«Καλοκαίρι χωρίς οθόνες», και φέτος, σημαίνει καλοκαίρι με τα μάτια ανοιχτά προς κάθε κατεύθυνση. Όπως κάθε καλοκαίρι, προτείνουμε βιβλία για παιδιά από λίγων μηνών μέχρι 12 ετών. Για να τα διαβάσουν στις καλοκαιρινές τους διακοπές, να διασκεδάσουν, να ταξιδέψουν με αυτά, να αντλήσουν δύναμη και να δουν τον κόσμο τους να γίνεται μεγαλύτερος.
Επιλογή/παρουσίαση: Ελένη Κορόβηλα
Ξεκινώντας να γεμίσουμε το σακίδιο των διακοπών με τα βιβλία που θα διαβάσουν τα παιδιά το φετινό καλοκαίρι χωρίς οθόνες, πρώτα διαλέγουμε από την κατηγορία των βιβλίων γνώσεων. Βιβλία που πλουτίζουν τις γνώσεις και το λεξιλόγιό τους, τους κεντρίζουν την περιέργεια, τους λύνουν απορίες και, τελικά, διευρύνουν τον κόσμο τους. Στη συνέχεια προσθέτουμε βιβλία για τα μεγάλα παιδιά μέχρι την προεφηβεία, ενώ συνεχίζουμε με επιλογές βιβλίων για μικρότερους αλλά αυτόνομους αναγνώστες που διψούν για ιστορίες και μάλιστα σε συνέχειες, αλλά και εκτενή κόμικ, για αυτό και δίνουμε έμφαση σε ποιοτικές σειρές. Δεν ξεχνάμε τα νήπια και τα μικρά παιδιά προσχολικής ηλικίας που θα διαβάσουν παρέα με τους γονείς και τους φροντιστές τους. Τέλος, δεν παραλείπουμε τα βιβλία για μωρά. Σε αυτή την επιλογή αναφέρουμε ενδεικτικά ορισμένους μόνο τίτλους της κατηγορίας για βρέφη από 0 έως 2 ετών, ενώ αρκετά περισσότερα μπορείτε να βρείτε στις πρόσφατες προτάσεις μας εδώ.
Πρωταρχικό, ωστόσο, για ένα χαρούμενο καλοκαίρι για τα παιδιά δεν είναι το βιβλίο. Είναι το παιχνίδι, η επαφή με άλλα παιδιά, φίλους παλιούς που τους ξαναβρίσκουν στους τόπους των διακοπών, αλλά και φίλους της μιας βόλτας στην παραλία ή τα παιδιά της διπλανής οικογένειας στην ταβέρνα που δεν θα τα ξαναδούν ποτέ αλλά θα παίξουν σαν να έχουν μεγαλώσει μαζί κι ας μην ρωτήσουν καν τα ονόματά τους. Ο ελεύθερος χρόνος θα τα κάνει φορές-φορές να βαρεθούν αλλά σε τέτοιες στιγμές η φαντασία απελευθερώνεται. Αν έχουν ήδη καλλιεργήσει τη συνήθεια των εξωσχολικών διαβασμάτων έχουν πολλές επιλογές. Αν όχι, η παρότρυνση μπορεί να γίνει με έναν απλό και αθόρυβο τρόπο: βλέποντας τους ενήλικες που τους περιβάλλουν να απολαμβάνουν τη χαρά της ανάγνωσης. Αμέτρητες επιλογές θα βρουν οι ενήλικες στις προτάσεις μας εδώ.
Όλα τα παρακάτω βιβλία είναι διαλεγμένα με γνώμονα να συντροφεύσουν τα παιδιά στις στιγμές της καλοκαιρινής ανάπαυλας, αλλά και τους επόμενους μήνες, διευρύνοντας τους ορίζοντές τους γλωσσικά, γνωστικά και συναισθηματικά.
Βιβλία γνώσεων που διευρύνουν τον κόσμο των παιδιών
Η Μαρί Κιουρί και οι κόρες της (μτφρ. Λένια Ζαφειροπούλου, εκδ. Πατάκη) των Ίμοτζεν και Ιζαμπέλ Γκρίνμπεργκ
Με το παράδειγμα της πρωτοπόρου επιστήμονα και νομπελίστριας, της Μαρί Κιουρί, η Βρετανίδα συγγραφέας Ίμοτζεν Γκρίνμπεργκ παρουσιάζει τη ζωή της και εστιάζει στη σχέση με τις δύο κόρες τη και τα δικά τους επιτεύγματα, καθώς και εκείνες διακρίθηκαν επίσης στη ζωή τους. Σε συνεργασία με την Ίζαμπελ Γκρίνμπεργκ, βραβευμένη εικονογράφο και καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο, παρουσιάζει τη βιογραφία μιας γυναίκας που σημάδεψε την εποχή της όχι επειδή διέθετε ένα υπεράνθρωπο, ξεχωριστό ταλέντο, αλλά επειδή δεν έπαψε να κυνηγά τα όνειρά της παρά τις κοινωνικές αντιξοότητες και τα εμπόδια που συνάντησε. Τα παιδιά εισάγονται στον προβληματισμό για να κατανοήσουν τις διακρίσεις και πώς, διαχρονικά, ρητοί και άρρητοι κοινωνικοί κανόνες έχουν βάλει και εξακολουθούν να βάζουν φραγμούς στην εξέλιξη των ανθρώπων και ειδικά των γυναικών. Ο θρίαμβος της γυναικείας χειραφέτησης αναδεικνύεται μέσα από τη συναρπαστική αυτή ιστορία για τη δύναμη, την επιστήμη και την αδελφοσύνη.
Μια καληνύχτα γεμάτη ακόμα περισσότερες απίθανες ερωτήσεις (μτφρ. Ειρήνη Παϊδούση, εκδ. Μεταίχμιο) της Ίζαμπελ Τόμας
Ένα βιβλίο που θέτει ερωτήσεις με ανατρεπτικό τρόπο και δίνει απαντήσεις με επιστημονική τεκμηρίωση ενώ αποτυπώνει τις ανησυχίες και τις απορίες που γεννώνται στα παιδιά. Με ερωτήσεις όπως «Μπορούμε να φτιάξουμε παγωτό που να μη λιώνει;» τα παιδιά λαμβάνουν απαντήσεις που βασίζονται σε επιστημονικά δεδομένα, ενώ δίνονται με γλώσσα στακάτη και εύληπτη. Σε συνδυασμό με την εικονογράφηση της Μαργκαρίντα Εστέβες που πλαισιώνει συμβάλλοντας στην κατανόηση των απαντήσεων που δίνονται, το βιβλίο θα συνοδεύσει τα παιδιά στις ώρες της ανάπαυλας από το παιχνίδι και θα πλουτίσει τις γνώσεις τους.Μπορεί να διαβαστεί είτε αυτόνομα από μεγαλύτερα παιδιά είτε παρέα με τους γονείς τους προκαλώντας τον διάλογο.
Μα σε τι χρησιμεύει ο Πύργος του Άιφελ; (μτφρ. Εύη Γεροκώστα, εκδ. Κόκκινη Κλωστή Δεμένη) του Σαμίρ Σενουσί σε εικονογράφηση Τομά Μπάα
Ο Γάλλος βραβευμένος συγγραφέας Σαμίρ Σενουσί που ειδικεύεται στα βιβλία γνώσεων αποκαλύπτει στα παιδιά την πραγματική ιστορία του διασημότερου μνημείου του Παρισιού, ένα έμβλημα για τη Γαλλία που προσελκύει τεράστιο αριθμό επισκεπτών κάθε χρόνο. Αφού διαβάσουν το βιβλίο του, τα παιδιά θα είναι σε θέση να πουν με ποιους τρόπους ένα μνημείο συνδέεται με τις ζωές των ανθρώπων, αποκτά συμβολική αξία και γίνεται μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς τους, ενώ θα γνωρίζουν και όλη την ιστορία του από το μακρινό 1897 όταν ξεκίνησε η κατασκευή του.
Φυσικές καταστροφές (μτφρ. Κέλλυ Δημοπούλου, εκδ. Διόπτρα) του Τζο Ρίτσαρντς (Jon Richards)
Τα παιδιά μαθαίνουν πληροφορίες για τα πιο σημαντικά καιρικά και γεωλογικά φαινόμενα που μεταβάλλουν την επιφάνεια και το εσωτερικό της Γης. Μαθαίνουν τι προκαλεί τις εκρήξεις των ηφαιστείων, τις δασικές πυρκαγιές, τους σεισμούς, τα τεράστια τσουνάμι, τους ανεμοστρόβιλους, δημιουργώντας τις φυσικές καταστροφές στον πλανήτη μας. Σε κάθε κεφάλαιο περιλαμβάνονται συνοπτικές πληροφορίες και καταγεγραμμένα φυσικά φαινόμενα (Τσουνάμι - Σεισμοί - Πυρκαγιές - Πλημμύρες - Ξηρασία) που μεταβάλλουν τις συνθήκες ζωής στο πλανήτη.
