DIOPTRA KATOUH LEMONIES 728

Για το μυθιστόρημα για εφήβους και νέους «Όσο οι λεμονιές ανθίζουν» (μτφρ. Αλέκος Αντωνίου, εκδ. Διόπτρα) της Ζούλφα Κατού. Οι πιο κρίσιμες μέρες της ζωής μιας 18χρονης μέσα από τις σελίδες ενός μυθιστορήματος για τη φιλία, την αγάπη, την απώλεια, τα διλήμματα, τον πόλεμο, τις χαμένες πατρίδες και την προσφυγιά, αλλά πάνω απ’ όλα για την εμπιστοσύνη και την ορμή της νεότητας που οδηγεί στο φως. Εικόνα: Λεπτομέρεια από το εξώφυλλο της ελληνικής έκδοσης (Βασίλης Κουτσογιάννης).

Γράφει η Ελένη Κορόβηλα

Ένα συχνό ερώτημα αυτές τις μέρες ακόμη περισσότερο, έρχεται από ανθρώπους, κυρίως γονείς και εκπαιδευτικούς, που αναρωτιούνται πώς μιλάμε στους εφήβους για τη φρίκη του πολέμου. Τα λέμε όλα; Λέμε μερικά λευκά ψέμματα για να μην εκθέσουμε τα παιδιά από νωρίς στο κακό; Δεν λέμε τίποτα;

Ένα μυθιστόρημα για εφήβους που τα λέει όλα διατηρώντας την αισιοδοξία και την ορμή της νεότητας είναι αυτό της νεαρής Ζούλφα Κατού. Τϊτλος του, Όσο οι λεμονιές ανθίζουν και κυκλοφορεί σε μετάφραση Αλέκου Αντωνίου από τις εκδόσεις Διόπτρα. 

zoulfa katouh pic 300Η Κατού είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα νέα συγγραφική φωνή που, όπως λέει η ίδια, παίρνει δύναμη από τις μουσικές που αγαπά. Θαυμάζει το συγκρότημα φαινόμενο από τη Νότια Κορέα, τους BTS, και λέει ότι η μουσική τους είναι για αυτήν φάρος ελπίδας. Η Ζούλφα Κατού δεν έχει συγγραφικές περγαμηνές άλλες από τις σελίδες αυτού του βιβλίου, που αποδεικνύονται όμως πολύ σημαντική εκκίνηση.

To 2011 όταν ξέσπασε ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία, η ίδια ζούσε με την οικογένειά της στο Ντουμπάι. Επτά χρόνια αργότερα, η Ελβετία έγινε ο νέος τόπος κατοικίας της και παρότι είναι ένα κορίτσι της συριακής διασποράς, εκεί ήταν που κατάλαβε ότι η αντίληψη για τα όσα συνέβαιναν στη χώρα καταγωγής της ήταν απλώς θραύσματα πληροφοριών που δεν έλεγαν όλη την ιστορία. Αποφάσισε να την αφηγηθεί εκείνη, μέσα από την ιστορία της Σαλάμα.

Το μυθιστόρημά της, το πρώτο της, έρχεται στα χέρια μας σε μια στιγμή που η συριακή επανάσταση και ο πόλεμος που ακολούθησε ίσως έχουν υποχωρήσει στη σκέψη μας, όμως ο πόλεμος που μαίνεται στη Μέση Ανατολή μας υπενθυμίζει πόσο εύθραυστη υπόθεση είναι η ειρήνη και πόσο επείγοντα είναι τα διλήμματα που γεννά μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Πόσο μάλλον όταν είσαι 18 και έχεις όλη τη ζωή μπροστά σου.

Σαλάμα: Πώς είναι να είσαι 18 ετών στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας

Η ηρωίδα της, η δεκαοκτάχρονη Σαλάμα, είναι ένα κορίτσι από τη Συρία που, σε αυτή τη σημαδιακή ηλικία, έχει καθήκον απέναντι στον εαυτό της να ζήσει τη ζωή της προοδεύοντας και αναζητώντας την προσωπική της ευτυχία. Η συριακή επανάσταση ξεσπά μέσα στο κλίμα αισιοδοξίας για αλλαγές που εμπνέει η λεγόμενη αραβική άνοιξη. Η απάντηση της κυβέρνησης Άσαντ είναι ανελέητη και σύντομα ξεσπά ένας μακροχρόνιος και σκληρός εμφύλιος πόλεμος.

