Το πρώτο κουδούνι χτύπησε. Μαζί με τους μαθητές, οι γονείς τους ετοιμάζονται για τη νέα σχολική χρονιά. Πέντε + 1 βιβλία από τις εκδόσεις Διόπτρα συμβάλλουν ώστε ο οικογενειακός διάλογος να μένει πάντα ανοιχτός και εποικοδομητικός δίνοντας ιδέες και απαντήσεις στους γονείς για το πώς μεγαλώνουμε χαρούμενα και αυτόνομα παιδιά.
Επιμέλεια: Ελένη Κορόβηλα
Παλιότερα χρόνια οι οικογενειακές κουβέντες γίνονταν κατά κύριο λόγο γύρω από το τραπέζι, το βραδινό κυρίως ή το κυριακάτικο. Σε κάποια σπίτια η παράδοση της οικογενειακής συζήτησης, της ανταλλαγής των νέων κάθε μέλους της οικογένειας συνεχίζεται με αφορμή το φαγητό, ενώ κάποιες οικογένειες επινοούν παιγνιώδη τελετουργικά και θεσμοθετούν ώρες συναναστροφής και κουβέντας χωρίς αυτό να θυμίζει ένα ρουτινιάρικο οικογενειακό βάρος αλλά πιο πολύ ένα σταθερό ραντεβού χαράς. Σε κάποια άλλα σπίτια αυτές οι συνήθειες δεν υιοθετήθηκαν ποτέ.
Το χτύπημα του πρώτου κουδουνιού της νέας σχολικής χρονιάς δίνει την ευκαιρία για επαναθεώρηση παλιών συνηθειών, επανεκκίνηση και βέβαια για υιοθέτηση νέων. Πέντε βιβλία που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Διόπτρα συμβάλλουν στον τρόπο με τον οποίο οι γονείς προσεγγίζουν τα παιδιά τους και κρατούν τον διάλογο ανοιχτό. Τέλος, ένα νέο βιβλίο της Τζέσικα Τζόελ Αλεξάντερ που έρχεται ως συνέχεια του μπεστ σέλερ Γιατί οι Δανοί μεγαλώνουν τα πιο ευτυχισμένα παιδιά στον κόσμο (μτφρ. Σοφία Ανδρεοπούλου, εκδ. Διόπτρα, 2017) μας εισάγει στη φιλοσοφία της εκπαίδευσης των παιδιών στη σκανδιναβική χώρα προσφέροντας μας πολλές αφορμές για να σκεφτούμε τι από τον τρόπο των Δανών μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά στην ελληνική κοινωνία, στο ελληνικό σχολείο και την οικογένεια.
5 +1 βιβλία για να μεγαλώνουμε ευτυχισμένα και αυτόνομα παιδιά
Η τέχνη του να μιλάμε με τα παιδιά μας (μτφρ. Σοφία Ανδρεοπούλου) της Ρεμπέκα Ρόλαντ.
H Ρεμπέκα Ρόλαντ, EdD, κάτοχος ειδικού διδακτορικού τίτλου στην εκπαίδευση και καθηγήτρια στο Πανεπιστημίο του Χάρβαρντ, είναι παράλληλα λογοθεραπεύτρια ενώ είναι και μητέρα. Έχοντας στον πυρήνα της επιστημονικής σκέψης της ότι για να βοηθήσουμε τα παιδιά να γίνουν ανεξάρτητα, να έχουν αυτοπεποίθηση, να είναι καλοσυνάτα, να δείχνουν ενσυναίσθηση και να νιώθουν ευτυχισμένα, ο καλύτερος τρόπος είναι να μιλάμε μαζί τους, έχει εντοπίσει πώς προκύπτουν οι δυσκολίες που συχνά μετατρέπονται σε συγκρούσεις.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το σχόλιο που διατυπώνει για τις νέες τεχνολογίες και ο όρος «κλέφτες χρόνου» που αποδίδει στις συνήθειες που συνδέονται με την καταχρηστική ενασχόληση με αυτές.
