KOUPANNOU MATATHIA

Η Άννα Κουππάνου υποψήφια για το βραβείο Άντερσεν καθώς προτάθηκε από το Κυπριακό Τμήμα της ΙΒΒΥ, είναι εκπαιδευτικός και συγγραφέας που έχει τιμηθεί για το έργο της. Με αφορμή την υποψηφιότητά της για το σημαντικότερο βραβείο για δημιουργούς λογοτεχνίας για παιδιά, μιλά για για το πώς, διαχρονικά, η λογοτεχνία για παιδιά διαχειρίζεται θέματα ταμπού ενώ εντοπίζει τι λείπει -εκτός από το θεσμικό πλαίσιο- ώστε η ελληνόφωνη λογοτεχνία να γίνει περισσότερο ελκυστική στο εξωτερικό. Σύνθεση κεντρικής εικόνας: Κέλλυ Ματαθία-Κόβο. 

Συνέντευξη στην Ελένη Κορόβηλα

Έχετε προταθεί για το Βραβείο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν 2024, την ανώτατη διεθνή διάκριση για δημιουργούς στον χώρο της παιδικής λογοτεχνίας. Πώς υποδέχεστε αυτή την τιμητική πρόταση;

Ακριβώς, θεωρώ πολύ τιμητική αυτή την πρόταση, γιατί το βραβείο αφορά στο σύνολο του έργου. Πραγματικά, πιστεύω ότι η υποψηφιότητα είναι μια αναγνώριση όχι μόνο του κάθε βιβλίου ξεχωριστά αλλά και της εξέλιξης της τέχνης που υπηρετώ. Όλα αυτά τα χρόνια, προσπαθώ με κάθε νέο βιβλίο να πω κάτι καινούριο ή και να πω κάτι με καινούριο τρόπο – αυτοί είναι εξάλλου και οι κανόνες του παιχνιδιού της συγγραφής – σεβόμενη πάντα τα παιδιά, γιατί γνωρίζω ότι μέσω της ανάγνωσης τα παιδιά ξεκινούν να αναγνωρίζουν και να κατασκευάζουν τις προσωπικότητές τους, τον κόσμο που θέλουν να ζήσουν και τη γλώσσα που επιθυμούν να δημιουργήσουν.

Πώς επιλέγετε και πώς προσεγγίζετε τη θεματολογία σας; 

Υπάρχουν κυρίως δύο οδοί μέσω των οποίων έρχονται τα θέματα σε μένα. Πρώτα, εντελώς διαισθητικά – με κάποια εικόνα που αναδύεται στο μυαλό, μια ερώτηση, μια λέξη που μου κάνει εντύπωση, ακόμα κι ένα όνειρο. Κατά δεύτερον λόγο, αποφασίζω εντελώς συνειδητά ότι θέλω να μιλήσω και να μοιραστώ με τα παιδιά κάτι που θεωρώ σημαντικό και πολύτιμο. Αυτή η πρόθεση, ωστόσο, δεν υπηρετείται με διδακτισμό. Προσπαθώ όλα τα κείμενά μου να είναι ανοιχτά όσον αφορά στην ερμηνεία.

Η επικαιρότητα σας επηρεάζει;

Η επικαιρότητα με επηρεάζει υποδεικνύοντάς μου θέματα που σε προσωπικό και συλλογικό επίπεδο είναι πανανθρώπινα και διαχρονικά και για αυτό πάντα επίκαιρα.

Υπάρχουν θέματα ταμπού στη λογοτεχνία για παιδιά;

Τώρα για τα θέματα ταμπού – το παραδοσιακό παραμύθι πάντα μιλούσε για θέματα σκληρά και δύσκολα, αλλά έβρισκε τρόπους αλληγορικούς και έμμεσους. Η τέχνη της παιδικής λογοτεχνίας, θεωρώ, ότι παίζεται με αυτό το στοίχημα.

[...] μια λογοτεχνία για να μεταφράζεται θέλει να έχει μία πολύ σημαντική παραγωγή, να πειραματίζεται με τη θεματολογία και την τεχνική, να τολμά και να πρωτοπορεί, να περιγράφει την τοπικότητα με τρόπους που δεν την απομονώνει από το παγκόσμιο σκηνικό [...]