Έκρηξη - Τα απίστευτα θαύματα των φαινομένων της γης (μτφρ. Άγγελλος Αγγελίδης, Μαρία Αγγελίδου, εκδ. Καπόν) της Τζένιφερ Σμιθ
Τα απίστευτα θαύματα των φαινομένων της γης, όπως είναι ο υπότιλος του βιβλίου της βραβευμένης εικονογράφου Τζένιφερ Σμιθ, αποκαλύπτονται στα παιδιά μέσα από ολοζώντανες εικόνες. Ειδικευμένη στην εικονογράφηση ιατρικών βιβλίων, η Σμιθ αποδίδει με δυναμισμό αλλά και με ακρίβεια τα εντυπωσιακότερα στοιχεία των φυσικών φαινομένων που είναι πανέμορφα αλλά συχνά και πολύ επικίνδυνα. Ένα βιβλίο που, πέρα από την επιστημονική γνώση, μυεί τα παιδιά στο ποιοτικό βιβλίο προσφέροντας τους τον συνδυασμό τεκμηρίωσης σε προσεγμένη γλώσσα με την εικαστική απόλαυση. Διαβάζεται και ως συνέχεια του πολυδιαβασμένου προηγούμενου βιβλίου της, Φως - Τα θαύματα της βιοφωταύγειας.
Πεσμένο στο δάσος - Η δεύτερη ζωή ενός δέντρου (μτφρ. Γεωργία Καρβουνάκη, εκδ. Καπόν) των Ντάνιο Μισερότσι και Μίχνο Ματσέιντο σε εικονογράφηση Βαλεντίνα Γκοτάρντι
Μια βόλτα στη φύση με τα παιδιά ίσως οδηγήσει στην ακαλύψη ενός πεσμένου δέντρου. Κι όμως δεν είναι απλώς ένα ξύλινο κουφάρι, ένα «νεκρό ξύλο». Τα παιδιά μαθαίνουν τι συμβαίνει στη ζωή ενός δέντρου όταν αυτό ξεραίνεται και πέφτει.Το δέντρο συνεχίζει να παρέχει τροφή, προστασία και καταφύγιο για πολλά ζώα. Μπορεί ακόμα να γίνει μια εξαιρετική παιδική χαρά για τα λυκόπουλα ή για τα αρκουδάκια που χρησιμοποιούν τα πεσμένα δέντρα ως όργανα γυμναστικής. Για πολλά θηλαστικά, όπως οι σκίουροι και οι νυφίτσες, ένας κορμός στο έδαφος μπορεί να είναι ένας εξαιρετικά σύντομος δρόμος ή μια γέφυρα για να διασχίσουν ένα ρυάκι. Διάβασε το βιβλίο και θα ανακαλύψεις ότι αυτό το φαινομενικά νεκρό ξύλο κατοικείται από ζωή και συντηρεί τον φυσικό κύκλο της φύσης και τη βιοποικιλότητα του δάσους. Μετά την ανάγνωση του βιβλίου τα παιδιά θα βλέπουν με άλλα μάτια τη ζωή ακόμα και στην πιο ταπεινή γλαστρούλα στο μπαλκόνι τους.
Πλανήτης Γη (μτφρ. Νίκος Ζαρταμόπουλος, εκδ. Ελληνικά Γράμματα) της Άννα Κλέιμπορν
Ακολουθώντας μια καλοσχεδιασμένη δομή ανάπτυξης της ύλης σε έξι κεφάλαια των περίπου είκοσι σελίδων, η Άννα Κλέιμπορν, έμπειρη και βραβευμένη συγγραφέας βιβλίων επιστημονικών γνώσεων για παιδιά, παρουσιάζει την ιστορία του πλανήτη μας από τις απαρχές του μέχρι τις προκλήσεις του σήμερα και τα μεγάλα ερωτήματα του αύριο. Η εικονογράφηση του επίσης βραβευμένου Άλεξ Φόστερ συμβάλλει ώστε να εντυπωθούν στα παιδιά οι νέες πληροφορίες.
Αστρονομία για ψαγμένα παιδιά (μτφρ. Νίκος Ζαρταμόπουλος, εκδ. Ελληνικά Γράμματα) του Τζάιλς Σπάροου
Και αυτό το βιβλίο της σειράς «για ψαγμένα παιδιά» αναπτύσσεται σε έξι αναλυτικά κεφάλαια περίπου είκοσι σελίδων το καθένα. Εδώ, οι μικροί αναγνώστες αποκτούν μια πλήρη εικόνα για το τι σημαίνει η μελέτη του διαστήματος αλλά και πώς μόνα τους τα παιδιά μπορούν να παρατηρήσουν τον έναστρο ουρανό σαν μικροί αστρονόμοι, πόσες χιλιάδες χρόνια απασχολεί τον άνθρωπο, πώς σήμερα προχωρά η έρευνα και γιατί τα άστρα μπορούν ταυτόχρονα να είναι αφορμή για ονειροπόληση, φιλοσοφικές ανησυχίες και επιστημονικές διαπιστώσεις. Ο Τζάιλς Σπάροου, Βρετανός συγγραφέας βιβλίων εκλαϊκευμένης επιστήμης και βιβλίων για παιδιά, με σπουδές αστρονομίας στο University College του Λονδίνου, είναι μέλος της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας. Με άλλα λόγια είναι ένας εξπέρ στον τομέα του. Ο Βραζιλιάνος γραφίστας και εικονογράφος Νικ Νέβες διαβάζουμε ότι έχει εξειδίκευση, μεταξύ άλλων, σε εικονογραφημένους χάρτες και ότι συνεργάζεται με το National Geographic. Η εικονογράφησή του στην «Αστρονομία» έχει σαφήνεια που βοηθά τα παιδιά να αφομοιώνουν το πλήθος των πληροφοριών.
Με ένα βιβλίο ανακαλύπτω το σώμα μου (μτφρ. Τατιάνα Ραπακούλια, εκδ. Susaeta)
Ένα βιβλίο που απευθύνεται σε μικρότερα παιδιά και που με τη λογική του παιχνιδιού των ερωταπαντήσεων τους μαθαίνει τη λειτουργία του ανθρώπινου σώματος. Τα παιδιά συνειδητοποιούν τη σημασία των οργάνων, εντυπωσιάζονται από μικρές λεπτομέρειες και κατανοούν καλύτερα τη σημασία να αγαπούν το σώμα τους και να το φροντίζουν.
Αυτό που μας φέρνει κοντά! Μια βόλτα στις κουζίνες του κόσμου (εκδ. Παπαδόπουλος) της Κούλας Πανάγου σε εικονογράφηση Μαρίας Νίκλα
Τι είναι αυτό που ενώνει τους ανθρώπους αναζητά με το βιβλίο της η εκπαιδευτικός και η υπεύθυνη εκπαιδευτικών προγραμμάτων του Δικτύου για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Μέσα από ιστορίες, παιχνίδια, μουσικές αλλά τις συνταγές μαγειρικής γίνεται μια περιήγηση σε όλα όσα μας ενώνουν. Τα παιδιά θα νοιώσουν οικειότητα για τον «άλλο», ενώ οικογενειακώς θα πάρουν το έναυσμα για να δοκιμάσουν νέες γεύσεις είτε παρασκευάζοντες τες στην κουζίνα του σπιτιού τους είτε αναζητώντας τα στέκια και τα εστιατόρια άλλων λαών πολύ κοντινών με την ελληνική παράδοση και κουζίνα.
Για μεγάλα παιδιά από 9 έως 12 ετών
Μάγκας (εκδ. Ψυχογιός) της Πηνελόπης Δέλτα σε διασκευή και εικονογράφηση Κωνσταντίνου Σκλαβενίτη
Ένα κλασικό ανάγνωσμα της ελληνικής λογοτεχνίας για παιδιά, ο Μάγκας της Πηνελόπης Δέλτα, επανασυστήνεται μέσα από μία νέα μορφή αφήγησης: το γκράφικ νόβελ. Τη διασκευή και εικονογράφηση ανέλαβε να κάνει ο σκιτσογράφος και εικονογράφος Κωνσταντίνος Σκλαβενίτης που παρουσιάζει το διασημότερο φοξ τεριέ της ελληνικής λογοτεχνίας, τον Μάγκα, βλέποντάς τον υπό το πρίσμα της δικής του τέχνης και τις προσλαμβάνουσες ενός δημιουργού του 21ού αιώνα. Από την Κηφισιά στην Αλεξάνδρεια, από τα σαλόνια στις περιπέτειες των δρόμων, τα παιδιά ακολουθούν τον Μάγκα, συνδέονται με τη λογοτεχνική μας παράδοση και μυούνται στην ανάγνωση μέσα από τα καρέ ενός κόμικ.