Αυτές τις σκέψεις κάνει η 18χρονη Σαλάμα που ζει στη Χομς της Συρίας. Όταν ξεκινά ο πόλεμος ό,τι είχε ξεκινήσει κι ίδια τις σπουδές της. Σπούδαζε για να γίνει φαρμακοποιός, λάτρευει τα βότανα και τη βοτανολογία, η καλύτερή της φίλη έχει παντρευτεί τον αδελφό της, η ζωή ευωδίαζει γύρω της κι εκείνη ήταν έτοιμη να τη ζήσει και θα έπρεπε να μπορεί να το κάνει ανεμπόδιστα.

Τα δραματικά γεγονότα που ακολουθούν της επιφυλάσσουν μια απότομη εκτίναξη στην ενηλικίωση μέσα από τη σκληρή πραγματικότητα του πολέμου όπου τα χέρια δεν περισσεύουν. Οι λιγοστές γνώσεις της στη φαρμακευτική την ανάγουν σε γιατρό στο αποδεκατισμένο από προσωπικό νοσοκομείο της πόλης της. Η αγαπημένη της οικογένεια γίνεται από τη μια στιγμή στην άλλη μια ανάμνηση. Η Σαλάμα στέκεται όρθια και παλεύει για την ίδια και για την πατρίδα της αλλά και για την αγαπημένη της φίλη Λέιλα που είναι έγκυος.

Η γραφή της Κατού ακόμα και στις πιο σκληρές περιγραφές διατηρεί την τρυφερότητα και την αισιοδοξία που έχει το βλέμμα της ηρωίδας της.

Η Σαλάμα πρέπει να πάρει αποφάσεις. Η Λέιλα δεν μπορεί να μείνει μόνη, αλλά ο γιατρός στο νοσοκομείο βασίζεται πάνω της, οι τραυματίες και οι ασθενείς το ίδιο, ο κυβερνητικός στρατός σφυροκοπά τη Χομς, τα τρόφιμα ανύπαρκτα, το νερό κομμένο, παντού βόμβες, μάχες, ελεύθεροι σκοπευτές, νεκροί που δεν προλαβαίνει να τους πενθήσει, η Συρία την έχει ανάγκη. Σε αυτό το εφιαλτικό σκηνικό της τίθεται το βαθύτερο, υπερξιακό ερώτημα ποια είναι και τι έχει ανάγκη.  

Ανάμεσα στο αφηγηματικό παρόν και τις αναμνήσεις

Η αφήγηση της Κατού κινείται ανάμεσα στο αφηγηματικό παρόν της Σαλάμα και τις αναμνήσεις της. Ένα φανταστικό πρόσωπο, ο Χάουφ, συνομιλεί μαζί της και γίνεται η φωνή της συνείδησης της που της εκφράζει αλήθειες που δεν θέλει πάντοτε να ακούσει. Για τη Σαλάμα, προτεραιότητα έχει η Λέιλα και το αγέννητο μωρό της. Η Λέιλα θέλει να φύγει πάση θυσία από τη Συρία. Πιστεύει ότι η σωτηρία τους βρίσκεται στη Γερμανία. Ο δρόμος της προσφυγιάς περνά όμως από τα επισφαλή δίκτυα των διακινητών που έναντι πολλών χιλιάδων δολαρίων προσφέρουν ένα εισιτήριο με αβέβαιη άφιξη μέσα στις βάρκες που ρίχνονται στα νερά του Αιγαίου, αν πρώτα καταφέρουν να διασχίσουν ασφαλείς τα σύνορα με την Τουρκία. Η Σαλάμα διχάζεται. Η δυνατότητα του έρωτα που εμφανίζεται στο πρόσωπο του Κενάν θα γίνει ο καταλύτης για τις αποφάσεις της.

Η Ζούλφα Κατού με το μυθιστόρημά της προσφέρει στο εφηβικό και νεανικό αναγνωστικό κοινό και κάτι ακόμα που είναι πολύτιμο: Την εικόνα της νεαρής μουσουλμάνας γυναίκας με μαντίλα που αγαπά την επιστήμη, την τέχνη, την όμορφη ζωή και αναζητεί τον έρωτα όποιες κι αν είναι οι περιστάσεις.

«Κάποτε θα είμαστε ελεύθεροι...» Με αυτή τη σκέψη σαν οδηγό, η Σαλάμα σφίγγει τη χιτζάμπ, τη μουσουλμανική της μαντίλα, και ρίχνεται στην προσωπική της μάχη υποχρεωμένη από τις περιστάσεις να βιώσει απότομα την ενηλικίωση. Ο πόλεμος δεν την έχει εξαχρειώσει. Το αίσθημα καθήκοντος και η ευθύνη προς τους αγαπημένους της και την πατρίδα της την βοηθούν να πάρει τις σωστές αποφάσεις.

