Πέντε λεπτά με τη Μαρίνα Κατσιώτη με αφορμή το εικονογραφημένο βιβλίο της «Το τετράδιο της Ηλέκτρας» (εικονογράφηση Μαιρήλια Φωτιάδου, εκδ. Μεταίχμιο)
Επιμέλεια: Ελένη Κορόβηλα
Όπως φαίνεται από τις τάσεις της αγοράς του βιβλίου, ειδικά οι πολύ νέοι γονείς αναζητούν βιβλία με συγκεκριμένη θεματολογία και «έτοιμες, κωδικοποιημένες λύσεις» που απαντούν στις ανησυχίες και τους προβληματισμούς τους. Το δικό σας βιβλίο, που έχει στοιχεία από τα κλασικά παραμύθια, συμβολισμούς και έντονες εικόνες, σε ποια παράδοση εντάσσεται;
Το τετράδιο της Ηλέκτρας δεν θα έλεγα ότι εντάσσεται σε κάποια συγκεκριμένη παράδοση. Οι ιστορίες είναι ένα μικρό ταξίδι που κάνει κάθε παιδί παρατηρώντας γύρω του τη φύση, τον ήλιο, το φεγγάρι, τα ζώα και τα πουλιά και με την πλούσια φαντασία, που όπως γνωρίζουμε διαθέτει, συνομιλεί μαζί τους και αισθάνεται μέρος αυτού του κόσμου μέσα στον οποίο ζει. Είναι με άλλα λόγια, μια ελεύθερη περιήγηση στα μικρά και στα μεγάλα θαύματα που μας περιβάλλουν.
Υπάρχει μια διαφοροποίηση στην αφηγηματική φωνή που έχετε επιλέξει. Σε δύο στιγμιότυπα από τη ζωή της Ηλέκτρας οι αναγνώστες «ακούνε» τη δική της φωνή. Στις υπόλοιπες ιστορίες, ένας παντογνώστης αφηγητής περιγράφει στιγμές από τη ζωή της. Τι προσφέρει αυτή η εναλλαγή;
Δεν ξέρω τι ακριβώς προσφέρει αυτή η εναλλαγή αφήγησης. Δεν έγινε εσκεμμένα για να εξυπηρετήσει κάποιο σκοπό. Θα έλεγα ότι έγινε παντελώς αυθόρμητα, ανάλογα με το περιεχόμενο της κάθε ιστορίας.
Πώς συνεργαστήκατε με την εικονογράφο του βιβλίου σας Μαιρηλία Φωτιάδου; Η μικρή Ηλέκτρα είναι όπως την είχατε φανταστεί;
Η συνεργασία με τη Μαιρηλία ήταν εξαιρετική. Από την πρώτη στιγμή έδωσε μορφή στην Ηλέκτρα και στις ιστορίες της, ακριβώς όπως τις έβλεπα κι εγώ γράφοντάς τες. Η Ηλέκτρα άλλωστε είχε τη μορφή της εγγονής μου μέσα μου και η Μαιρηλία με κάποιο μαγικό τρόπο τη ζωντάνεψε με τις εικόνες της. Επίσης, η εικονογράφηση θυμίζει τα παραμύθια που μου άρεσαν ως παιδί και εκείνα που αγαπούσαν τα παιδιά μου. Τους άρεσαν οι πλούσιες ζωγραφιές γιατί «χάνονταν» μέσα στις λεπτομέρειες και έβαζαν και τα ίδια κάποιες παραπάνω πινελιές στην αφήγηση. Τις έκαναν δικές τους!
Σε δύο από τις δέκα στιγμές από τη ζωή της Ηλέκτρας, ένα πουλάκι ή και περισσότερα, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο. Στο «Ένα πουλάκι κάθισε...» διαβάζουμε την αρχή μιας ιστορίας με στοιχεία λαϊκού παραμυθιού, ενώ στις «Τρεις νότες για ένα τραγούδι» τα παιδιά διαβάζουν ένα παραμύθι μέσα στο παραμύθι. Υπάρχει δίδαγμα;
Έχω έναν ιδιαίτερο θαυμασμό στα πουλιά, μου ασκούν μια γοητεία και μου αρέσει να τα παρατηρώ. Θαυμάζω την ανεξαρτησία και τη χάρη τους, αυτή την ελαφρότητα και το αίσθημα ελευθερίας που αποπνέουν. Επίσης τα ζηλεύω γιατί βλέπουν τα πάντα πετώντας. Οπότε όπως καταλαβαίνετε, δεν θα μπορούσαν να λείπουν από τις ιστορίες μου. Δεν επεδίωξα να υπάρχει δίδαγμα. Το μόνο που ήθελα να τονίσω στις ιστορίες είναι η πεποίθησή μου ότι όλοι μας, σε αυτόν εδώ τον κόσμο, είμαστε συνδεδεμένοι ο ένας με τον άλλο. Άνθρωποι, ζώα, δέντρα, φυτά και θάλασσα συνυπάρχουμε και φυσικά η βροχή, ο ήλιος και το φεγγάρι μάς δίνουν ζωή.
Ξεχωρίζετε μια αναγνωστική σας ανάμνηση απ’ όταν ήσασταν παιδί που ίσως σας έδωσε την ώθηση για να γράψετε για τα παιδιά ή η έμπνευση ήρθε από κάποια άλλη εμπειρία;
Το πρώτο που μου ήρθε στον νου είναι μια ζωγραφιά από κάποιο παραμύθι των παιδικών μου χρόνων. Δύο αδελφάκια έχουν σκαρφαλώσει σε μια φορτωμένη κερασιά και έχουν κρεμάσει στα αυτιά τους σαν σκουλαρίκια τα υπέροχα κατακόκκινα κεράσια. Η ανάμνηση αυτή μπλέκεται με τις εικόνες που έχω σαν παιδί από τα καλοκαίρια στο εξοχικό μας σπίτι στο Πήλιο με την πλούσια φύση του. Όμως Το τετράδιο της Ηλέκτρας γράφτηκε για να καλωσορίσω στον κόσμο μας την εγγονή μου.