Στο βιβλίο της αφού εξηγεί γιατί η συζήτηση είναι το πιο κομβικό και σημαντικό μέρος της επικοινωνίας και γιατί αν δεν την κάνουμε το κενό στην επικοινωνία δεν θα είναι απλώς δυσαναπλήρωτο αλλά θα παγιωθεί, προτείνει από κεφάλαιο σε κεφάλαιο τρόπους συζήτησης. Για να πυροδοτηθεί η περιέργεια του παιδιού, να καλλιεργηθεί η ενσυναίσθησή του, να οικοδομηθεί η αυτοπεποίθηση κι ανεξαρτησία του, να μάθει ότι μέσα από τον διάλογο οικοδομούνται σχέσεις, για να δει τις διαφορετικές απόψεις και να αναρωτηθεί ή και να αναμετρηθεί με τις δικές του και να μην είναι απλώς ένας δέκτης πληροφοριών και εμπειριών που συσσωρεύει χωρίς να τις επεξεργάζεται.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το σχόλιο που διατυπώνει για τις νέες τεχνολογίες και ο όρος «κλέφτες χρόνου» που αποδίδει στις συνήθειες που συνδέονται με την καταχρηστική ενασχόληση με αυτές. Αν εξαλείψουμε αυτούς τους «κλέφτες χρόνου», όπως λέει, θα δημιουργηθεί ένας νέος χώρος για να ανθίσουν συζητήσεις με τα παιδιά.
Μεγαλώστε το παιδί σας με το μυαλό και την καρδιά (μτφρ. Σοφία Ανδρεοπούλου) της Μόνα Ντελαχούκ.
Στην αλλαγή οπτικής απέναντι σε δύσκολα διαχειρίσιμες συμπεριφορές, όπως τα ανεξέλεγκτα συναισθηματικά ξεσπάσματα των παιδιών, εστιάζει η επί σειρά ετών κλινική ψυχολόγος Μόνα Νταλαχούκ. Στο βιβλίο της εξηγεί ότι αν και είναι εύλογο οι οικογένειες να προσπαθούν να διορθώσουν συμπεριφορές, αυτό που βοηθά είναι να δουν τις συμπεριφορές αυτές ως το σύμπτωμα μιας γενικότερης κατάστασης. Τα εργαλεία της αντλούνται από τις έρευνες της νευροεπιστήμης και τη θεωρία της παιδοψυχολογίας. Η Αμερικανίδα ψυχολόγος, μητέρα τριών ενηλίκων και γιαγιά, προτείνει μια προσέγγιση που λαμβάνει υπόψη τη φυσιολογία του παιδιού και συνολικά τον ρόλο ολόκληρου του νευρικού συστήματος, το οποίο δημιουργεί τα συναισθήματα και οδηγεί τη συμπεριφορά των παιδιών.
Στο βιβλίο προτείνονται συμβουλές και λύσεις για το πώς να καλλιεργηθεί η ικανότητα των παιδιών να προχωρούν σε αυτορρύθμιση
Ένα βασικό μήνυμα είναι ότι δεν υπάρχουν συνταγές κατάλληλες για όλους και ότι χρειάζεται εξατομίκευση της στάσης των γονιών απέναντι στα παιδιά τους. Στο βιβλίο προτείνονται συμβουλές και λύσεις για το πώς να καλλιεργηθεί η ικανότητα των παιδιών να προχωρούν σε αυτορρύθμιση ενώ υπάρχουν κεφάλαια για τον πρώτο χρόνο ενός παιδιού, τη νηπιακή ηλικία και την πρώτη σχολική.
Ένα χρήσιμο γλωσσάρι βοηθά τους γονείς να ενσωματώσουν στο λεξιλόγιό τους έννοιες που θα τους οδηγήσουν σε βαθύτερη κατανόηση των καταστάσεων που βιώνουν ώστε η ανατροφή των παιδιών να έχει ως αποκλειστικό στόχο ισορροπημένα και χαρούμενα παιδιά.
Δεν υπάρχουν άτακτα παιδιά! (μτφρ. Σοφία Ανδρεοπούλου) της Κέιτ Σίλβερτον.
Η Βρετανίδα Κέιτ Σίλβερτον είναι ένας άνθρωπος που αποφάσισε να κάνει μεγάλη στροφή στην καριέρα της. Εγκαταλείποντας τη δημοσιογραφία και την παρουσίαση τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών εκπομπών στο BBC, το 2021 αποφάσισε να αφιερωθεί στην άλλη της ιδιότητα, αυτή της παιδοψυχολόγου.
Μητέρα κι η ίδια δύο παιδιών, κατέληξε σε μια πρωτοποριακή μέθοδο για να προσεγγίσει την ανατροφή των παιδών. Στο βιβλίο της προτείνει απλές και διασκεδαστικές τεχνικές για τη διαχείριση των προβλημάτων της καθημερινότητας μιας οικογένειας.
(...) τη σταθερή υπόμνηση ότι πρέπει πάντα να λέμε «ναι» στο παιχνίδι.