DIOPTRA KATOUH LEMONIESΗ γραφή της Κατού ακόμα και στις πιο σκληρές περιγραφές διατηρεί την τρυφερότητα και την αισιοδοξία που έχει το βλέμμα της ηρωίδας της. Η Ζούλφα Κατού με το μυθιστόρημά της προσφέρει στο εφηβικό και νεανικό αναγνωστικό κοινό και κάτι ακόμα που είναι πολύτιμο: Την εικόνα της νεαρής μουσουλμάνας γυναίκας με μαντίλα που αγαπά την επιστήμη, την τέχνη, την όμορφη ζωή και αναζητεί τον έρωτα όποιες κι αν είναι οι περιστάσεις.

Στο τέλος του βιβλίου, η Ζούλφα Κατού ευχαριστεί τους ανθρώπους που στάθηκαν στο πλευρό της στο ταξίδι της συγγραφής, και όχι μόνο. Συναντούμε ονόματα φίλων, συνεργατών και πρώτα πρώτα των γονιών της. Η μαμά της έχει ένα μήνυμα προς κάθε γονιό: Για το πώς φυτεύοντας τον σπόρο της εμπιστοσύνης στα παιδιά, οι γονείς θα δουν λεμονιές ν’ ανθίζουν ακόμα κι όταν γύρω τους μαίνεται ένας πόλεμος.

Το Όσο οι λεμονιές ανθίζουν της Ζούλφα Κατού, ένα βιβλίο γραμμένο με νεανική ορμή και θέληση για ζωή, κυκλοφορεί σε πολύ προσεγμένη μετάφραση του Αλέκου Αντωνίου και με ένα φωτεινό και εμπνευσμένο εξώφυλλο του ταλαντούχου εικονογράφου Βασίλη Κουτσογιάννη

ΕΛΕΝΗ ΚΟΡΟΒΗΛΑ είναι δημοσιογράφος. 


 Μπορείτε να ακούσετε το επεισόδιο podcast για το βιβλίο της Ζούλφα Κατού όπως παρουσιάστηκε στη σειρά «Να ένα βιβλίο για παιδιά» του pod.gr

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Το κατέβασμα του φεγγαριού» του Χρυσόστομου Τσαπραΐλη (κριτική) – Λαογραφικός τρόμος για νεαρούς και μεγαλύτερους αναγνώστες

«Το κατέβασμα του φεγγαριού» του Χρυσόστομου Τσαπραΐλη (κριτική) – Λαογραφικός τρόμος για νεαρούς και μεγαλύτερους αναγνώστες

Για τη νουβέλα τρόμου του Χρυσόστομου Τσαπραΐλη «Το κατέβασμα του φεγγαριού», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ίκαρος, με σχέδια του Kanellos Cob. Στην κεντρική φωτογραφία, ένα από τα σχέδια του Kanellos Cob.

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

...
«Παραμ…Ιθάκη μιας Έφηβης» της Ευαγγελίας Θεοδωρίδου – Τα ομηρικά έπη, καμβάς για την περιπέτεια της εφηβείας

«Παραμ…Ιθάκη μιας Έφηβης» της Ευαγγελίας Θεοδωρίδου – Τα ομηρικά έπη, καμβάς για την περιπέτεια της εφηβείας

Για το μυθιστόρημα για εφήβους «Παραμ…Ιθάκη μιας Έφηβης», το τελευταίο μέρος της «Τριλογίας μιας έφηβης» της Ευαγγελίας Θεοδωρίδου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη.

Γράφη η Ελευθερία Ράπτου

Η Δάφνη επιστρέφει από την Ελλάδα, στο σπίτι της στην Ου...

«Σιδερένια Φλόγα» & «Θύελλα Όνυξ» της Ρεμπέκα Γιάρος: Μεσαιωνικό μυστήριο, παιχνίδια στρατηγικής και μπόλικο ρομάντζο για μεγάλους εφήβους και νεαρούς ενήλικες

«Σιδερένια Φλόγα» & «Θύελλα Όνυξ» της Ρεμπέκα Γιάρος: Μεσαιωνικό μυστήριο, παιχνίδια στρατηγικής και μπόλικο ρομάντζο για μεγάλους εφήβους και νεαρούς ενήλικες

Για τα μυθιστορήματα «Σιδερένια Φλόγα» και «Θύελα Όνυξ» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά, και τα δύο) της Ρεμπέκα Γιάρος που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Διόπτρα. Η πολυαναμενόμενη συνέχεια της σειράς Empyrean που απευθύνεται σε μεγάλους εφήβους και νεαρούς ενήλικες συμπληρώθηκε με τον δεύτερο και τον τρίτο τίτλο ενώ έχει ανακοι...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Με αγάπη...» στους δασκάλους των παιδιών: Τέσσερα βιβλία για το τέλος της σχολικής χρονιάς

«Με αγάπη...» στους δασκάλους των παιδιών: Τέσσερα βιβλία για το τέλος της σχολικής χρονιάς

Τώρα που το σχολείο τελειώνει και οι διακοπές του καλοκαιριού ξεκινούν, τέσσερις βιβλιοπροτάσεις αφιερωμένες «με αγάπη...» στη μοναδική σχέση των μικρών μαθητών με τους δασκάλους τους.