Έλληνας ή Κύπριος δημιουργός δεν έχει βραβευθεί ποτέ με το Βραβείο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν (αν δεν κάνω λάθος μόνο ο Ευγένιος Τριβιζάς έχει περιληφθεί σε βραχεία λίστα). Για ποιο λόγο συμβαίνει αυτό;

Τα ελληνικά είναι μια μικρή γλώσσα. Αυτό σημαίνει ότι τα ελληνικά παιδικά βιβλία δεν έχουν έντονη παρουσία στον διεθνή χώρο, δεν διαβάζονται πολύ, δεν συζητιούνται. Αυτή η έλλειψη εξοικείωσης με την ελληνόφωνη παραγωγή, πιστεύω ότι δεν βοηθά τις συγκεκριμένες υποψηφιότητες.

Γιατί πιστεύετε ότι η ελληνική λογοτεχνία για παιδιά δεν μεταφράζεται ή μεταφράζεται ελάχιστα; 

photo kouppanouΣε συνδυασμό με την προηγούμενη απάντηση, θα πρόσθετα ότι μια λογοτεχνία για να μεταφράζεται θέλει να έχει μία πολύ σημαντική παραγωγή, να πειραματίζεται με τη θεματολογία και την τεχνική, να τολμά και να πρωτοπορεί, να περιγράφει την τοπικότητα με τρόπους που δεν την απομονώνει από το παγκόσμιο σκηνικό, αλλά χρειάζεται επίσης να έχει πολύ καλά οργανωμένες υποστηρικτικές δομές, σχετικά κρατικά προγράμματα που κάνουν εύκολη και ελκυστική τη μετάφραση ελληνόφωνων βιβλίων.

Έχετε έναν ορισμό για το τι είναι παιδική λογοτεχνία; Τι την διαφοροποιεί από τη λογοτεχνία για ενήλικες;

Θα σας πω τι είναι για μένα την ίδια η παιδική λογοτεχνία. Θα σας μιλήσω για τον τρόπο που την αντικρίζω και τη βιώνω. Θέλω πια τα κείμενά μου για παιδιά να είναι ό,τι πιο σημαντικό και ό,τι πιο ανθρώπινο έχω μάθει κι έχω γίνει. Θέλω να μοιράζομαι με τα παιδιά αυτό που θεωρώ πολύτιμό και που αν εγώ η ίδια ήμουν παιδί θα είχα ανάγκη. Υπό αυτή την προοπτική, η παιδική λογοτεχνία είναι εκείνη η λογοτεχνία που αγκαλιάζει τα παιδιά με έγνοια και διάθεση ενσυναισθητική.

Γιατί να διαβάζουν λογοτεχνία τα παιδιά; Αν έπρεπε να ξεχωρίσετε έναν μονάχα λόγο, ποιος θα ήταν αυτός;

Για αυτό που έχω πει προηγουμένως και για να συναντούν προοπτικές, αντιλήψεις και τρόπους σύνδεσης με τον κόσμο που δεν έχουν ακόμα γνωρίσει στο περιβάλλον τους. Για να επισπευσθεί αυτή η διαδικασία, και να αντισταθμιστεί η ανισόρροπη πρόσβαση σε γνώσεις, φιλοσοφίες ζωής και νοοτροπίες, η ανάγνωση βιβλίων δεν πρέπει να είναι προνόμιο αλλά κοινωνικό αγαθό που εξασφαλίζεται από τους επίσημους θεσμούς ενός κράτους για όλα τα παιδιά. Η ανάγνωση βιβλίων, όπως γνωρίζουμε πολύ καλά, βελτιώνει τα μαθησιακά αποτελέσματα των παιδιών σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα, και υπό αυτή την προοπτική η ανάγνωση βιβλίων πρέπει να θεωρείται ως δικαίωμα πρόσβασης στη γνώση και στη φαντασία και όχι ως μορφή πολυτέλειας.


PATAKIS KOUPPANOU LENA

Ποια είναι η Άννα Κουππάνου

Η Άννα Κουππάνου είναι η υποψήφια της Κύπρου για το διεθνές βραβείο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν για το 2022 και το 2024. Είναι συγγραφέας, εκπαιδευτικός, Λειτουργός του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου, διδάκτωρ της Φιλοσοφίας της Παιδείας, με πλούσιο ερευνητικό έργο σε θέματα εκπαίδευσης, παιδικότητας, γραμματισμών, λογοτεχνίας, τεχνολογίας κ.ά. Έχει τιμηθεί με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας της Κύπρου για Βιβλίο για Μεγάλα Παιδιά και Εφήβους (2005, 2010), με το Α΄ βραβείο του Κυπριακού Συνδέσμου Παιδικού Νεανικού Βιβλίου (2001, 2015), με το βραβείο Λογοτεχνικού Βιβλίου για Παιδιά του περιοδικού Ο Αναγνώστης (2015), με έπαινο από τη Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά (2013) και με αναγραφή στον τιμητικό κατάλογο της Διεθνούς Οργάνωσης Βιβλίων για τη Νεότητα (IBBY Honour List 2018).

Έχει γράψει, μεταξύ άλλων, τα έργα Η απίστευτη αποκάλυψη του Σεμπάστιαν Μοντεφιόρε (2015), Η εξαφάνιση της Κ. Παπαδάκου και τι έγινε εκείνο το καλοκαίρι (2017), Τη μέρα που σπάσαμε τον κόσμο (2019), Στο σκοτάδι των σκοταδιών κι ακόμα παραπέρα (2022) και Ο Φοίβος και η φάλαινα (2021).

Το τελευταίο της βιβλίο είναι Η Λένα και η μέλισσα, (εκδ. Πατάκη), σε εικονογράφηση Έφης Λαδά. 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Κρις Νέιλορ-Μπαλεστέρος: «Τα παιδιά που διαβάζοντας διασκεδάζουν θα γίνουν αναγνώστες για μια ζωή»

Κρις Νέιλορ-Μπαλεστέρος: «Τα παιδιά που διαβάζοντας διασκεδάζουν θα γίνουν αναγνώστες για μια ζωή»

Με αφορμή την κυκλοφορία της τρίτης ιστορίας με ήρωες τους Φρανκ & Μπερτ και τίτλο «Πικνίκ με μπισκότα» (μτφρ. Λύντη Γαλάτη, εκδ. Διόπτρα) είχαμε μια πολύ ενδιαφέρουσα όσο και αποκαλυπτική γραπτή επικοινωνία με τον Βρετανό συγγραφέα και εικονογράφο Κρις Νέιλορ-Μπαλεστέρος. 

Συνέντευξη στην Ε...

Μαριλένα Τριανταφυλλίδου & Κατερίνα Αλεξάκη (ομάδα Artika): «Στο θέατρο για βρέφη και νήπια διαμορφώνονται οι μελλοντικοί θεατές και μελλοντικοί πολίτες»

Μαριλένα Τριανταφυλλίδου & Κατερίνα Αλεξάκη (ομάδα Artika): «Στο θέατρο για βρέφη και νήπια διαμορφώνονται οι μελλοντικοί θεατές και μελλοντικοί πολίτες»

Από το 2007 η ομάδα Artika ανεβάζει παραστάσεις για βρέφη και νήπια. Με αφορμή τη συμμετοχή της ομάδας στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα Mapping για το θέατρο στις πολύ νεαρές ηλικίες (ΘΕΠΝΗ), η Μαριλένα Τριανταφυλλίδου και η Κατερίνα Αλεξάκη, ιδρυτικά μέλη της ομάδας, μιλούν για τη σημασία που έχει τα βρέφη και τα νήπια να β...

Μιλώντας με την Ξένια: «Το πιο σημαντικό πράγμα που έκανα στο θέατρο είναι οι παραστάσεις για παιδιά»

Μιλώντας με την Ξένια: «Το πιο σημαντικό πράγμα που έκανα στο θέατρο είναι οι παραστάσεις για παιδιά»

Μιλήσαμε με την Ξένια Καλογεροπούλου με αφορμή το τελευταίο της βιβλίο «Πριν τα ξεχάσω - Μισός αιώνας θέατρο για παιδιά» (εκδ. Εθνικό Θέατρο). Μια συνομιλία για τη θεατρική τέχνη, την τέχνη της συγγραφής, της αφήγησης και τελικά την τέχνη της ζωής.

Συνέντευξη στην Ελευθερία Ράπτου

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Το περίεργο μαξιλάρι» του Μισέλ Φάις (κριτική)  – Πού πάνε τα όνειρα όταν ξυπνάμε;

«Το περίεργο μαξιλάρι» του Μισέλ Φάις (κριτική)  – Πού πάνε τα όνειρα όταν ξυπνάμε;

Για το παραμύθι του Μισέλ Φάις «Το περίεργο μαξιλάρι», σε εικονογράφηση Ντανιέλας Σταματιάδη από τις εκδόσεις Πατάκη. 