Το βιβλίο της είναι ένας ελκυστικός, εύληπτος και τρυφερός οδηγός για γονείς με στόχο να επαναπροσδιορίσει και να εμπλουτίσει τον τρόπο που μεγαλώνουν τα παιδιά. Βασίζεται σε μια απλή αλλά στέρεη σκέψη: Μέχρι τα πέντε κανένα παιδί δεν μπορεί να είναι άτακτο, άρα όλα περνούν από το χέρι των γονιών. Το σχόλιό της για τις «ταμπέλες» που στιγματίζουν ένα παιδί και το πόσο βλαπτικές είναι αλλά και το σχήμα που έχει επινοήσει με τα τρία ζώα: τη σαύρα, τον μπαμπουίνο και την κουκουβάγια, εμπλουτίζουν το βιβλίο με εύληπτα παραδείγματα. Ως προς τα τρία ζώα, η σαύρα αντιπροσωπεύει το τμήμα του εγκεφάλου μας που αφορά την επιβίωση, ο μπαμπουίνος τα συναισθήματα και η σοφή κουκουβάγια το εποπτικό τμήμα που βάζει σε τάξη τις ανησυχίες και επιλύει προβλήματα. Οι κρίσεις οργής, τα κλάματα, στρες και καβγάδες ανάμεσα στα αδέλφια γεμίζουν ένταση την καθημερινότητα και δυσκολεύουν τις οικογενειακές σχέσεις, είναι καταστάσεις για τις οποίες οι γονείς θα βρουν απαντήσεις στο βιβλίο της Σίλβερτον, καθώς και τη σταθερή υπόμνηση ότι πρέπει πάντα να λέμε «ναι» στο παιχνίδι.
Μπαμπά, μεγάλωσέ με του Κώστα Κρομμύδα - Ένας πρακτικός οδηγός όχι απλώς για να είσαι αρεστός γονιός, αλλά για να είσαι ο άνθρωπος που χρειάζεται το παιδί σου.
Στη νέα, αναθεωρημένη έκδοση του επιτυχημένου εγχειριδίου γονεϊκότητας με τίτλο Μπαμπά, μεγάλωσέ με, ο Κώστας Κρομμύδας καταθέτει τις απόψεις του εκκινώνοντας από προσωπικά βιώματα.
Παρουσιάζοντας το βιβλίο του αναφέρει ότι «θα πάρετε μια μικρή ιδέα για το τι σημαίνει «μεγαλώνω και ανατρέφω ένα παιδί». Προσωπικά, συνειδητοποίησα πόσο καλύτερο άνθρωπο σε κάνει το μεγάλωμα ενός παιδιού. Πόσο πιο ευαίσθητος αλλά και υπεύθυνος γίνεσαι. Τέλος, συνειδητοποίησα πως μπορείς να αγαπήσεις ακόμα περισσότερο τη σύντροφό σου· από τη στιγμή που μοιράζεσαι μαζί της αυτή την τόσο δημιουργική αλλά και δύσκολη δοκιμασία, γίνεσαι «συνένοχος» και συνοδοιπόρος, την κατανοείς ακόμα παραπάνω και την ερωτεύεσαι περισσότερο».
(...) οι μαμάδες θα ήταν καλό να το διαβάσουν για να καταλάβουν την ψυχολογία ενός άντρα που ασχολήθηκε πολύ και έτσι να βοηθήσουν το δικό τους έτερον ήμισυ να συμμετάσχει ενεργά στο μεγάλωμα του παιδιού τους.
Όσο για τον αν πρόκειται για ένα βιβλίο αποκλειστικά για μπαμάδες, εξηγεί ότι «από τον τίτλο του είναι φανερό πως απευθύνεται στους μπαμπάδες, οι μαμάδες θα ήταν καλό να το διαβάσουν για να καταλάβουν την ψυχολογία ενός άντρα που ασχολήθηκε πολύ και έτσι να βοηθήσουν το δικό τους έτερον ήμισυ να συμμετάσχει ενεργά στο μεγάλωμα του παιδιού τους. Είμαι, όμως, σίγουρος ότι οι μαμάδες θα βρουν πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες, που προέρχονται κυρίως από τα όσα βίωσα όλα αυτά τα χρόνια. Το πιο ενδιαφέρον σε αυτό το βιβλίο είναι ότι όλα αυτά είναι ιδωμένα με τα μάτια ενός άντρα, συζύγου, πατέρα. Για κάποιους πατεράδες, η ανατροφή ενός παιδιού είναι ένας άγνωστος κόσμος και καλό θα ήταν να τους βοηθήσουμε να τον κατανοήσουν, ώστε να μην τους φαίνεται τόσο τρομακτικός».
Το βιβλίο που θα ήθελες να είχαν διαβάσει οι γονείς σου (μτφρ. Ιωάννα Παπαγεωργίου) της Φιλίπα Πέρι.