Οι πέντε φίλοι στο νησί των θησαυρών (μτφρ. Άγγελος Αγγελίδης, Μαρία Αγγελίδη, εκδ. Gutenberg) της Ένιντ Μπλάιτον σε γκράφικ νόβελ
Είναι η πρώτη φορά που ο Τζούλιαν, ο Ντικ και η Άννα πηγαίνουν στο Κιρίν για να περάσουν τις καλοκαιρινές τους διακοπές με την ξαδέρφη τους, τη Τζορτζ. Εξερευνώντας παρέα, μαζί με τον πιστό τους σκύλο Τίμι, κάνουν μια συναρπαστική ανακάλυψη. Αλλά πρέπει να δράσουν πολύ γρήγορα, γιατί δεν είναι οι μόνοι που ψάχνουν τον πολύτιμο θησαυρό! Η διάσημη σ' όλον τον κόσμο ιστορία των Πέντε Φίλων, διασκευασμένη για πρώτη φορά σε graphic novel, 80 χρόνια μετά την πρώτη δημοσίευση.
Πυθαγόρας - Παιχνίδια του νου (εκδ. Πατάκη) των Ηλία Γεωργούλα και Φίλιππου Μανδηλαρά σε εικονογράφηση Τόμεκ Γιοβάνη
Είναι δυνατόν σε ένα βιβλίο για τον Πυθαγόρα να μην αναφέρεται πουθενά το Πυθαγόρειο θεώρημα; Ένα κόμικ με ήρωες εφήβους που αναζητούν την ουσία των πραγμάτων πίσω από τις σκέψεις και το έργο του Πυθαγόρα.
Οι Βλακέντιοι της διπλανής πόρτας (μτφρ. Αρδιάδνη Μοσχονά, εκδ. Ψυχογιός) των Κρις Σμιθ και Γκρεγκ Τζέιμς
Ένα από τα πιο αστεία και ανατρέπτικά μυθιστορήματα για παιδιά αυτής της ηλικίας παραμένουν Οι Βλακέντιοι του Ρόαλντ Νταλ. Σε αυτή την ιστορία που είναι εμπνευσμένη από το βιβλίο του Νταλ και έχει τον τίτλο Οι Βλακέντιοι της διπλανής πόρτας (μτφρ. Αριάδνη Μοσχονά, εκδ. Ψυχογιός), οι Κρις Σμιθ και Γκρεγκ Τζέιμς ξαναδιαβάζουν και ξαναγράφουν την ιστορία επικαιροποιώντας την, ενώ κρατούν αναλλοίωτο το πνεύμα του μεγάλου συγγραφέα.
Υπέροχη Νατ (μτφρ. Μάρω Ταυρή, εκδ. Μεταίχμιο) της Μαρία Σκρίβαν
Τρία βιβλία έχουν κυκλοφορήσει ήδη στη σειρά γκράφικ νόβελ Υπέροχη Νατ (μτφρ. Μάρω Ταυρή, εκδ. Μεταίχμιο) της Μαρία Σκρίβαν. Με ηρωίδα τη Νάταλι, Νατ στο υποκοριστικό της, η Αμερικανίδα σκιτσογράφος, εικονογράφος και συγγραφέας συστήνει στα παιδιά -αγόρια και κορίτσια- αυτής της ηλικίας μια συνομίλική τους που νοιώθει … «ανεπαρκής». Και πώς να μην της συμβαίνει αυτό όταν τα μηνύματα που εισπράττει είναι ότι τα παιδιά πρέπει να είναι άριστα στα μαθήματα, πρώτα στα αθλήματα, κουλ στους τρόπους και instagrammable στην εμφάνιση; Βήμα βήμα, ή καλύτερα καρέ-καρέ, η Νατ κερδίσει σε ουσιαστικό τρόπο σε «επάρκεια» και μαζί της οι αναγνώστες ανακαλύπτουν τις δικές τους αρετές και τα ταλέντα τους ενώ διασκεδάζουν με τις ιστορίες της.
Μετά το Σ’ όποιον αρέσουμε και τα Ξεμυαλίσματα, στο τρίτο βιβλίο με τίτλο Σιγά μη φοβηθώ η Νατ ζει μια καλοκαιρινή περιπέτεια στην κατασκήνωση, όπως πολλά παιδιά αυτής της ηλικίας και στην Ελλάδα.
Οι περιπέτειες του αόρατου αγοριού (μτφρ. Μαρία Σκαμάγκα, εκδ. Μεταίχμιο) του Ντούγκι Χόρνερ
Ένα εκτενές κόμικ/γκράφικ νόβελ με ήρωα ένα αγόρι που θέλει να χρησιμοποιήσει τη δύναμή του για να κάνει το καλό. Ποια είναι η δύναμή του; Σε μια τρελή εξέλιξη, η ευχή του να γίνει αόρατος πραγματοποιήθηκε. Ο Αμερικανός δημιουργός του βιβλίου Ντούγκι Χόρνερ, με χιούμορ και έξυπνες ατάκες χτίζει μια περιπέτεια για τις ευχές που όσο τρελές κι αν είναι, ενίοτε πραγματοποιούνται, για τους αόρατους φίλους που πάντα μένουν πιστοί και για τη χαρά της περιπέτειας.
Έγκλημα στον φάρο (μτφρ. Άγγελος Αγγελίδης, εκδ. Πατάκη) του Άλασνταϊρ Μπέκετ-Κινγκ
Στο δεύτερο βιβλίο της σειράς με ηρωίδα τη Μπόννι, τη σπουδαιότερη ντετέκτιβ του κόσμου, «κάτι φαίνεται ότι βρομάει από την ώρα που φτάνει στο Αλλοκοτονήσι - και δεν είναι μόνο η μπόχα του λιμανιού. Ένας μυστηριώδης θάνατος συνέβη στον φάρο και σχεδόν όλοι στο νησί είναι ύποπτοι» διαβάζουμε στην περιγραφή του βιβλίου. Η Μπόννι φοράει το ψεύτικο μουστάκι της και μετατρέπεται στον ιδιωτικό ντετέκτιβ Μοντγκόμερυ Μπονμπόν. Γιατί της χρειάζεται ανδρική ταυτότητα για να λύσει τα μυστήρια; Οι αναγνώστες θα βρουν την απάντηση και σε αυτό το μυστήριο και δεν θα είναι η προφανής.
Ο τοπος των τεράτων - Ο μικρός κανένας (μτφρ. Ειρήνη Παϊδούση, εκδ. Μεταίχμιο) του Κόρι Μέριτ
Αν υπάρχει μια στιγμή μέσα στον χρόνο καταλληλότερη για να διαβάσουν, παιδιά και μεγάλοι, ιστορίες τρόμου αυτή είναι το καλοκαίρι. Η ιστορία με τίτλο Ο μικρός κανένας, το τρίτο βιβλίο της σειράς Ο τόπος των τεράτων του Κόρι Μέριτ βρίσκει τους ήρωές του στο Κάουσλιπ Γκρόουβ να ετοιμάζουν μια σχολική παράσταση. Οι γνωστοί από τα προηγούμενα βιβλία ήρωες, η Κατ, ο Λέβι, ο Ντόντε και οι φίλοι τους έχουν ρόλους σε αυτή. Μια μέρα όμως, την ώρα της πρόβας, ένα κομμάτι κιμωλίας πετάγεται από μόνο του κι αρχίζει να γράφει στον πίνακα. Σύντομα τα παιδιά αντιλαμβάνονται ότι τα παρακολουθεί ο μυστηριώδης Μικρός Κανένας - ένα αόρατο παιδί χωρίς αναμνήσεις. Καθώς τα παιδιά αρχίζουν να ξετυλίγουν το κουβάρι του μυστηρίου γύρω από τον Μικρό Κανένα, αποκαλύπτουν έναν παράξενο μυστικό κόσμο - και μαζί του την αληθινή μοίρα πολλών παιδιών και πλασμάτων χαμένων από καιρό.
