Τα παιδιά διαβάζουν τα δικαιώματα του ανθρώπου

Λίγα λόγια για το βιβλίο

Λίγο μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο η τεράστια ανάγκη να αποκηρυχθεί η θηριωδία που είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια της ζωής πάνω από 60 εκατομμυρίων ανθρώπων, στρατιωτών και αμάχων, οδήγησε τους εκπροσώπους της παγκόσμιας κοινότητας στη διατύπωση μιας διακήρυξης που περιέγραφε συνοπτικά αλλά με απόλυτο και ξεκάθαρο τρόπο τα θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες του ανθρώπου. Αποφασίστηκε να συνταχθεί ένα κείμενο νομικά δεσμευτικό που να αποτελεί οδικό χάρτη για τον ΟΗΕ στη διαφύλαξη και υπεράσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Από το 1946 ως το 1948 εργάστηκαν εντατικά διάφορες επιστημονικές επιτροπές για να καταλήξουν στο κείμενο της Οικουμενικής Διακήρυξης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου που υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ (με 48 υπέρ, 0 κατά και 8 αποχές) στις 10 Δεκεμβρίου 1948. Στα 30 άρθρα του κειμένου περιγράφονται τα θεμελιώδη δικαιώματα και οι ελευθερίες ανδρών και γυναικών σε όλον τον κόσμο. 

η αγωγή του (μικρού) πολίτη χρήσιμο είναι να ξεκινάει από τα πολύ βασικά: την αναγνώριση και τον σεβασμό της ελευθερίας και της ισότητας για όλους. 

Για να γίνει η διακήρυξη προσιτή και κατανοητή από τα μικρά παιδιά εγκρίθηκε από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών μια απλουστευμένη εικονογραφημένη έκδοση του επίσημου κειμένου. Ποια η σημασία όμως σήμερα να διαβάζεται αυτό το κείμενο από τα παιδιά, όταν τα ανθρώπινα δικαιώματα βάλλονται κάτα τρόπο απροκάλυπτο και συστηματικό; Σε συνθήκες τόσο μεγάλης σύγχυσης σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο και κρίσης θεμελιωδών αξιών, η αγωγή του (μικρού) πολίτη χρήσιμο είναι να ξεκινάει από τα πολύ βασικά: την αναγνώριση και τον σεβασμό της ελευθερίας και της ισότητας για όλους. 

Στην παρούσα έκδοση, η Μαρία Μουμουλίδου, επίκουρη καθηγήτρια του τμήματος Επιστημών της Εκπαίδευσης στην Προσχολική Ηλικία του Δημοκριτείου Παν/μιου Θράκης, δίνει συνοπτικά, σε ένα ιδιαίτερα χρηστικό κείμενο για τους εκπαιδευτικούς, τις κατευθυντήριες γραμμές και οδηγίες για την καλύτερη αξιοποίηση του κειμένου ως εκπαιδευτικό εργαλείο μέσα στην σχολική τάξη. Η σκέψη, την οποία μοιράζεται με τους συγγραφείς της προσαρμοσμένης έκδοσης, πως κάνοντας το κείμενο προσιτό στα παιδιά συμβάλει στη διάδοση, εμπέδωση, αποδοχή και τελικά σεβασμό των οικουμενικών αρχών που περιλαμβάνει εξηγεί την σημασία και αξία της έκδοσης.

Σε ποιες ηλικίες απευθύνεται 

Το βιβλίο απευθύνεται στα μικρά παιδιά που είτε θα το διαβάσουν με τους γονείς τους ή με τον δάσκαλο ή τη δασκάλα τους είτε μόνα τους. 

Ποιοι είναι οι δημιουργοί του βιβλίου 

Η Ρουθ Ρότσα, κείμενο (1931), και ο Οτάβιο Ροθ, εικονογράφηση (1952), είναι και οι δύο από το Σάο Πάολο της Βραζιλίας. Η κοινωνιολόγος Ρουθ Ρότσα θεωρείται μια από τους σημαντικότερους σύγχρονους συγγραφείς βιβλίων για παιδιά και εφήβους της χώρας της με πολύ μεγάλο έργο. Έχει εκδώσει πάνω από 80 τίτλους ενώ τα βιβλία της κυκλοφορούν εκτός από τη Βραζιλία, στη Λατινική Αμερική και τη Βρετανία.

Ο Οτάβιο Ροθ είναι γραφίστας και σχεδιαστής και έχει εργαστεί τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ. Έργα του με θέμα τα ανθρώπινα δικαιώματα ανήκουν στις συλλογές του ΟΗΕ στη Ν. Υόρκη, τη Γενεύη και τη Βιέννη.

Για ποιο λόγο θα το αγαπήσουν τα παιδιά 

Ανακαλύπτοντας θεμελιώδεις έννοιες της δημοκρατίας και της λειτουργίας κάθε ευνομούμενης κοινωνίας μέσω της ανάγνωσης ενός βασικού κειμένου για τα δικαιώματα του ανθρώπου, τα μικρά παιδιά θα αισθανθούν μεγάλη ικανοποίηση από την επαφή με ένα επίσημο, καταστατικό κείμενο της κοινωνίας των εθνών. Ο θυμός που θα αισθανθούν για τις βάναυσες παραβιάσεις των ανθρωπίνων διακιωμάτων, όταν θα συνειδητοποιούν ότι συμβαίνουν, θα αντισταθμιστεί με τη νέα δύναμη που πλέον θα διαθέτουν μέσω της ανάγνωσης της, προσαρμοσμένης, διακήρυξης. 

Για ποιο λόγο να το επιλέξουν οι γονείς

Το βιβλίο, όπως και το επίσημο πλήρες κείμενο της Διακήρυξης, δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένας οδηγός, ένας οδικός χάρτης και μια διαρκής υπενθύμιση του τελικού στόχου που παραμένει η πλήρης ικανοποίηση όλων των προβλέψεων που περιγράφονται στα άρθρα του κειμένου του ΟΗΕ. Είναι ένα βιβλίο χρήσιμο να υπάρχει σε κάθε σχολική βιβλιοθήκη ή καλύτερα στην μικρή βιβλιοθήκη κάθε τμήματος των τάξεων του δημοτικού και να λειτουργεί ως βιβλίο αναφοράς, ως αφορμή για συζήτηση, ως τεκμηρίωση κάθε φορά που η συζήτηση στην τάξη χρειάζεται να οριοθετείται με αναφορά στα κείμενα που ορίζουν τις σχέσεις των ανθρώπων. 

*Η Ελένη Κορόβηλα είναι δημοσιογράφος.

Η παγκόσμια διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου
Ruth Rocha
Μετφρ: Μαρία Μουμουλίδου
Εικονογράφηση: Otavio Roth
Μεταίχμιο, 2016
ΣΕΛ. 60, τιμή εκδότη: € 8,80