Γράφει η Ελευθερία Ράπτου

Η σχολική χρονιά έφτασε στο τέλος τη...

Λίντια Μπράνκοβιτς: «Όποιος διαβάσει τα βιβλία μου θέλω να νιώσει ότι κάθε συναίσθημα είναι καλοδεχούμενο»

Λίντια Μπράνκοβιτς: «Όποιος διαβάσει τα βιβλία μου θέλω να νιώσει ότι κάθε συναίσθημα είναι καλοδεχούμενο»

«Mεγάλωσα με τη νουθεσία ότι «δεν είναι ωραίο για ένα κορίτσι να θυμώνει». Αυτό, φυσικά, δεν ήταν καθόλου καλό για την ψυχική μου υγεία, ούτε για την υγεία μου γενικά. Έπρεπε να ξεμάθω αυτή την αρχή για να μη βλέπω τον θυμό ως κάτι κακό. Και όταν το κατάφερα, ένιωσα πολύ καλύτερα ψυχικά» μας είπε η Γερμανίδα συγγραφ...

«Και ζήσαμε καλύτερα» της Ελένης Ανδρεάδη – Μιλώντας στα παιδιά για το κλίμα μέσα από κλασικά παραμύθια

«Και ζήσαμε καλύτερα» της Ελένης Ανδρεάδη – Μιλώντας στα παιδιά για το κλίμα μέσα από κλασικά παραμύθια

Για το εικονογραφημένο βιβλίο της Ελένης Ανδρεάδη «Και ζήσαμε καλύτερα», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο σε εικονογράφηση Μαίρης Καλαμπαλίκα.

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου 

Λίγα λόγια για το βιβλίο ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Με αγάπη...» στους δασκάλους των παιδιών: Τέσσερα βιβλία για το τέλος της σχολικής χρονιάς

«Με αγάπη...» στους δασκάλους των παιδιών: Τέσσερα βιβλία για το τέλος της σχολικής χρονιάς

Τώρα που το σχολείο τελειώνει και οι διακοπές του καλοκαιριού ξεκινούν, τέσσερις βιβλιοπροτάσεις αφιερωμένες «με αγάπη...» στη μοναδική σχέση των μικρών μαθητών με τους δασκάλους τους.

Γράφει η Ελευθερία Ράπτου

Η σχολική χρονιά έφτασε στο τέλος τη...

Φαινόμενο «BookTok»: Πώς επηρεάζει τη λογοτεχνία και κατά πόσο δημιουργεί αναγνώστες η πιο ισχυρή διαδικτυακή τάση για το βιβλίο

Φαινόμενο «BookTok»: Πώς επηρεάζει τη λογοτεχνία και κατά πόσο δημιουργεί αναγνώστες η πιο ισχυρή διαδικτυακή τάση για το βιβλίο

Τι είναι το φαινόμενο του «BookTok»; Ποια βιβλία αναδεικνύονται μέσω αυτού και ποια είναι η επίδρασή του στη λογοτεχνία; Κάποιες σκέψεις σχετικά με την κυρίαρχη διαδικτυακή τάση που επηρεάζει τις αναγνωστικές συνήθειες.

Γράφει η Φανή Χατζή 

Γιατί ...

Κλασική λογοτεχνία σε μοντέρνες διασκευές για παιδιά: Από τη Χάιντι στον Τομ Σόγιερ, επτά βιβλία για τις πρώτες αναγνωστικές βουτιές

Κλασική λογοτεχνία σε μοντέρνες διασκευές για παιδιά: Από τη Χάιντι στον Τομ Σόγιερ, επτά βιβλία για τις πρώτες αναγνωστικές βουτιές

Μια επιλογή μοντέρων διασκευών για παιδιά έργων της κλασικής λογοτεχνίας. Από τη Χάιντι στον Τομ Σόγιερ, κι από τον Ασπροδόντη στον Ρωμαίο και την Ιουλιέτα, καθώς πλησιάζουν οι διακοπές των παιδιών, επτά προτάσεις για αναγνωστικές βουτιές που θα τις χαρούν τα παιδιά του Δημοτικού. Κεντρική εικόνα: Από την εικονογράφ...

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