Κυνηγοί μυστηρίων - Χρονοσφαίρες και παγίδες (μτφρ. Γιάννα Σκαρβέλη, εκδ. Ελληνικά Γράμματα) του Geronimo Stilton
Δεν θέλει πολλή σκέψη γιατί να διαβάσουν τα παιδιά τις ιστορίες του Geronimo Stilton: φαντασία, γλωσσική τόλμη και στέρεα σενάρια περιπετειών που συχνά αποτελούν και βάση για παιχνίδια από τα παιδιά μετά την ανάγνωση. Σε αυτή την ιστορία «όλα ξεκίνησαν από ένα παγωτό, ένα ζεστό καλοκαιρινό απόγευμα. Ποιος να μου το έλεγε; Κι όμως, έτσι έγιναν τα πράγματα. Για ένα χωνάκι παγωτό γκοργκοντζόλα βρέθηκα να ζω μια μεγάλη περιπέτεια μαζί με τους νέους φίλους μου, τους Κυνηγούς Μυστηρίων! Προορισμός; Το Τρίγωνο των Βερμούδων, το Μάτσου Πίτσου, το Νησί του Πάσχα».
Η απίστευτα πιο χάλια εκδρομή της Λότι Μπρουκς (μτφρ. Ευγενία Κολυδά, εκδ. Διόπτρα) της Katie Kirby
Η Λότι Μπρουκς είναι μία ανεξάντλητη ηρωίδα που έχει ήδη αγαπηθεί από τα παιδιά μέσω από τις τρεις προηγούμενες ιστορίες της στη σειρά που φέρει το όνομά της. Αυτή τη φορά ετοιμάζεται για μία σχολική εκδρομή, όπως πολλά παιδιά της ηλικίας της. Τα παιδιά θα γελάσουν με τις αγωνίες, τους προβληματισμούς και τις αναπάντεχες καταστάσεις που ζει η Λότι και μέσα από την ιστορία θα μάθουν να αναγνωρίζουν αρνητικές έως και τοξικές συμπεριφορές και να τις απορρίπτουν. Η Λότι θα τα οπλίσει με θάρρος, ενώ θα τους προσφέρει ένα διασκεδαστικό αναγνωστικό καταφύγιο όπου όλα είναι γνώριμα και οικεία.
Μπερδέματα στο Γυμνάσιο - Το πιο άκυρο ξόρκι (μτφρ. Ευγενία Κολυδά, εκδ. Ψυχογιός) της Γουάντα Κόβεν σε εικονογράφηση Άννα Αμπράμσκαγια
Η ηρωίδα που τα παιδιά γνώρισαν στο πρώτο βιβλίο της σειράς με τίτλο Μπερδέματα στο γυμνάσιο - Η πιο άκυρη συγκάτοικος, η Χάιντι Χέκελμπεκ, έχει κι άλλα προβλήματα. Στη δεύτερη ιστορία της η εκπαιδευόμενη μάγισσα μετακομίζει στην Ακαδημία Σκουποξυλιάς, «το μοναδικό σχολείο της χώρας που έχει μυστικές τάξεις για μαθητευόμενες μάγισσες». Αλλά ακόμα και ως μάγισσα, έχει τις ίδιες ανησυχίες με όλα τα παιδιά που ετοιμάζονται να πάνε Γυμνάσιο. Καλογραμμένο, διασκεδαστικό και ταυτόχρονα καθησυχαστικό για όλα τα παιδιά στο μεταίχμιο, καθώς μεταβαίνουν από την αυλή του δημοτικού στον κόσμο των πολύ μεγάλων παιδιών του γυμνασίου.
Ο πόλεμος της Σαφίγια (μτφρ. Μυρτώ Καλοφωλιά, εκδ. Διόπτρα) της Hiba Noor Khan
Μια ιστορία πολέμου που διαδραματίζεται στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια του Β' ΠΠ θα διαβάσουν τα παιδιά στο μυθιστόρημα της Hiba Noor Khan. Στην τελευταία φράση του βιβλίου, τα παιδιά θα διαβάσουν όμως μια φράση που θα φέρει τον προβληματισμό τους στο σήμερα. «Όποιος σώζει μία και μοναδική ζωή είναι σαν να έχει σώσει ολόκληρη την ανθρωπότητα» είναι η φράση-κλειδί, το ρητό που ενώνει την εβραϊκή με τη μουσουλμανική παράδοση, όπως λέει η συγγραφέας, που με το μυθιστόρημά μιλά στα παιδιά για όλα όσα ενώνουν τους ανθρώπους μέσα από τη φιλία τη Σαφίγια και της Ιζαμπέλ, μέσα από τα όσα έκανε η μουσουλμανική κοινότητα του Παρισιού για να προστατέψει Εβραίους διωκόμενους από τους Ναζί.
Η λαμπίτσα (μτφρ. Μαργαρίτα Μπονάτσου, εκδ. Καστανιώτη) της Ανέτ Σχάαπ
Η υποδοχή του νεανικού μυθιστορήματος της Ολλανδής συγγραφέα Ανέτ Σχάαπ με ηρωίδα τη μικρή Αιμιλία, που χαϊδευτικά την αποκαλούν Λαμπίτσα, ήταν θριαμβευτική. Το βιβλίο έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία και έχει αποσπάσει θερμές κριτικές. Η ιστορία της μικρής που ζει σε έναν φάρο με τον αυστηρό και μελαγχολικό φαροφύλακα πατέρα της, που δεν έχει ξεπεράσει τον χαμό της μητέρας της, συγκινεί τους αναγνώστες. Ένα τυχαίο περιστατικό για το οποίο έχει την ευθύνη η Λαμπίτσα, ανατρέπει τη ζωή και των δύο. Η μικρή θα στερηθεί και τον πατέρα της, θα γνωρίσει δυσκολίες και θα καταφέρει να πλησιάσει το «τέρας» που παρουσιάζεται στο πρόσωπο ενός μοναχικού αγοριού. Μια ιστορία με μυστηριώδη πλάσματα και άγριους πειρατές για το θάρρος που χρειάζεται για να νικηθούν οι προκαταλήψεις και ο φόβος για το διαφορετικό.
Μισό σύννεφο στην τσέπη (εκδ. Καλειδοσκόπιο) της Ελένης Γεωργοστάθη 
Οι ηρωίδες της Γεωργοστάθη, η μέτρια Άννα και η χαρισματική Έλλη, έχουν μια μαμά που όλο τρέχει να προλάβει. Κι άλλα πρόσωπα πλασιώνουν την ιστορία τους στην οποία σταδιακά οι αναγνώστες κι οι αναγνώστριες θα δουν ότι οι ταμπέλες στους ανθρώπους είναι κενές νοήματος και ότι ο καθένας μπορεί να κάνει πράξη ακόμα και αυτό που σε κάποια στιγμή έμοιαζε ακατόρθωτο.
Άιζακ Νιούτον - Πάνω στη μηλιά (εκδ. Ψυχογιός) της Ειρήνης Κούτμου (εικονογράφηση εξωφύλλου Kanellos Cob)
Μια μυθιστορηματική βιογραφία του Νεύτωνα για παιδιά που τους συστήνει τον μεγάλο επιστήμονα όχι ως αυθεντία που διαμόρφωσε την επιστημονική σκέψη αλλά ως ένα φιλοπερίεργο και αρκετά διαφορετικό παιδί και, αργότερα, έφηβο και νέο που έψαξε και βρήκε τον προορισμό του. Η ιστορία του φωτίζει το πώς μεγάλωσε και διαμορφώθηκε ένας από τους πιο επιδραστικούς ανθρώπους που παρότι αμφισβητήθηκε έντονα, χάραξε έναν εντελώς νέο δρόμο στην επιστήμη. Μια ιστορία που εμπνέει και ενθαρρύνει τα παιδιά να ακολουθήσουν τον δρόμο που πιστεύουν ότι είναι ο δικός τους, ακόμη κι αν εισπράττουν αμφισβήτηση.
Για παιδιά από 6 έως 9 ετών
Μις Ψιψίνα - Η υπόθεση του βαμμένου ξωτικού (μτφρ. Χαρά Σκιαδέλλη, εκδ. Στερέωμα), του Ζαν-Λικ Φρομαντάλ σε εικονογράφηση της Ζοέλ Ζολιβέ
Το πνεύμα, το χιούμορ και το μυστήριο που συνάντησαν τα παιδιά στην πρώτη ιστορία με ηρωίδα την ευφάνταστα μεταφρασμένη στα ελληνικά Μις Ψιψίνα, θα τα βρουν και σε αυτή την ιστορία. Η δαιμόνια γατούλα με το βελούδινο πάτημα και τα αιχμηρά νυχάκια θα αναλάβει να τα ακυρώσει ένα σχέδιο που εξυφαίνεται στα όνειρα (ή καλύτερα στους εφιάλτες) ενός ξωτικού. Για παιδιά από 6 ετών που ξέρουν να διαβάζουν και αγαπούν τις περιπέτειες.