Ο ιντριγκαδόρικος τίτλος του βιβλίου συνοδεύεται από το χιουμοριστικό σχόλιο «...και τα παιδιά σου θα σε ευγωμονούν που το έκανες» θέτωντας έτσι το πλαίσιο για το ότι πραγματεύεται τις οικογενειακές σχέσεις με τη γνώση ότι το παρελθόν, ο τρόπος που έχουμε μεγαλώσει δηλαδή από τους δικούς μας γονείς, μας ακολουθεί πάντα αλλά ότι το μέλλον μπορούμε να το ορίσουμε χτίζοντας τους δικούς μας δεσμούς αγάπης. Με άλλα λόγια, ξεκινώντας από την κληρονομιά που κάθε ένας φέρει και εξετάζοντας κάθε στάδιο της ανάπτυξης ενός παιδιού, από βρέφος ως την εφηβεία, και κάθε μορφή γονεϊκών και οικογενειακών σχέσεων, φτάνει μέχρι τη στιγμή που γονείς και τα παιδιά τους θα είναι πια όλοι ενήλικες αλλά δεν θα έχουν πάψει να είναι μια οικογένεια που εξελίσσεται.
(...) η Βρετανίδα ανθρωπιστική ψυχοθεραπεύτρια Φιλίπα Πέρι αντιτάσσει ένα «σχέδιο αγάπης»
Σε ένα ιδεατό πλάνο «τέλειας ανατροφής», η Βρετανίδα ανθρωπιστική ψυχοθεραπεύτρια Φιλίπα Πέρι αντιτάσσει ένα «σχέδιο αγάπης» και εξηγεί πώς χτίζονται ισχυροί δεσμοί αγάπης με τα παιδιά μας και πώς αυτοί οι δεσμοί προάγουν την πνευματική και ψυχική υγεία τους, τόσο στην παιδική όσο και στη μετέπειτα ζωή τους.
Το βιβλίο της διαβάζεται εύκολα και γρήγορα, είναι γραμμένο με χιούμορ και χωρίς καμία διάθεση να υψώσει το δάχτυλο. Κωδικοποιώντας την πολυετή εμπειρία της προτείνει τρόπους για:
- Να καταλάβουμε πώς ο τρόπος που έχουμε μεγαλώσει και το ψυχολογικό μας υπόβαθρο επηρεάζουν την ανατροφή των παιδιών μας
- Να αποδεχτούμε τα λάθη μας και να μάθουμε τι μπορούμε να κάνουμε γι' αυτά
- Να σπάσουμε τα αρνητικά, επαναλαμβανόμενα μοτίβα ανατροφής
- Να διαχειριστούμε τόσο τα δικά μας συναισθήματα όσο και του παιδιού μας
- Να αντιληφθούμε τι μηνύματα περνούν οι διαφορετικές συμπεριφορές
Πώς οι Δανοί μεγαλώνουν τα πιο ευτυχισμένα παιδιά στο σχολείο και την οικογένεια (μτφρ. Νοέλα Ελιασά) της Τζέσικα-Τζόελ Αλεξάντερ.
Στο μπεστ σέλερ Γιατί οι Δανοί μεγαλώνουν τα πιο ευτυχισμένα παιδιά στον κόσμο που μας αποκαλύψε το μυστικό της ευτυχίας των Δανών το οποίο φαίνεται ότι περνά από γενιά σε γενιά, προστίθεται ένα νέο βιβλίο που μας διαφωτίζει ως προς το εκπαιδευτικό σύστημα της σκανδιναβικής χώρας των ευτυχισμένων ανθρώπων.
η περίφημη έννοια της χούγκα, δηλαδή το να περνάμε χρόνο με τους αγαπημένους μας σε ένα όμορφο, ήρεμο και φιλόξενο περιβάλλον, που συμπληρώνεται με την έννοια του faelleskaab, της συντροφικότητας.
Το σύστημα αυτό όπως περιγράφει στο βιβλίο της η Τζένιφερ Τζόελ Αλεξάντερ, δομείται πάνω σε βασικές έννοιες όπως η εμπιστοσύνη, η ενσυναίσθηση, η αυθεντικότητα, το θάρρος αλλά και η περίφημη έννοια της χούγκα, δηλαδή το να περνάμε χρόνο με τους αγαπημένους μας σε ένα όμορφο, ήρεμο και φιλόξενο περιβάλλον, που συμπληρώνεται με την έννοια του faelleskaab, της συντροφικότητας.
Ένα βιβλίο για έναν διαφορετικό τρόπο εκπαίδευσης των παιδιών μέσα από παραδείγματα, παραλληλισμούς και συμβουλές που μπορούν να βρουν εφαρμογή στο σχολείο αλλά πρωτίστως στην οικογένεια.
