη βοήθεια άλλοτε της ψυχανάλυσης και άλλοτε της λογοτεχνίας.

Επιμέλεια: Ελένη Κορόβηλα ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Το δάχτυλο στη μύτη» της Πάουλα Μερλάν – «Κακές συνήθειες» και πώς κόβονται

«Το δάχτυλο στη μύτη» της Πάουλα Μερλάν – «Κακές συνήθειες» και πώς κόβονται

Για το εικονογραφημένο βιβλίο «Το δάχτυλο στη μύτη» (μτφρ. Χριστίνα Φιλήμονος, εκδ. Carnivora) της Πάουλα Μερλάν. Για να μπει ένα τέλος στις περιπέτειες ενός ανήσυχου δακτύλου σε μια φιλόξενη μύτη.

Γράφει η Ελευθερία Ράπτου

Συνηθίζουν να τις λένε «κακέ...

Αγάπη, μόνο: 5+1 βιβλία για παιδιά και εκείνους που τα αγαπάνε

Αγάπη, μόνο: 5+1 βιβλία για παιδιά και εκείνους που τα αγαπάνε

Τι άλλο χρειαζόμαστε, μικροί και μεγάλοι, εκτός από αγάπη; Προτείνουμε πέντε συν ένα εικονογραφημένα βιβλία για μικρά παιδιά, για να διαβαστούν μαζί με τους μεγάλους που τα αγαπάνε και τα φροντίζουν. 

Επιλογή: Ελένη Κορόβηλα

Στο εικονογραφημένο βι...

Ένα βιβλίο για παιδιά: «Αγόρι Κορίτσι» της Ελέν Ντιβέρ – Όλα τα φύλα, όλα τα παιδιά

Ένα βιβλίο για παιδιά: «Αγόρι Κορίτσι» της Ελέν Ντιβέρ – Όλα τα φύλα, όλα τα παιδιά

Για το εικονογραφημένο βιβλίο της Ελέν Ντριβέρ «Αγόρι Κορίτσι» (μτφρ. Κατερίνα Δασκαλάκη) που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καπόν. 

Γράφει η Ελένη Κορόβηλα

Λίγα λόγια για το βιβλίο

Στο εικονογραφημένο βιβλίο ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Αγάπη, μόνο: 5+1 βιβλία για παιδιά και εκείνους που τα αγαπάνε

Αγάπη, μόνο: 5+1 βιβλία για παιδιά και εκείνους που τα αγαπάνε

Τι άλλο χρειαζόμαστε, μικροί και μεγάλοι, εκτός από αγάπη; Προτείνουμε πέντε συν ένα εικονογραφημένα βιβλία για μικρά παιδιά, για να διαβαστούν μαζί με τους μεγάλους που τα αγαπάνε και τα φροντίζουν. 

Επιλογή: Ελένη Κορόβηλα

Στο εικονογραφημένο βι...

«Γιορτές χωρίς οθόνες»: 85 βιβλία που θα αγαπήσουν τα παιδιά

«Γιορτές χωρίς οθόνες»: 85 βιβλία που θα αγαπήσουν τα παιδιά

Μια επιλογή βιβλίων για παιδιά, από μωρά που αρχίζουν να εξερευνούν τον κόσμο γύρω τους έως προέφηβους που έχουν μπει στο Γυμνάσιο και είναι στο κατώφλι της εφηβείας. Τα βιβλία έχουν επιλεγεί από τη βιβλιοπαραγωγή του 2024. Είναι βιβλία που διευρύνουν τους ορίζοντες των παιδιών, τους προσφέρουν γνώσεις και απαντήσει...

25 μέρες πριν από τα Χριστούγεννα, 25 βιβλία για να ζήσουν τα παιδιά το νόημα των Γιορτών

25 μέρες πριν από τα Χριστούγεννα, 25 βιβλία για να ζήσουν τα παιδιά το νόημα των Γιορτών

Κάνοντας αντίστροφη μέτρηση μέχρι την ημέρα των Χριστουγέννων, παρουσιάζουμε μια επιλογή 25 βιβλίων, χριστουγεννιάτικων και αγιοβασιλιάτικων, από τα βιβλία που λάβαμε: Βιβλία για τις Γιορτές για πολύ μικρά και μικρά παιδιά που ανυπομονούν να ανοίξουν τα δώρα τους. 

Επιλογή-παρουσίαση: Ελένη Κορό...

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