Δυο σκύλοι κι ένας γάτος (μτφρ. Μάρω Ταυρή, εκδ. Μεταίχμιο) της Πέιτζ Μπράντοκ. Η τρίτη ιστορία έχει τίτλο Διάσωση στο ποτάμι
Η βραβευμένη και αναγνωρισμένη για τη σημασία του έργου της στα κόμικ και την εικονογράφηση Πέιτζ Μπράντον έχει δημιουργήσει τη σειρά Δυο σκύλοι κι ένας γάτος δημιουργώντας μια στέρεη σεναριακή βάση με αφετηρία την οποία αναπτύσει τις ιστορίες τους. Στην τρίτη κατά σειρά που κυκλοφορεί στα ελληνικά, οι τρεις φίλοι φεύγουν για διακοπές με το τροχόσπιτο. Θα βρεθούν πρώτη φορά στην εξοχή αλλά κάποια στιγμή το χειρότερο θα συμβεί: ο Μάφιν και ο Σνούπι θα πέσουν κατά λάθος στο ποτάμι. Η δομή του κόμικ και η αφηγηματική εικονογράφηση ενδείκνυνται για παιδιά που έχουν αρχίσει να διαβάζουν αυτόνομα και με βιβλία-κόμικ σαν αυτά θα ενισχυθεί η αναγνωστική τους αυτοπεποίθηση.
Στέλα & Μάριγκολντ(μτφρ. Μάρω Ταυρή, εκδ. Μεταίχμιο) των Άνι Μπάροους (κείμενο) και Σόφι Μπλάκολ (εικονογράφηση)
Στη νέα σειρά για παιδιά από περίπου 6 με 7 ετών που έχει τίτλο Στέλα & Μάριγκολντ έχουν κυκλοφορήσει δύο βιβλία. Η πρώτη ιστορία με τίτλο Φαντασία και μυστικά και η δεύτερη με τίτλο Γοργόνες και μπερδέματα. Η περιγραφή της σειράς είναι πολλά υποσχόμενη: «Υπάρχει ολόκληρος ο κόσμος, και μέσα του υπάρχει μια πόλη, και σ’ αυτή την πόλη υπάρχει μια διπλοκατοικία, και σ’ αυτή τη διπλοκατοικία υπάρχουν δύο σπίτια, και στο ένα σπίτι ζουν δυο αδερφές που τις λένε Στέλα και Μάριγκολντ. Σε άλλα σπίτια, σε άλλες πόλεις υπάρχουν άλλοι άνθρωποι που ανήκουν στην οικογένεια της Στέλας και της Μάριγκολντ, και μια από αυτούς είναι η ξαδέρφη Τζούντι, που τους στέλνει ένα σωρό δώρα, χωρίς κανέναν απολύτως λόγο. Μια μέρα, χωρίς κανέναν απολύτως λόγο, τους στέλνει δύο μοβ δώρα. Είναι δύο βιβλία, και σε μια σελίδα αυτών των βιβλίων εκείνες πρέπει να απαριθμήσουν τους φίλους τους. Τότε η Στέλα και η Μάριγκολντ ανακαλύπτουν ότι πρέπει να κάνουν περισσότερους φίλους. Πώς όμως; Με μαγικά κόλπα για να χιονίσει; Με άφθονα ωραία χανζαπλάστ; Ή μήπως με μια γοργόνα-κηροπήγιο; Οι δυο αδερφές έχουν ένα σωρό ιδέες και σχέδια. Ίσως πιάσουν, ίσως και όχι, όμως ένα πράγμα είναι σίγουρο: Μέχρι να τελειώσεις αυτό το βιβλίο, η Στέλα και η Μάριγκολντ θα είναι φίλες σου».
Άιβι + Μπιν (μτφρ. Γιώργος Παναγιωτάκης, εκδ. Πατάκη) των Άνι Μπάροους (κείμενο) και Σόφι Μπλάκολ (εικονογράφηση)
Το ίδιο δίδυμο δημιουργών βρίσκεται και πίσω από τις Άιβι και Μπιν, δυο φίλες που όμως δεν ήταν φτιαγμένες για να γίνουν φίλες. Τα παιδιά θα γελάσουν, θα αναγνωρίσουν καταστάσεις από δικές τους περιπέτειες στον μικρόκοσμό τους, κι ακόμα κι αν δεν ταυτίζονται πλήρως, θα γελάσουν με την ψυχή τους. Έχουν κυκλοφορήσει άλλες δύο ιστορίες: Το φάντασμα που έπρεπε να φύγει και Το ρεκόρ των απολιθωμάτων.
Φίλοι με ουρά - Ανοίγοντας φτερά στην περιπέτεια (μτφρ. Χέντβιγκ - Μαρία Καρακούδα και Ντογραματζής Σταμάτης, εκδ. Μικρή Σελήνη) των Ανρί Μενιέ και Μπενζαμέν Σο
Στην ιστορία με τίτλο Ανοίγοντας φτερά στην περιπέτεια ο Ποντικός κι ο Τυφλοπόντικας, οι ήρωες της σειράς «Φίλοι με Ουρά», ξανοίγονται και αφηγηματικά καθώς φτάνοντας στην πέμπτη ιστορία οι δημιουργοί της σειράς φτιάχνουν μια πιο απαιτητική αφήγηση. Στις πρώτες τέσσερις ιστορίες η δομή ήταν τρεις ιστορίες ανά βιβλίο, ενώ εδώ τα παιδιά θα διαβάσουν μία ιστορία σε τρία κεφάλαια. Η ιστορία προσεγγίζει την περιπέτεια της γονεϊκότητας καθώς ο Τυφλοπόντικας υιοθετεί μία μύγα και ο Ποντικός είναι, όπως πάντα, δίπλα του για να του συμπαρασταθεί. Μια δοκιασμένη συνταγή με χιούμορ και τρυφερότητα με χαρακτήρες που εξελίσσονται και μεγαλώνουν μαζί με τα παιδιά.
Ντένις & Νάσερ Το σούπερ γιγάντιο σλάιμ (μτφρ. Πετρούλα Γαβριηλίδου, εκδ. Διόπτρα) των Γκρεγκ Γκράχαμ και Μάικ Στέρλινγκ
Στην τρίτη ιστορία της σειράς Ντένις & Νάσερ οι ήρωες κάνουν αυτό που ξέρουν καλά: αστεία και σκανταλίες. Και βέβαια το γέλιο που προκαλείται στους μικρούς αναγνώστες είναι αβίαστο. Πρόκειται για μια σειρά βασισμένη στους χαρακτήρες Dennis and Gnasher της βρετανικής τηλεοπτικής σειράς κινουμένων σχεδίων που με τη σειρά της βασίστηκε στους χαρακτήρες από το βρετανικό κόμικ The Beano, η οποία μεταδόθηκε από το BBC στα τέλη της δεκαετίας του '90, ενώ έχει μεταδοθεί και από την ελληνική τηλεόραση.
Τα μαγικά γλυκά (μτφρ. Πετρούλα Γαβριηλίδου, εκδ. Ελληνικά Γράμματα) των Ορελί Γκερλάκ και Μοντ Μπεγκόν
Μένοντας στις σειρές, Τα μαγικά γλυκά των Ορελί Γκερλάκ και Μοντ Μπεγκόν αγαπιούνται από τα παιδιά αυτής της ηλικίας. Στην πρώτη ιστορία με τίτλο Κουλουράκια μεταμόρφωσης και στη δεύτερη με τίτλο Δρακοζαχαρωτά τα παιδιά διαβάζουν ιστορίες μαγείας, που πάντα ιντριγκάρουν τους αναγνώστες αυτής τη ηλικίας, πασπαλισμένες με ζάχαρη και τις απολαμβάνουν.
