Για το εικονογραφημένο βιβλίο «Πολυτεχνείο - Ένα παραμύθι που δεν λέει παραμύθια» του Γιώργου Κτενά (εικόνες John Antono, χρώμα Crispy Shift), που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Red 'n' Noir.
Γράφει η Ελένη Κορόβηλα
Λίγα λόγια για το βιβλίο
Ένα χρόνο μετά τη στρογγυλή επέτειο των 50 χρόνων για την εξέγερση του Πολυτεχνείου, ένα νέο συγγραφικό εγχείρημα που απευθύνεται σε μικρά παιδιά ξαναπιάνει το νήμα με αφετηρία όχι την πύλη του Πολυτεχνείου αλλά μια απόκεντρη γειτονιά της Αθήνας, του Ζωγράφου. Εκεί όπου στις 17 Νοεμβρίου 1973 σκοτώθηκε ο 5χρονος Δημήτρης Θεοδωράς, ένας από τους 24 νεκρούς του Πολυτεχνείου. Ένας σημερινός παππούς, έφηβος ίσως πριν από μισό αιώνα, πατέρας μιας κόρης που έχει αποκτήσει παιδί με τη συντροφό της, κάνει μια μεγάλη βόλτα με τον εγγονό του, τον μικρό Δημήτρη. Σε αυτή τη βόλτα θα κάνουν έναν μεγάλο κύκλο από του Ζωγράφου μέχρι το Πολυτεχνείο και πίσω πάλι, και μέσω του διαλόγου που θα αναπτυχθεί, ο παππούς θα μιλήσει στον μικρό για το τι συνέβει στη χούντα και το Πολυτεχνείο. Συνδυάζοντας αφήγηση και πολλά πραγματολογικά στοιχεία καθώς και ένα παράρτημα στο τέλος του βιβλίου με χρονολόγιο της δικτατορίας και μια χαρτογράφηση του πού σκοτώθηκε καθένας από τους νεκρούς, αλλά κι ένα επίμετρο-προτροπή για παιχνίδι, το βιβλίο είναι μια ολοκληρωμένη πρόταση για να συνδεθούν τα παιδιά με τη μνήμη της πόλης και της χώρας. Ταυτόχρονα, είναι μια αφετηρία για αναζητήσουν το νόημα των γεγονότων μέσα από τη μικρή Ιστορία των ανθρώπων που ήταν θύματα κι όχι ήρωες, όπως ο 5χρονος Θεοδωράς.
Η επιλογή να είναι ο μικρός Δημήτρης γιος δυο μαμάδων, δίνει στα παιδιά την ευκαιρία να ρίξουν μια ματιά στη λειτουργία μιας ατυπικής οικογένειας και να δουν πόσο πολύ μοιάζει με τη δική τους, χωρίς να τους «φωνάζει» αν αυτό είναι καλό, φυσιολογικό ή όμορφο. Η ιδεολογική τους φόρτιση, όπως μεταφέρεται μέσα από τα λεγόμενα του μικρού, δίνει ένα πλαίσιο για τις κινηματικές και αγωνιστικές τους καταβολές αλλά δεν θα δυσκολέψει τα παιδιά που δεν θα ταυτιστούν.
Σε ποιες ηλικίες απευθύνεται
Το παραμύθι του Γιώργου Κτενά έχει για ήρωα ένα 5χρονο αγοράκι. Απευθύνεται σε μικρά παιδιά, νηπιαγωγείου και των πρώτων τάξεων του Δημοτικού που θα χαρούν καλύτερα την ανάγνωσή του από έναν γονιό ή τους παππούδες και γιαγιάδες του. Καθώς όμως μας χωρίζουν 50+1 χρόνια από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, και οι γονείς των πολύ μικρών σημερινών παιδιών όχι απλώς δεν έχουν ζήσει τα γεγονότα αλλά ίσως όλο και περισσότεροι να τα συγχέουν και να τα γνωρίζουν με ανακρίβειες, το βιβλίο απευθύνεται και σε αυτούς ως μια εισαγωγή σε άλλες αναζητήσεις.
Ποιος είναι ο συγγραφέας
Ο Γιώργος Κτενάς γεννήθηκε στην Αθήνα το 1985. Έχει κάνει σπουδές πάνω στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό και τη Δημοσιογραφία. Εργάζεται ως δημοσιογράφος από το 2007 και κείμενά του έχουν δημοσιευτεί, μεταξύ άλλων, στις εφημερίδες Αυγή, Δρόμος, Εποχή, στο περιοδικό Βαβυλωνία και στις ιστοσελίδες protagon, rproject, othersidefootball, sportdog και gazzetta. Έχει εκδόσει δύο λογοτεχνικά βιβλία ενώ έχει ασχοληθεί με τη συγγραφή θεατρικού έργου και έχει γράψει τα κείμενα για την παράσταση του Θεάτρου Σκιών «Ο Καραγκιόζης δημοσιογράφος».
Ποιος είναι ο εικονογράφος
Ο John Antono (Γιάννης Αντωνόπουλος) γεννήθηκε στο Μαρούσι το 1985. Σπούδασε Σκίτσο στο εργαστήρι εφαρμοσμένων τεχνών Ορνεράκης. Επίσης, είναι πτυχιούχος του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ και έχει κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου.
Δημιουργεί πολιτικά σκίτσα και στριπάκια και αρθρογραφεί στο ένθετο Καρέ Καρέ της Εφημερίδας των Συντακτών. Εργάζεται ως δημιουργός κόμικς και ως δάσκαλος Σκίτσου-Comics για παιδιά και εφήβους. Είναι μέλος της Λέσχης Ελλήνων Γελοιογράφων.
Γιατί θα το αγαπήσουν τα παιδιά
Τα παιδιά θα νιώσουν ότι κάνουν μια μεγάλη βόλτα, θα τη χαρούν, θα μοιάζουν ίσως ότι δεν τα ακούνε όλα όσο θα εξελίσσεται η βόλτα-ιστορία, αλλά μετά από αυτό το «παραμύθι που δεν λέει παραμύθια» θα ακούν με άλλα αφτιά τα όσα θα λέγονται στις σχολικές γιορτές ή στον περίγυρό τους. Όσα είναι παιδιά της Αθήνας, και μάλιστα του κέντρου της, θα συνδεθούν περισσότερο συνειδητοποιώντας ότι μια τόσο σημαντική ιστορία έχει διαδραματιστεί στον τόπο που κι εκείνα μεγαλώνουν.
Γιατί να το επιλέξουν οι ενήλικες
Οι σημερινοί ενήλικες που έχουν στη φροντίδα τους παιδιά ή που νοιάζονται να προσφέρουν στα παιδιά ένα βιβλίο, θα βρουν στο παραμύθι του Γιώργου Κτενά την αρχή της εξιστόρησης της μεγάλης ιστορίας που έχει ξεσηκώσει πολλές συζητήσεις κι αντιπαραθέσεις κι αφορά τους νεκρούς του Πολυτεχνείου. Δεν είναι ένα θέμα που σηκώνει διαφωνίες. Οι νεκροί του Πολυτεχνείου είναι ιστορικό γεγονός και για όσους χρειάζονται την ιστορική επαλήθευσή της θα τη βρουν στην έρευνα «Τεκμηριώνοντας τα γεγονότα του Νοεμβρίου 1973», του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών με επικεφαλής τον Λεωνίδα Καλιβρετάκη. Στο Πολυτεχνείο όμως, θα βρουν την ευκαιρία να διαβάσουν μαζί με τα παιδιά ένα παραμύθι που δώσει σε όλους τους αναγνώστες του τη χαρά να τους αφηγηθεί ένας παππούς-αφηγητής τα γεγονότα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Κυρίως όμως, θα βρουν ένα βιβλίο που, καθώς συνδυάζει αφήγηση και πραγματολογικά στοιχεία γνώσεων, θα τους καλλιεργήσει το θάρρος της γνώμης τους.
* Η ΕΛΕΝΗ ΚΟΡΟΒΗΛΑ είναι δημοσιογράφος