Γράφει ο Μάνος Κοντολέων

Γιατί ένας ενήλικας να γράψει ένα λογοτεχνικό κείμενο που θα το εντάξει στ...

Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης: Η ανθολογία του Νικηφόρου Βρεττάκου μαθαίνει στα παιδιά να διαβάζουν ποίηση

Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης: Η ανθολογία του Νικηφόρου Βρεττάκου μαθαίνει στα παιδιά να διαβάζουν ποίηση

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, ανατρέχουμε στην «Ανθολογία Ποίησης για παιδιά και νέους» του Νικηφόρου Βρεττάκου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος.

Ομάδα 018

Πριν από ακριβώς 45 χρόνια, τον Μάρτιο του 1979, ο ποιητής Νικηφόρος Βρεττάκος εξ...

Κρις Νέιλορ-Μπαλεστέρος: «Τα παιδιά που διαβάζοντας διασκεδάζουν θα γίνουν αναγνώστες για μια ζωή»

Κρις Νέιλορ-Μπαλεστέρος: «Τα παιδιά που διαβάζοντας διασκεδάζουν θα γίνουν αναγνώστες για μια ζωή»

Με αφορμή την κυκλοφορία της τρίτης ιστορίας με ήρωες τους Φρανκ & Μπερτ και τίτλο «Πικνίκ με μπισκότα» (μτφρ. Λύντη Γαλάτη, εκδ. Διόπτρα) είχαμε μια πολύ ενδιαφέρουσα όσο και αποκαλυπτική γραπτή επικοινωνία με τον Βρετανό συγγραφέα και εικονογράφο Κρις Νέιλορ-Μπαλεστέρος. 

Συνέντευξη στην Ε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης: Η ανθολογία του Νικηφόρου Βρεττάκου μαθαίνει στα παιδιά να διαβάζουν ποίηση

Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης: Η ανθολογία του Νικηφόρου Βρεττάκου μαθαίνει στα παιδιά να διαβάζουν ποίηση

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, ανατρέχουμε στην «Ανθολογία Ποίησης για παιδιά και νέους» του Νικηφόρου Βρεττάκου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος.

Ομάδα 018

Πριν από ακριβώς 45 χρόνια, τον Μάρτιο του 1979, ο ποιητής Νικηφόρος Βρεττάκος εξ...

Το Φάντασμα του Κάντερβιλ, του Όσκαρ Ουάιλντ – Ανάγνωσμα για παιδιά που αντέχει στο χρόνο και η θεατρική μεταφορά του

Το Φάντασμα του Κάντερβιλ, του Όσκαρ Ουάιλντ – Ανάγνωσμα για παιδιά που αντέχει στο χρόνο και η θεατρική μεταφορά του

«Το φάντασμα του Κάντερβιλ» του Όσκαρ Ουάιλντ, το ανάγνωσμα που αντέχει στο χρόνο και απευθύνεται σε παιδιά και εφήβους αλλά και στο ενήλικο κοινό, ανεβαίνει στο θέατρο Βεάκη σε σκηνοθεσία Δημήτρη Δεγαΐτη και μετάφραση – θεατρική διασκευή Άνδρης Θεοδότου. Η κριτική αποτίμηση της παράστασης και αναγνωστικές προτ...

Κουήρ ορατότητα και αποδοχή σε βιβλία για εφήβους – Πώς (δεν) προωθείται στα σχολεία ο διάλογος για τις έμφυλες ταυτότητες

Κουήρ ορατότητα και αποδοχή σε βιβλία για εφήβους – Πώς (δεν) προωθείται στα σχολεία ο διάλογος για τις έμφυλες ταυτότητες

Με αφορμή τη βίαιη επίθεση σε δύο non-binary άτομα στη Θεσσαλονίκη από νεαρούς πολλοί από τους οποίους είναι ανήλικοι, τίθεται το ερώτημα με ποια εργαλεία προσεγγίζονται στα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, και ειδικά στα Λύκεια, ζητήματα έμφυλων ταυτοτήτων και τι θέση έχουν βιβλία με κουήρ θεματολογία σε σχο...

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