Γκόρντον, η πιο κακιά χήνα του κόσμου (μτφρ. Ελένη Βασδέκη, εκδ. Δίπτυχο) του Άλεξ Λάτιμερ
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο έμπειρος και καταξιωμένος συγγραφέας και εικονογράφος Άλεξ Λάτιμερ σχεδιάζει ένα πτηνό της οικογένειας των Νησσιδών (πάπιες, χήνες και κύκνοι). Σε μια αρσενική χήνα αυτή τη φορά, ένα είδος που φημίζεται ότι ρίχνει φαρμακερές τσιμπιές με το ράμφος του, βρίσκει το ιδανικό μοντέλο για να πλάσει τον νέο ήρωά του. Ο Γκόρντον, με τα σμιχτά, κατάμαυρα φρύδια, το αγριεμένο βλέμμα και το κατακόκκινο ράμφος, είναι η πιο κακιά χήνα στον κόσμο και στον σύλλογο των πιο κακών είναι ο... κάκιστος. Η κακιασμένη χήνα περνά της μέρα της καταστρώνοντας, τι άλλο, κακίες, ώστε να συντηρεί και να επιβεβαιώνει τη φήμη της. Κι όπως κάθε αυθεντικός κακός της λογοτεχνίας (και της λογοτεχνίας για παιδιά) η κακία του στρέφεται και κατά του ίδιου του εαυτού. Κάποια στιγμή όμως, ένα από τα θύματά του, που ο Γκόρντον επαναλαμβανόμενα στοχοποιεί και εκφοβίζει, τον ξαφνιάζει και απαντά στην κακία του χαρίζοντάς του ένα λουλούδι. Ο Τόνι, το μικρό γουρουνάκι, κάνει την καλή πράξη χωρίς να περιμένει πολλά, ίσως επειδή δεν μπορεί να σκεφτεί άλλο τρόπο για να αμυνθεί, ίσως επειδή ανεπίγνωστα το καλό μέσα του παίρνει πρωτοβουλία και ορθώνει ανάστημα
Έλιοτ & Ιζαμπέλα - Περιπέτεια στο ποτάμι (μτφρ. Μαρία Αγγελίδου, Άγγελος Αγγελίδης, εκδ. Μεταίχμιο) του Ίνγκο Ζίνγκερ
Με την Περιπέτεια στο ποτάμι ξεκίνησε η νέα σειρά του Γερμανού συγγραφέα Ίνγκο Ζίνγκερ (δημιουργού της πολυδιαβασμένης και πολυαγαπημένης σειράς Ο δράκος Καρύδας). Ήρωες του Ζίνγκερ είναι αυτοί τη φορά οι Έλιοτ & Ιζαμπέλα, δυο παιδιά αρουραίοι που περιπλανιώνται καθώς ψάχνουν τον δρόμο τους προς την πόλη. Εκείνη δυναμική και σίγουρη, εκείνος τρυφερός και ήπιος, είναι ένα δίδυμο που αλληλοσυμπληρώνται και θα αγαπηθεί από τα παιδιά. Διαβάστε εδώ τη συνέντευξη που μας παραχώρησε ο Ίνγκο Ζίνγκερ φέτος στην Αθήνα όπου μας αποκαλύπτει πώς μια παλιά ανάμνηση από ένα ταξίδι του στην Ελλάδα αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για να φτιάξει αυτούς τους νέους χαρακτήρες.
Αντέλ, η τρομερή - Πίτσι - πίτσι (μτφρ. Πετρούλα Γαβριηλίδου, εκδ. Κλειδάριθμος) του Κυρίου Ταν (κείμενο) και της Ντιάν Λε Φεγιέ (εικονογράφηση)
Στο 10ο βιβλίο της επιτυχημένης παιδικής σειράς, με εκατομμύρια πωλήσεις παγκοσμίως, η οποία αριθμεί 18 τόμους, η Αντέλ η τρομερή ερωτεύεται τον Λουδοβίκο. Αλλά ο Λουδοβίκος έχει αντίζηλο κι ας μην το ξέρει. Η Αντέλ είναι Γαλλίδα με ταμπεραμέντο, πνεύμα, άποψη, ατάκες για όλα και πείσμα να πετύχει αυτό που θέλει. Ένα κορίτσι πρότυπο για κάθε παιδί, αγόρι ή κορίτσι. Τα παιδιά που δεν έχουν διαβάσει ακόμη καμία ιστορία της έχουν ολόκληρο το καλοκαίρι για να κάνουν παρέα μαζί της και όσα ήδη την γνωρίζουν έχουν την ευκαιρία για μια νέα ιστορία.
Οι κατάσκοποι της γεωγραφίας - Το ελιξίριο της ζωής και η μέρα των νεκρών (εκδ. Διόπτρα) της Ελένης Σβορώνου σε εικονογράφηση Λίλας Καλογερή
Η επιτυχημένη σειρά που συνδυάζει γνώσεις, παιχνίδι και λογοτεχνική ανάγνωση μετρά ήδη εννέα βιβλία από όταν ξεκίνησε. Στην ένατη ιστορία, πάντα σε εικονογράφηση Λίλας Καλογερή, όπως σε όλα τα βιβλία της σειράς, η Ελένη Σβορώνου γράφει μια ιστορία που μεταφέρει τα παιδιά στο Μεξικό. Μια ολόκληρη οικογένεια, αυτή του Λέοντα, της Γλαύκης, του μπαμπά τους ταξιδεύει παρέα με το μικρό τους σκυλάκι στη χώρα που γιορτάζει τη «Μέρα των Νεκρών» για να συναντήσει τη μαμά της οικογένειας. Η εμβληματική Μεξικανή ζωγράφος Φρίντα Κάλο, οι μεξικάνικες παραδόσεις και διάφορα άλλα στοιχεία θα περιπλέξουν την κατάσταση απαιτώντας από τα παιδιά έρευνα. Οι ήρωες της ιστορίας θα κάνουν την έρευνά τους ως καλοί Κατάσκοποι της Γεωγραφίας και οι αναγνώστες της σειράς θα γνωρίσουν άλλη μια χώρα διαβάζοντας μια ιστορία με αγωνία και λεπτό χιούμορ.
Η Αμαλία και η χειρότερή της φίλη (εκδ. Πατάκη) της Λένας Διβάνη
Η σειρά Αμαλία της Λένας Διβάνη έχει φτάσει στην τρίτη ιστορία με ηρωίδα μια μικρή Αθηναία, μια Κυψελιώτισσα, που μεγαλώνει στον καιρό της βασίλισσας Αμαλίας, όταν τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά για τα κορίτσια αλλά όχι και εντελώς ξένα σε σχέση με τι μπορεί να βιώσει ένα σημερινό κορίτσι. Η Αμαλία αυτής της σειράς, όμως, δεν είναι ένα κορίτσι σαν τα άλλα, σε καμία εποχή και, ειδικά, στη δική της. Διεκδικεί την ελευθερία της, έχει όνειρα, θέλει να μορφωθεί, θέλει να προχωρήσει στη ζωή της. Πώς και προς ποια κατεύθυνση, το μαθαίνει κι η ίδια σταδιακά καθώς έρχεται αντιμέτωπη με προσβολές, αναποδιές και στερεότυπες συμπεριφορές. Η Αμαλία δίνει μάχες για την ισότητα των φύλων από τη μακρινή Αθήνα του 19ου αιώνα, μάχες που είναι επίκαιρες και σήμερα για όλα τα παιδιά.
Ο κύκλος των χαμένων πολιτών (εκδ. Πατάκη) της Πηνελόπης Χριστοπούλου
Από τις πρόσφατες εκδόσεις στη σειρά «στα βαθιά - 2.000 λεύγες» των εκδόσεων Πατάκη διαλέγουμε το βιβλίο της Πηνελόπης Χριστοπούλου. Μια πολιτεία γίνεται άνω κάτω όταν μια μέρα ο βασιλιάς της παθαίνει λόξιγκα που δεν του περνά με τίποτα. Το πρόβλημα πρέπει να λυθεί και τον λόγο έχουν οι πολίτες ενώ τα παιδιά μαθαίνουν τη σημασία να διεκδικούν τα δικαιώματά τους.
Ο Όσκαρ και το λιοντάρι (μτφρ. Κυριάκος Θέμελης-Μπούας, εκδ. Διόπτρα) του Adam Baron σε εικονογράφηση Benjie Davies
Το πιο απροσδόκητο πράγμα συμβαίνει στον Όσκαρ που ανακαλύπτει με κάποια ανησυχία πως θα περάσει το Σαββατοκύριακο με ένα λιοντάρι. Η αρχική ανησυχία μετατρέπεται γρήγορα σε ενθουσιασμό, όταν το λιοντάρι τού επιτρέπει να φάει όσα μπισκότα θέλει και του διαβάζει δέκα φορές το αγαπημένο του βιβλίο. Πέρα από αυτό όμως το λιοντάρι μεταμορφώνεται σε άλλα ζώα. Οι δυο τους θα ζήσουν συναρπαστικές περιπέτειες στη θάλασσα, στο χιόνι, ακόμα και ψηλά στον ουρανό. Ωστόσο, προτού αποχωριστούν, το λιοντάρι έχει μια τελευταία μεταμόρφωση να κάνει. Ένα αλληγορικό μυθιστόρημα για παιδιά, γεμάτο όνειρα, περιπέτειες και οικογενειακή ζεστασιά.
Επιχείρηση Μικροράπτορας (εκδ. Πατάκη) του Φίλιππου Καββαδία
Σε μια σχολική εκδρομή στην καρδιά των Άλπεων, με στόχο την παρατήρηση του τοπίου και των πουλιών, ο αφηγητής, ο απρόθυμος Φιν, σχεδιάζει να εγκαταλείψει συμμαθητές και δασκάλους και να επιστρέψει στο ξενοδοχείο του. Μαζί του έχει τον επιμελέστερο της τάξης, τον «προφέσορα» Μάιλο, με τον οποίο βρίσκουν ένα παράξενο, λαμπερό αυγό σε μια μικρή σπηλιά. Όταν εκκολάπτεται, από μέσα ξεπροβάλει ένα πλάσμα που μοιάζει με δράκο – πρόκειται για έναν μικροράπτορα, είδος που περπάτησε στη γη πριν από εξήντα πέντε εκατομμύρια χρόνια, όπως τους πληροφορεί η ειδική πράκτορας Λάρα Μπλέικ, που θα βοηθήσει τα παιδιά να προστατέψουν τον νέο τους φίλο από τους κακούς που προσπαθούν να τον βουτήξουν. Μυστήριο, δράση και οικολογικές θεματικές σε ένα βιβλίο που εγκαινιάζει μια νέα, πολλά υποσχόμενη σειρά.
Βιβλία για νήπια από 3 ετών έως πριν την πρώτη δημοτικού
Το δάχτυλο στη μύτη (μτφρ. Χριστίνα Φιλήμονος, εκδ. Carnivorinios) της Πάουλα Μερλάν σε εικονογράφηση Γκόμεθ
Για τα παιδιά, αλλά και για όσους μεγάλους ενδιαφέρονται να βοηθήσουν με ανάλαφρη διάθεση και αποφασιστικότητα, το βιβλίο της Πάουλα Μερλάν, αποτελεί θαυμάσια επιλογή. Το δάχτυλο στη μύτη της Πάουλα Μερλάν, με την εικονογράφηση της Γκόμεθ, και μετάφραση της Χριστίνας Φιλήμονος, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Carnívora, στη σειρά Carnivorniños (επιμέλεια σειράς: Μυρτώ Στείρου).
Αχόι! (μτφρ. Αργυρώ Πιπίνη, εκδ. Διόπτρα) της Σόφι Μπλάκολ
Αχόι! θα πει γεια χαρά κι αέρα στα πανιά! Η διακεκριμμένη Σόφι Μπλάκολ υπογράφει κείμενο και εικονογράφηση σε αυτό το θαλασσινό βιβλίο της για μικρά παιδιά που θα διαβαστεί παρέα με τους γονείς. Μια περιπέτεια στη θάλασσα με τους ρόλους αντεστραμμένους: ο πατέρας πρώτος ναύτης και ο γιος καπετάνιος σε μια μαγική θαλασσινή περιπέτεια από αυτές που ζουν οι γονείς με τα παιδιά τους χωρίς να χρειαστεί να κουνήσουν ρούπι από το σπίτι τους. Με τόλμη, φαντασία και αγάπη.
Οι αλλιώτικοι μικροί γονείς μου (μτφρ. Εύη Γεροκώστα, εκδ. Μάρτης) του Ζένο Σουόρντερ
Ο Αυστραλός δημιουργός βιβλίων για παιδιά μας μίλησε πρόσφατα για όλα αυτά που τον κινητοποιούν και τροφοδοτούν τη δημιουργικότητά του. Με αφετηρία τη δική του ιστορία, την ιστορία της μετανάστευσης στην Αυστραλία των γονιών του, τα βιώματά τους και τα δικά του βιώματα ως παιδί, ως ενήλικας και ως πατέρας, ο Ζένο έχει γράψει έναν τρυφερό ύμνο για την γεμάτη αυτοθυσία αγάπη των γονιών που δίνει απροϋπόθετα χωρίς όρια και χωρίς ανταλλάγματα. Ένα παραμύθι που θα αγαπηθεί από μικρούς και μεγάλους.
Η πιο πλούσια αγελάδου του κόσμου (μτφρ. Πετρούλα Γαβριηλίδου, εκδ. Μάρτης) του BARROUX
Η ιστορία με ηρωίδα μια αγελάδα που έγραψε και εικονογράφησε ο Γάλλος δημιουργός βιβλίων Barroux λειτουργεί για τους αναγνώστες σε δύο επίπεδα. Στο πρώτο, είναι μια αστεία ιστορία για μια νωχελική αγελάδα που ενώ απολαμβάνει μια μικρή, απλή και -εκ πρώτης- εντελώς δωρεάν χαρά της ζωής, ένα γουρουνάκι της εμφυσά «το γονίδιο της επιτυχίας» κάνοντας την να ριχτεί στο κυνήγι για την κατάκτησή της και μαζί για την κατάκτηση του χρήματος ως εγγύησης για την ευτυχία. Η πορεία της και τα στάδια που διανύει μέχρι να γίνει «μεγάλη» και «πλούσια» δίνονται με χιούμορ και θυμίζουν κινηματογραφική αφήγηση σπινταριστή και γεμάτη κωμικά στοιχεία. Σε ένα δεύτερο επίπεδο, όμως, είναι μια κριτική στην κοινωνία της αγοράς και του ανταγωνισμού που εξωθεί τους ανθρώπους στο αέναο κυνήγι της επιτυχίας και της απόκτησης χρήματος με την υπόσχεση ότι όταν τα κατακτήσουν τότε θα έρθει και η ευτυχία.
Η πριγκίπισσα με τη μαύρη μάσκα - Ο πρίγκιπας με τα ροζ (μτφρ. Νοέλα Ελιασά) του Dean Hale και της Shannon Hale σε εικονογράφηση LeUyen Pham
Ποιος είπε ότι οι πριγκίπισσες δεν φοράνε μαύρα; Η Πριγκίπισσα Μανόλια αναλαμβάνει τη διοργάνωση του χορού στο Φεστιβάλ των Λουλουδιών. Εκεί βρίσκονται όλες οι αγαπημένες της φίλες! Η Πριγκίπισσα Μανόλια έχει φέρει ένα ξεχωριστό, μοναδικό στολίδι. Ξαφνικά, ένα εμού εισβάλλει στο φεστιβάλ και καταστρέφει τα πάντα. Τότε αναλαμβάνει δράση ο λαμπερός Πρίγκιπας με τα Ροζ, ο ιππότης των πάρτι, για να βοηθήσει την Πριγκίπισσα Μανόλια. Το εμού όμως επιστρέφει…
Πατούσι & Τίμι - Όλοι νικητές! (μτφρ. Κέλλυ Δημοπούλου, εκδ. Ίκαρος) της Βιρζινί Κοστά
Ένα νέο δίδυμο συστήνει στα παιδιά η Γαλλίδα εικονογράφος Βιρζινί Κοστά. Με ένα πολύ όμορφο σκίτσο με απλές γραμμές και νεύρο, σε ένα περιβάλλον με παλ χρωματισμούς, ο Τίμι και το Πατούσι ζουν τις διασκεδαστικές περιπέτειές τους. Σε αυτή τη δεύτερη ιστορία της σειράς, ο Τίμι έχει μια καταπληκτική ιδέα: να δηλώσει συμμετοχή για το Πατούσι στους Αθλητικούς Αγώνες. Η προπόνηση ξεκινάει αλλά απ' ό,τι φαίνεται το γατί δεν έχει ταλέντο στα αθλήματα. Με τη βοήθεια του Τίμι όμως και αρκετή επιμονή, το Πατούσι προοδεύει. Η μεγάλη μέρα φτάνει. Κάποιοι αθλητές έχουν λίγο τρακ. Τα αγωνίσματα ξεκινούν, και τότε το Πατούσι δείχνει όλες του τις αρετές, που θα το ανεβάσουν στο βάθρο. Μικρές ιστορίες που δείχνουν ότι η αληθινή φιλία μπορεί να κάνει τα μαγικά της και να αναδείξει σε όλους τους καλύτερό τους εαυτό.
Λόραξ (μτφρ.Φίλιππος Μανδηλαράς, εκδ. Ψυχογιός) του Dr Seuss
Πενήντα χρόνια πριν ο Dr. Seuss είχε συστήσει στα παιδιά τον Λόραξ, τον πρωτοπόρο ακτιβιστή ήρωά του, που αγωνίζεται για το περιβάλλον. Πέντε δεκαετίες μετά, ο Λόραξ συνεχίζει να προειδοποιεί για τους κινδύνους της απληστίας και τις επιπτώσεις για τις ζωές όλων μας. Περιβαλλοντική και κοινωνική ευαισθητοποίηση με έναν ήρωα που παραμένει καίριος στα μηνύματά του και απολαυστικός για τα παιδιά, παρά τα χρονάκια του.
Τι μπορείς να κάνεις με μια ιδέα; (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Διόπτρα) του Kobi Yamada σε εικονογράφηση Mae Besom
Στα παιδιά αρέσουν πολύ οι ιδέες, αποκτούν από νωρίς τις δικές τους και όσο πιο πολύ παίζουν, είτε μοναχικά παιχνίδια είτε δημιουργικά, ομαδικά με τους συνομιλίκους τους, τόσο οι ιδέες καταλαμβάνουν μεγαλύτερη θέση στη ζωή τους. Ο κόσμος των ιδεών ορισμένες φορές μοιάζει περίκλειστος και δημιουργεί την ανησυχία πως κανείς (και κυρίως ένα παιδί) μπορεί να εγκλωβιστεί σε αυτόν χάνοντας την επαφή με την πραγματικότητα. Όμως, αν δεχθούμε πως βασική επίδιωξη είναι η κατάκτηση της ευτυχίας, ο δρόμος των ιδεών είναι ο πιο πρόσφορος για να μας οδηγήσει σε αυτήν. Μια ιδέα ενός παιδιού μπορεί να είναι μικρούλα, μπορεί να είναι κάπως αστεία, μπορεί να είναι αρκετά αφελής ή απλοϊκή, ίσως και μη ρεαλιστική, μπορεί να είναι γενναία ή μπορεί να είναι περιοριστική. Όποιο κι αν είναι το περιεχόμενό της, είναι ένας οδηγός για το κάθε παιδί. Η αξία της κρίνεται μόνο όταν το παιδί νοιώσει δυνατό για να την παρουσιάσει στους άλλους και να τη μοιραστεί. Κι αν η ιδέα απορριφθεί, θα είναι μια ευκαιρία για το παιδί να την προσαρμόσει και να φανεί δημιουργικό στην αναζήτηση μιας νέας, καλύτερης. Ο βραβευμένος Αμερικανός συγγραφέας Κόμπι Γιαμάντα έχει γράψει ένα στοχαστικό παραμύθι που θα αγαπηθεί από τα παιδιά και θα τους δώσει το σινιάλο να αρχίσουν να μοιράζονται τις ιδέες τους, μικρές και μεγάλες.
Μαθήματα σπασίματος πινιάτας (εκδ. Μικρή Σελήνη) του Φώτη Δούσου σε εικονογράφηση Στέλλας Στεργίου
Μια πινιάτα, ένα παιδί, ο πατέρας του και ένα πάρτι που πλησιάζει. Ο μικρός πρέπει να μάθει πώς θα σπάσει την πινιάτα. Ο πατέρας πασχίζει με χίλιους τρόπους, κόλπα και τεχνικές αλλά η πινιάτα δεν λέει να σπάσει. Αβίαστο γέλιο από τον γκουφοειδή πατέρα της Στέλλας Στεργίου που, όπως ο Γκούφυ, είναι ένας πατέρας αφοσιωμένος και γεμάτος αγάπη. Αλλά η πινιάτα δεν σπάει, οπότε ο γιος γίνεται φροντιστικός, παίρνει τον πατέρα από το χέρι και αποχωρούν. Κάποιος άλλος όμως βρίσκει τρόπο να την σπάσει και τα παιδιά μαθαίνουν κάτι για το πώς σπάει μια πινιάτα αλλά και, εν γένει, πώς πετυχαίνουμε κάτι που το θέλουμε πολύ.
Ο Γιάνο και ο Βίτο στο σπίτι (μτφρ. Βίκυ Πορφυρίδου, εκδ. Βακχικόν) της Βιόλα Βολόσεν και σε εικονογράφηση Πρσέμεκ Λίπουτ
Η Πολωνή συγγραφέας Βιόλα Βολόσεν έχει μεγάλη εξοικείωση με τη λογοτεχνία για παιδιά μέσα από τις σπουδές της, την εργασία της σε παιδικό τμήμα βιβλιοπωλείου, τη διατήρηση μπλογκ με βιβλιοκριτικές βιβλίων για παιδιά. Οι ιστορίες των μικρών της ηρώων, του Γιάνο και του Βίτο, είναι πολύ δημοφιλείς στη χώρα της και χρησιμοποιούνται ακόμα και θεραπευτικές συνεδρίες λογοθεραπείας.
Μια φάλαινα στη λίμνη (εκδ. Πατάκη) της Μαρίσιας Θωμαδάκη σε εικονογράφηση Μπιάνκας Στρατάκη
Μια ιστορία για το αίσθημα του ανήκειν, για το πώς εντασσόμαστε σε ένα νέο περιβάλλον, για το πώς ταιριάζουμε όταν όλα δείχνουν ότι είμαστε αταιριαστοι. Η ιστορία της φάλαινας που ξαφνικά βρίσκεται εκτός του φυσικού της περιβάλλοντος σε μια λίμνη λέει στα παιδιά ότι σημασία έχει ο καθένας κι η καθεμιά να ανακαλύπτει πού πραγματικά νιώθει άνετα να είναι ο εαυτός του/της.
Αγαπημένες ιστορίες από όλο τον κόσμο (μτφρ. Μαρίνα Δημητράκου, εκδ. Susaeta) σε διασκευή Stefania Leonardi Hartley
Στις διακοπές πάντα υπάρχει περισσότερος χρόνια για να διαβάσουμε ένα παραμύθι στα παιδιά. Σε αυτή τη φροντισμένη συλλογή παραμυθιών από όλο τον κόσμο συγκεντρώνονται ιστορίες με ονειροπαγίδες, μαγικές πηγές, σκάλες που οδηγούν στον ουρανό, χελώνες που μιλούν, πριγκίπισσες χωρίς όνομα και πολλοί ακόμα ήρωες που υπόσχονται να κρατήσουν στα παιδιά την πιο ζεστή συντροφιά.
Βιβλία για μωρά από λίγων μηνών
Μίλι και Μο - Φτάνουμε; (μτφρ. Ελένη Κατσαμά, εκδ. Ίκαρος) της Rosalind Beardshaw
Μια σειρά με ήρωες δυο μικρά σκυλάκια, τη Μίλλυ και τον Μο, που πάνε για μπάνιο με το αυτοκίνητο αλλά είναι ανυπόμενα όπως όλα τα μικρά παιδιά. Παραθυράκια, κινούμενα μέρη και εκπλήξεις για τους μικρούς αναγνώστες και τις μικρές αναγνώστριες που μαθαίνουν να μετρούν το χρόνο και να κάνουν υπομονή.
Ποιος γαργαλάει τη Δανάη; (μτφρ. Κώστας Κρύος, εκδ. Κλειδάριθμος) του Ρομπ Τζόουνς
Μια πολύ φροντισμένη σειρά για βρέφη που τα εισάγει στον κόσμο της ανάγνωσης ενισχύοντας την αντίληψη και τη συγκέντρωσή τους, ενώ τα καλεί να αλληλεπιδράσουν με το βιβλίο ως αντικείμενο ξεδιπλώνοντας τις σελίδες του. Ζωντανά χρώματα και προσεγμένο λεξιλόγιο για τα πολύ μικρά παιδιά που βλέπουν καθημερινά τον κόσμο τους να μεγαλώνει.
Το μικρό μαύρο καλαμαράκι ψάχνει χρώματα (εκδ. Μεταίχμιο) της Κλαίρης Γεωργέλλη
Ήταν κάποτε ένα μικρό μαύρο καλαμαράκι που του άρεσε πάρα πολύ το παιχνίδι. Δεν είχε ποτέ χρόνο να βοηθάει τους φίλους του όταν το χρειάζονταν, γιατί πάντοτε βιαζόταν να πάει να παίξει. Σύντομα όμως κατάλαβε ότι χωρίς τους φίλους του το παιχνίδι δεν είχε καμία αξία.
* Η Ελένη Κορόβηλα είναι δημοσιογράφος και κριτικός παιδικού βιβλίου.
